De Geus
Het mysterie 'leven' in vijf stappen
Het fenomeen ‘leven’ is nog lang niet helemaal begrepen, maar in zijn boek ‘Wat is leven?’ praat Paul Nurse je snel bij. Een prima instapboek voor dit ingewikkelde onderwerp.
22 oktober 2020
De aarde zit tjokvol leven. Maar toch was dat ooit heel anders. Toen de aarde miljarden jaren geleden haar huidige vorm kreeg, was er nog geen leven. Wanneer, waar en vooral hoe die allereerste stap naar primitief leven is gezet, weten we niet. Wetenschappers nemen daar natuurlijk geen genoegen mee en op deze themapagina gaan we het onderzoek naar de oorsprong van leven op de voet volgen. Wat is er nodig om vanuit een verzameling niet-levende moleculen te komen tot 'iets' dat leeft? Om die vraag te beantwoorden proberen heel veel onderzoekers in hun laboratoria iets te 'bouwen' dat leeft of dat daar al sterk op lijkt. En het onderzoek beperkt zich niet tot de aarde. Is onze planeet echt uniek in dat opzicht? Zou leven ook niet ergens anders kunnen ontstaan? Waar dan? Hoe herkennen we dat? En niet onbelangrijk: hoe kun je dat onderzoeken? Onderzoek naar de oorsprong van leven draait om misschien wel de grootste vragen in de wetenschap: waar komen we vandaan en zijn we alleen in het heelal? Wij nemen je mee op een fascinerende speurtocht.
Het fenomeen ‘leven’ is nog lang niet helemaal begrepen, maar in zijn boek ‘Wat is leven?’ praat Paul Nurse je snel bij. Een prima instapboek voor dit ingewikkelde onderwerp.
Van ieder voor zich naar samen staan we sterker. Zo zijn ooit meercellige levensvormen ontstaan. Maar hoe ging dat in z’n werk? Enrico Sandro Colizzi zoekt de drijfveren achter dit belangrijke moment in de evolutie.
De aarde klotst van het water, en in het kosmische perspectief is dat opmerkelijk voor een rotsachtige planeet die zo dicht bij de zon ontstond. Hoe werd de aarde zo’n waterrijke plek waar leven zich in reusachtige oceanen kon ontwikkelen?
Archaea kennen we als de ‘oerbacteriën’ die op extreme plaatsen leven, maar verder weten we eigenlijk nog maar vrij weinig over ze, al is sinds kort bekend dat ze ook in je darmen zitten. Om meer te leren over deze eencellige organismen vogelen Duitse biologen uit hoe ze zich voort...
Vanaf het eerste begin had het leven op aarde een voorkeur voor rechtsdraaiende suikers en linksdraaiende aminozuren. Hoe is dat zo gekomen? Nijmeegse onderzoekers vonden een methode die misschien wel lijkt op wat er ooit in de oersoep is gebeurd.
Van één, naar twee, vier, acht, zestien enzovoorts. De moleculen van Sijbren Otto van de Rijksuniversiteit Groningen kunnen zichzelf voortplanten. Hij wil de moleculen zo ver krijgen dat zo net als organismen aan evolutie doen volgens de regels van Charles Darwin.
Een oerzee van moleculen waaruit bij bliksemslag plotseling aminozuren ontstonden. Het is de bekendste theorie voor de oorsprong van leven uit anorganische materie. Een internationaal onderzoeksteam dat de chemische reacties wil uitpluizen, stuitte met computersimulaties op een voorheen onbeke...
Sommige wetenschappers kunnen eindeloos vertellen over hun onderzoek. De Nijmeegse chemicus Wilhelm Huck is zo iemand. Vraag hem naar zijn hobby’s en het gesprek komt vanzelf weer terug op de wetenschap. Zelf proberen een cel te maken is dan ook fascinerend werk.
Iedereen weet: een steen leeft niet en een insect wel. Kan jij uitleggen waarom dat zo is? Wetenschappers uit verschillende disciplines worstelen al tientallen jaren om een definitie te vinden voor leven. Waarom is dat zo enorm lastig? En is een definitie überhaupt wel nuttig?
Stanley Miller deed in 1953 een experiment waaruit bleek hoe belangrijke moleculen op de vroege aarde gevormd konden worden. Hij liet dozen achter vol met nooit geanalyseerde monsters. Amerikaanse wetenschappers namen ze alsnog onder de loep. Ze vonden een nieuwe manier waarop de bouwstenen va...
Het ontstaan van het leven was minder explosief dan werd gedacht. In 2014 schreef Marlies ter Voorde al over de ‘Cambrische explosie’ als evolutionair proces.
Het precieze recept voor de oersoep waarmee het leven 4 miljard jaar geleden begon weten we niet. Maar een team van Amerikaanse en Italiaanse chemici heeft nu een missend ingrediënt ontdekt. De vondst brengt de creatie van een primitieve kunstmatige cel een stapje dichterbij.
Wat was er voor het ontstaan van soorten? En hoe gaat het verder als wij buiten de beperkingen van evolutie om zelf leven maken? Het zijn vragen die de wetenschap en maatschappij bezig houden. Geneticus en programmamaker voor de BBC Adam Rutherford schreef er het verhalende boek ‘Scheppi...