Zonder het vermogen van moleculen om zichzelf te organiseren zou jij niet bestaan. In de natuur zie je het overal: verschillende moleculen klitten samen tot onderdelen van cellen, die onderdelen organiseren zich op hun beurt weer tot complete cellen. Cellen vormen weefsels, weefsels vormen organen, en organen vormen organismen. Hoe ver komen chemici met het imiteren van die werkwijze?
Net zoals je linker- en rechterhand elkaars spiegelbeeld zijn, hebben aminozuren – de bouwstenen van eiwitten – ook een spiegelbeeldvorm. Levende cellen hebben een voorkeur voor de ‘linker’. Maar nu is er een transporteiwit gevonden waar beide vormen in passen.
Vervuiling, slechte werkomstandigheden en heel veel afval. De leerindustrie staat er niet goed op. Kweekleer kan op alle fronten voordelen bieden. Extra bonus: je hoeft er geen dieren voor te slachten.
Groningse onderzoekers hebben een lichtgevoelige schakelaar ontwikkeld waarmee ze communicatie tussen bacteriën kunnen stimuleren of juist afremmen.
Zelf leven van de grond af opbouwen. Uit niks meer dan losse moleculen. Scheikundigen proberen het, maar dat is nog niet makkelijk. In een reeks spoedcursussen praat Kennislink je snel bij over hoe je van een knutseldoos met moleculen tot iets kan komen dat op leven lijkt. Deze week: wat is ee...
Zelf leven van de grond af opbouwen. Uit niks meer dan losse moleculen. Scheikundigen proberen het, maar dat is nog niet makkelijk. In een reeks spoedcursussen praat Kennislink je snel bij over hoe je van een knutseldoos met moleculen tot iets kan komen dat op leven lijkt. Deze week: wat is ka...
Een stimuleringsprijs specifiek voor vrouwelijke wetenschappers, dat ligt voor sommigen gevoelig. Niet voor chemicus Daniela Wilson, winnares van de NWO Athenaprijs 2015: “Het is belangrijk dat we de zichtbaarheid van vrouwen in de wetenschap vergroten.” Het prijzengeld gaat ze geb...
Zelf leven van de grond af opbouwen; uit niks meer dan losse moleculen. Scheikundigen proberen het, maar dat is nog niet makkelijk. In een reeks spoedcursussen praat Kennislink je snel bij over hoe je van een knutseldoos met moleculen tot iets kan komen dat op leven lijkt. Deze week: wat is ze...
Chemici uit de VS hebben een duikbootje te water gelaten ter grootte van één molecuul. En het kan nog varen ook, dankzij een door licht aangedreven motortje uit Groningen.
Al het leven om ons heen bestaat uit moleculen. Weet jij wat een molecuul ís en doet?
Zelf leven van de grond af opbouwen. Uit niks meer dan losse moleculen. Scheikundigen proberen het, maar dat is nog niet makkelijk. In een reeks spoedcursussen praat Kennislink je snel bij over hoe je van een knutseldoos met moleculen tot iets kan komen dat op leven lijkt. Deze week: wat zijn ...
In hete vulkanen leven oerbacteriën die van zuur houden. Tegelijkertijd zoeken farmaceuten naar de beste manier om inslikbare medicijnen te beschermen tegen zure maagsappen. Deense onderzoekers willen vulkaanmicroben nu omtoveren tot medicijnkoerier.
Hoe zijn brokjes losse materie geëvolueerd tot levende wezens? Het is dé grote vraag in de chemie. Een gesprek met Nobelprijswinnaar Jean-Marie Lehn over zijn visie op het maken van complexe materie.
Cellen gedragen zich onderling allemaal een beetje anders, ook al hebben ze precies hetzelfde DNA. Waar die ‘ruis’ vandaan komt was altijd een raadsel. Volgens Nederlandse scheikundigen is de stroperige vloeistof in de cel de oorzaak.
De eerste cel verscheen 3,8 miljard jaar geleden op het toneel. Althans, dat denken we. Maar misschien is leven nog wel ouder. Onderzoekers uit de Verenigde Staten troffen koolstof van biologische oorsprong aan in een 4,1 miljard jaar oud mineraal.
Groningse chemici hebben een nieuw type moleculaire motor ontworpen. Het bestaat uit twee groepen, verbonden via een centrale ‘as’ die in een tegenovergestelde richting draaien, net als de wielen van een auto. Het resultaat lijkt ideaal voor een nanotransportsysteem.
Samenwerken kan op allerlei manieren. Ook enzymen zijn er heel goed in, zo laat een publicatie in Science zien. Als je zorgt dat ze hun hulpstoffen recyclen, krijg je een proces dat veel efficiënter en schoner is dan de huidige industriële productiewijze.
