Interview: 'Ik roei niet expres tegen de stroom in'
Wis- en natuurkundige Sir Roger Penrose houdt niet van hokjesdenken. Maar weinig wetenschappers kijken zo ver over de grenzen van hun vakgebied heen als hij.
Roel van der Heijden (1985) was jarenlang bezig wetenschapper te worden, toen hij erachter kwam dat hij er veel liever over schrijft. Freelance bericht hij over verschillende bètagebieden. Bij NEMO Kennislink is hij Redacteur Astronomie, Natuurkunde en Techniek. En daar is hij blij mee, want wat is er mooier dan een hybride raket-motor of een ontploffende supernova? Naast het schrijven over de wetenschap speelt Roel graag gitaar. In de zomer is hij het liefst bij festivals, in het wintersportseizoen op een Franse berg.
Wis- en natuurkundige Sir Roger Penrose houdt niet van hokjesdenken. Maar weinig wetenschappers kijken zo ver over de grenzen van hun vakgebied heen als hij.
Uit metingen van de in 2017 gecrashte ruimtesonde Cassini blijkt dat het waait in Saturnus tot een diepte van 9000 kilometer. Ook blijkt dat de ringen relatief jong zijn en ontstonden toen een of meerdere manen op spectaculaire wijze botsten.
Een Canadese radiotelescoop heeft een zich herhalende bron van snelle radioflitsen ontdekt. Wat zijn deze energierijke uitbarstingen precies?
Onderzoek naar de hersenen van ruimtevaarders staat nog in de kinderschoenen. Maar de eerste resultaten laten zien dat de hersenen van astronauten veranderen.
Op nieuwjaarsdag bracht de ruimtesonde New Horizons een flitsbezoek aan ‘sneeuwpop’ Ultima Thule. Het was het verste bezoekje ooit in de ruimtevaart.
Gedachtelezen, bionische materialen, goedkopere geneesmiddelen en een bezoekje aan de Kuipergordel. De redactie van NEMO Kennislink waagt zich aan een voorzichtige vooruitblik op 2019.
In de voorlaatste week van het jaar kijkt de redactie van NEMO Kennislink terug op de wetenschap van het afgelopen jaar.
Dit jaar overleed de wereldberoemde natuurkundige Stephen Hawking. In zijn laatste boek De antwoorden op de grote vragen stapt hij uit zijn vakgebied van de theoretische natuurkunde en bespreekt een aantal prangende kwesties, van buitenaards leven tot kunstmatige intelligentie.
Bioloog Lucas Patty heeft een instrument ontwikkeld om leven te detecteren. In de toekomst kunnen we daar misschien buitenaards leven mee opsporen. Hoe zoeken wetenschappers nu naar buitenaards leven?
Sinterklaas komt zaterdag aan in Nederland. De redacteuren van NEMO Kennislink zochten uit welke populairwetenschappelijke kinderboeken het waard zijn om op de verlanglijst te zetten.
Er is geen sluitende verklaring voor de spiraalarmen in sterrenstelsels zoals de Melkweg. Astronomen testten de theorie ‘armen zijn golven opeengepakte sterren’.
Het is geen boek in de klassieke zin, maar er valt een hoop te lezen en te leren in de Young Scientist Wetenschapskalender 2019. Een fijne verzameling weetjes, experimenten en grapjes vanuit allerlei verschillende vakgebieden.
De oerknal, donkere materie, zwarte gaten en het multiversum: geen onderwerpen voor kinderen? Jan Paul Schutten en Floor Rieder gaan niets uit de weg en leggen deze thema’s op virtuoze wijze uit in hun nieuwste boek Het mysterie van niks en oneindig veel snot.
Ook in een wereld waarin er overweldigend veel bewijs is voor een ronde aarde, zijn er mensen die geloven in het tegendeel. De groeiende Amerikaanse Flat Earth Society propageert dat idee naar hartelust op internet en bijeenkomsten. Documentairemaker Daniel Clark liep met ze mee.
