Zonder het vermogen van moleculen om zichzelf te organiseren zou jij niet bestaan. In de natuur zie je het overal: verschillende moleculen klitten samen tot onderdelen van cellen, die onderdelen organiseren zich op hun beurt weer tot complete cellen. Cellen vormen weefsels, weefsels vormen organen, en organen vormen organismen. Hoe ver komen chemici met het imiteren van die werkwijze?
Het lukt nog niet om de vele reacties van een levende cel na te bootsen in een lab. Aleksandr Pogodaev werkt aan het organiseren van reacties in netwerken.
Vijf jaar geleden werd een kunstmatige ‘bacterie’ gepresenteerd als de meest minimale levensvorm. Nu is er een nieuwe variant die zich beter kan voortplanten.
Christiaan Huygens zag al dat slingeruurwerken soms synchroon gaan bewegen. Wetenschappers hebben dit verschijnsel nu ook aangetoond bij reepjes kunststof.
Plastic is dood, of eigenlijk levenloos. Maar gebruik het om een kunstmatige cel van te maken en je komt toch verdraaid dicht bij iets wat op leven lijkt. Nijmeegse chemici ontwierpen een plastic cel waar werkende plastic organellen in ronddrijven die individuele stappen van een chemische reac...
Je genoom is vastgelegd in een langgerekt molecuul: het DNA. Uitgerold komt de lengte van het DNA van een enkele cel in de orde van meters te liggen. Maar hoe bewaart de cel dat in een kern waarvan de diameter een miljoenste van die lengte is? En hoe kan er dan nog steeds informatie worden afg...
Van bètajongetje op de boerderij naar internationale topper op het gebied van motortjes op nanoschaal. Dat is het verhaal van de Groningse onderzoeker Ben Feringa. Je mag hem midden in de nacht wakker maken voor een interessant molecuul maar hij droomt ook van een eigen kruidentuin.
Het heeft wel wat weg van een octopus. Het nieuwe type moleculaire motor dat Amerikaanse onderzoekers ontwierpen heeft armen gemaakt van DNA die om zich heen grijpen. Met deze ‘tentakels’ trekt het motortje zichzelf voort over een koolstofnanobuisje. Daarbij kan het bovendien een vracht meenem...
De machinerie van de biologische cel is tot in detail bekend. Tenminste, als we kijken naar de kennis die een paar eeuwen celonderzoek heeft opgeleverd. Op het allerkleinste niveau is de cel echter een mysterieus terra incognita. Kennislink neemt de cel in vijf artikelen onder de loep. Deze we...
Met sperma kan je meer doen dan baby’s maken. Duitse onderzoekers maakten onlangs een ‘spermbot’: een robotje bestaande uit een spermacel en een nanobuisje. Met behulp van een magnetisch veld is dit hybride mini-motortje te besturen. Daardoor kan het in de toekomst waarschijnlijk medicijnen be...
De machinerie van de biologische cel is tot in detail bekend. Tenminste, als we kijken naar de kennis die een paar eeuwen celonderzoek heeft opgeleverd. Op het allerkleinste niveau is de cel echter een mysterieus terra incognita. Kennislink neemt de cel in vijf artikelen onder de loep. Deze we...
De machinerie van de biologische cel is tot in detail bekend. Tenminste, als we kijken naar de kennis die een paar eeuwen celonderzoek heeft opgeleverd. Op het allerkleinste niveau is de cel echter een mysterieus terra incognita. Kennislink neemt de cel in vijf artikelen onder de loep. Deze we...
Een moleculaire machine gedraagt zich als iemand die een slokje teveel op heeft: onvoorspelbaar en meestal wakker wordend op een andere plek dan zijn eindbestemming. Matthijs Panman promoveert binnenkort aan de Universiteit van Amsterdam op onderzoek waarin hij de beweging van nanomachines ont...
Het precieze recept voor de oersoep waarmee het leven 4 miljard jaar geleden begon weten we niet. Maar een team van Amerikaanse en Italiaanse chemici heeft nu een missend ingrediënt ontdekt. De vondst brengt de creatie van een primitieve kunstmatige cel een stapje dichterbij.
Hoe de eerste levende cellen ontstaan zijn is nog grotendeels een raadsel. Wat heeft een cel eigenlijk nodig om levend te zijn? En wanneer heb je als onderzoeker het ultieme bewijs dat je zelf leven hebt gemaakt? Gastcolumnist Ruud Peters vertelt over de zoektocht naar hoe het leven in elkaar ...
Wetenschappers lijken soms net kleine kinderen: ze spelen graag met bouwdozen. Zo ook de Britse onderzoekers die een nano-treinset ontwierpen. Met de losse bouwsteentjes lukte het om nano-treintjes op eigen kracht over een zelf aangelegd spoor te laten rijden. Het treintje vervoert nog lading ...