Waarom hebben mensen vijf vingers en tenen? Wat maakt het menselijk brein uniek? Waarom hebben we überhaupt een hoofd? Op die vragen geeft anatoom Alice Roberts antwoord in haar nieuwe boek Het ongelooflijke toeval van ons bestaan. Kennislink sprak de wetenschapper en columniste.
De biologische cel is een bolwerk van chemische reacties die nog nauwelijks doorgrond zijn. Om deze reacties te kunnen volgen hebben wetenschappers verschillende methodes ontwikkeld, en licht speelt daarin een belangrijke rol. Natuurkundige Michel Orrit gebruikt licht om individuele moleculen ...
Wetenschappers wisten al dat motoreiwitten die vracht vervoeren over het wegennetwerk van de cel dwalen. Maar niemand had de motoren ooit in actie gezien. Tot nu. Britse en Japanse onderzoekers legden deze bewegende voertuigen vast.
De voorgekookte practica tijdens de studie scheikunde konden hem niet boeien. Alsof je een kookboekrecept volgde, vindt chemicus Rint Sijbesma. Toen hij eenmaal zelf materialen mocht gaan ontwerpen was hij om. “Ik heb nooit meer wat anders gewild.”
Brandstof laat synthetische bouwstenen zich organiseren tot vezels die weer uit elkaar vallen zodra de energie op is. Dat lieten Delftse wetenschappers zien. De vezels zijn een kunstmatige variant van het celskelet in levende cellen, dat ook brandstof gebruikt om te bewegen.
Hoe infecteert een virus zijn gastheer? Het antwoord is te vinden in de samenstelling van een virusdeeltje. Promovendus Joost Snijder van de Universiteit Utrecht vond een manier om die samenstelling te meten.
Het is een vraag die al heel lang speelt in de verfindustrie: hoe maken we verf milieuvriendelijker zonder dat het ten koste gaat van de kwaliteit? Chemici van de Technische Universiteit Eindhoven en de Universiteit Utrecht zoeken het antwoord in zelf ontworpen bindmiddeldeeltjes.
We waren er natuurlijk niet bij, vier miljard jaar geleden, toen de allereerste cel ontstond. Het blijft dus speculeren hoe het is gegaan. Op basis van experimenten denken onderzoekers uit de Verenigde Staten nu te weten hoe onderdelen van de primitieve cel samenkwamen.
Wat hebben de borstelworm, haarconditioners en onderdelen van de levende cel met elkaar gemeen?
Slechts één pil hoeven slikken die wekenlang werkt. Dat is wat medisch technologen uit de Verenigde Staten voor ogen hebben met de maagring die zij creëerden uit een nieuw polymeer. Het is onder meer een uitkomst voor patienten die vaak hun medicatie vergeten.
Je kunt het zo gek niet bedenken of de natuur heeft het uitgevonden. Zoals kevers die explosies opwekken en de gekko als rennende post-it. Ylva Poelman schrijft erover in haar fascinerende boek De natuur als uitvinder.
Medicijnen verpakt in vette nanobolletjes komen al op de juiste plek in het lichaam terecht. Wetenschappers gaan nu nog een stap verder en controleren ook de snelheid waarmee de bolletjes hun inhoud vrijlaten. Dat lukt door de medicijnkoeriers gevoelig te maken voor de zuurgraad.
In de ijszeeën rond Antarctica zwemmen vissen die niet bevriezen. Hun geheime wapen? Antivries in het bloed. Hoe dit natuurlijke antivries werkt op moleculair niveau is nog een mysterie. Chemicus Ilja Voets van de Technische Universiteit Eindhoven zoekt het uit.
Zelfs in 75 miljoen jaar oude fossielen kan je nog organisch materiaal aantreffen. Dat ontdekten Engelse wetenschappers met behulp van een rits chemische analyses op dinosaurusbotten. Ze vonden overblijfselen van rode bloedcellen en eiwitten.
Het prijkt al een tijdje bovenaan de agenda van menig chemicus: een kunstmatig alternatief maken voor het buitengewoon sterke spinnenzijde. Na jarenlang onderzoek aan de structuur en productie van het spul, boekte een internationaal onderzoeksteam succes door computersimulaties te combineren m...
Borstelwormen scheiden onder water een lijm af waarmee ze een huisje van zand en stukjes schelp bouwen. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit proberen de sterke lijm na te bootsen, bijvoorbeeld om straks inwendige wonden te dichten zonder naald en draad.
Ooit zijn er uit eenvoudige eencelligen, complexe meercellige levensvormen ontstaan die uiteindelijk ook onszelf hebben opgeleverd. Zweedse onderzoekers publiceren in Nature de ontdekking van een nieuwe groep archaea die mogelijk de missing link is tussen ‘hen’ en ‘o...