De planeet Mercurius blijkt sporen te bevatten van geologische activiteit en ijs. Ruimtesonde BepiColombo gaat de verrassende wereld van dichtbij onderzoeken.
Deze week kondigden astronomen aan dat ze vier nieuwe paren van zwarte gaten hebben horen samensmelten, waaronder de verste en ‘zwaarste’.
Interview met Ewine van Dishoeck, die ontdekte dat de ruimte tussen de sterren niet saai is, maar gevuld met een ongelofelijke variatie aan moleculen. Ze ontvangt daarvoor de prestigieuze Kavliprijs.
Wat betreft temperatuur doet exoplaneet KELT-9b met ongeveer vierduizend graden niet onder voor een ster. Wetenschappers hebben de atmosfeer van de atmosfeer ‘doorgelicht’ en vonden er voor het eerst sporen van ijzer en titanium in gasvorm.
Een opmerkelijke ontdekking op, of liever, ónder Mars. Het kilometers dikke zuidpoolijs bedekt een dunne laag vloeibaar water. Dat is uniek op een wereld waar vroeger water stroomde, maar waar het nu vrijwel exclusief in vaste en gasvorm voorkomt.
Al jaren speuren astronomen tevergeefs naar de bronnen van kosmische straling: deeltjes die met duizelingwekkende energieën door het universum razen. Eén neutrino dat werd gedetecteerd door de IceCube-detector op de zuidpool wijst nu de weg.
‘Donkere materie’ en ‘donkere energie’ zijn vooralsnog de beste manieren om de bewegingen van het universum te verklaren. Twee nieuwe publicaties vegen alternatieve zwaartekrachttheorieën helemaal van tafel.
Wetenschappers gooien de komende jaren miljoenen euro’s in de Middellandse Zee. Het geld gaat naar een neutrino-observatorium dat kilometers onder de golven zoekt naar de diepste geheimen van de kosmos.
Zwarte gaten zijn kosmische alleseters die alles opslokken wat te dichtbij komt, dus ook informatie. Maar volgens de wetten van de quantummechanica kan informatie nooit verloren gaan. Astronomen Jacob Bekenstein en Stephen Hawking poneerden in 2016 een oplossing voor deze schijnbare paradox.
Hoogleraar moleculaire astrofysica van de Universiteit Leiden Ewine van Dishoeck ontvangt de prestigieuze Kavli-prijs in de categorie astrofysica. Van Dishoeck onderzoekt hoe sterren en planeten ontstaan en of er leven mogelijk is buiten de aarde.
Met telescopen hebben sterrenkundigen sporen van zuurstof ontdekt in een extreem ver sterrenstelsel dat al bestond toen het universum 500 miljoen jaar oud was. Het geeft een aanwijzing dat er in het buitengewoon jonge universum al sterren schenen.
Via het ambitieuze Starshot Breakthrough Initiative vertrekt in de toekomst wellicht een zwerm van superlichte ruimtesondes richting de sterren van Alpha Centauri. Amerikaanse wetenschappers breken nu hun hoofd over het ontwerp.
Na een flinke remmanoeuvre landde NASA’s robot Insight op 26 november 2018 veilig op Mars. Redacteur Roel van der Heijden schreef eerder over het wetenschappelijke programma van deze ruimtemissie.
De eerste detectie van zwaartekrachtgolven in 2015 leverde twee jaar later al een Nobelprijs op. Toch was de aanloop naar de spectaculaire ontdekking lang, zo vertelt prijswinnaar Barry Barish.
Antoni van Leeuwenhoek maakte in de 17e eeuw microscopen die vele malen beter waren dan die van zijn concurrenten. Nieuw onderzoek laat zien hoe hij deze onovertroffen kwaliteit bereikte.
Rondom het zwarte gat in het centrum van de Melkweg Sagittarius A* zijn twaalf veel kleinere zwarte gaten gevonden. Dit betekent dat er tienduizend zwarte gaten op slechts enkele lichtjaren rondom Sagittarius A* zitten.