Wat was er voor het ontstaan van soorten? En hoe gaat het verder als wij buiten de beperkingen van evolutie om zelf leven maken? Het zijn vragen die de wetenschap en maatschappij bezig houden. Geneticus en programmamaker voor de BBC Adam Rutherford schreef er het verhalende boek ‘Scheppi...
Hoe is het om met moleculen als DNA te werken? Studenten Biomedische Technologie Bas Rosier en Lenny Meijer geven aan de hand van een tweegesprek een kijkje in het dagelijks leven op het lab. Aan kantoorhumor is er in ieder geval geen gebrek.
Chemisch gezien is de biologische cel een klein wonder. Duizenden stoffen reageren er tegelijkertijd met elkaar om uiteindelijk het complexe gedrag van de cel mogelijk te maken. En dat is iets wat chemici maar al te graag zouden willen nadoen in het lab.
Zullen we ooit weten hoe een levende cel is ontstaan? Zeg nooit nooit. Dat is de opvatting van chemicus Jan van Hest die kunstmatige organellen maakt. Dat doet hij voor de fundamentele kennis en om er uiteindelijk ziektes mee te behandelen. Kennislink vroeg hem naar zijn onderzoek en de bijbeh...
Hoe bouw je een kunstmatig membraan? Amerikaanse chemici bedachten een nieuwe methode waarbij ze de bouwstenen laagje voor laagje aanbrachten op een waterdruppel. Dat resulteerde in blaasjes omgeven door een dubbel membraan zoals de celkern dat ook heeft.
Moleculen in de cel die mechanische krachten vanuit de omgeving kunnen ‘voelen’. Naar zulke sensoren doet Kerstin Blank van de Radboud Universiteit Nijmegen onderzoek. Welke vragen wil ze beantwoorden en met behulp van welke technieken? Kennislink was nieuwsgierig en bracht een bezoekje aan ha...
Het is een grote uitdaging binnen de chemie: op leven lijkende structuurtjes bouwen met moleculen. Dat is ook de droom van chemicus Bert Meijer, die tot de internationale top in dit vakgebied behoort. Al meer dan 30 jaar zit hij ‘in de moleculen’. Met Kennislink praatte hij over zijn innige re...
Ervoor zorgen dat katalysatoren aan een lopende band reacties uitvoeren? Gebruik een eiwitklem die de katalysator als het ware vastzet aan zijn substraat. Dat is wat chemici van de Radboud Universiteit Nijmegen deden. Met behulp van de eiwitklem hopen ze synthetische katalysatoren te ontwerpen...
Een antibioticum waarvan de activiteit te controleren is met licht. Dat is het nieuwste werk van chemici van de Rijksuniversiteit Groningen. Ze kunnen het vlak voor gebruik ‘aan’ zetten waarna het middel langzaam zijn activiteit verliest. Een handige vondst om te voorkomen dat werkzame antibio...
De bouwstenen van een polymeer laten luisteren zodat ze op de plek gaan liggen die jij wil. Chemici van de Technische Universiteit Eindhoven vonden in DNA, dat zich op klittenbandachtige wijze vastplakt aan het polymeer, een hulpmiddel om dat te doen. De inspiratie kwam van de manier waarop ee...
Nederlandse chemici hebben opwindende plannen. In een groot, gezamenlijk onderzoek gaan zij proberen het leven na te bouwen met moleculen. Door de bouwsels op bepaalde manier in elkaar te zetten willen ze deze bovendien uitrusten met totaal nieuwe functies. Functies die in de natuur niet voork...
Organische zonnecellen, zichzelf afbrekende medische materialen, sensoren die bepaalde moleculen in je bloed kunnen waarnemen en protheses die een netvlies kunnen vervangen. Het is slechts een kleine opsomming van wat een nieuwe generatie materialen voor ons kan gaan betekenen. Slimme material...
Een motor die bestaat uit één enkel molecuul; tegenwoordig kan het. In het laboratorium worden moleculen gemaakt die werken als minuscule machines, aangedreven door minimotoren. Maar om de belofte van nanomachines als werkende robotjes en sensoren waar te maken is nog veel meer kennis nodig ov...
De natuur is een kei in katalyse. De machinerie van een cel werkt aan de lopende band door dankzij stapsgewijze katalyse-reacties. Nederlandse chemici bekijken deze natuurlijke katalyse nu als inspiratiebron om een nieuwe generatie katalysatoren te ontwerpen. Het voordeel voor de maatschappij?...
Hoever kunnen we eigenlijk komen met het namaken van leven? De ultieme droom van chemici die knutselen met moleculen is om een primitieve cel in elkaar zetten. Dat kan niemand. Nu nog niet. En de vraag is of we dat ooit bereiken omdat een levende cel zo’n ontzettend ingewikkeld ding is. ...
Veel mensen zijn stomverbaasd als ze voor het eerst lichtgevende golven zien op een mooie zomeravond aan het strand. Nog verbaasder zijn ze als ze horen dat een klein algje hiervoor verantwoordelijk is. Ditzelfde algje zou ook wel eens een belangrijke predator kunnen zijn van jonge schelpjes. ...