Zonder het vermogen van moleculen om zichzelf te organiseren zou jij niet bestaan. In de natuur zie je het overal: verschillende moleculen klitten samen tot onderdelen van cellen, die onderdelen organiseren zich op hun beurt weer tot complete cellen. Cellen vormen weefsels, weefsels vormen organen, en organen vormen organismen. Hoe ver komen chemici met het imiteren van die werkwijze?
In een cel is het veel duw- en trekwerk. Zwitsers onderzoek geïnspireerd op de kleurverandering in garnalen helpt om een kijkje binnen in de cel te nemen.
Marileen Dogterom kijkt met de blik van een natuurkundige naar het krachtenspel in levende cellen. Ze krijgt de Spinozapremie voor haar onderzoek naar de krachten die het geraamte van de cel uitoefent.
Tijdens de celdeling wordt de boel letterlijk uit elkaar getrokken, zodat twee nieuwe cellen ontstaan. Amerikaanse celbiologen publiceerden in Nature Communications hun metingen aan de krachten die daarbij komen kijken. De krachten zijn groter dan werd aangenomen, maar een verklaring hiervoor ...
Zelf leven van de grond af opbouwen. Uit niks meer dan losse moleculen. Scheikundigen proberen het, maar dat is nog niet makkelijk. In een reeks spoedcursussen praat Kennislink je snel bij over hoe je van een knutseldoos met moleculen tot iets kan komen dat op leven lijkt. Deze week: wat zijn ...
In hete vulkanen leven oerbacteriën die van zuur houden. Tegelijkertijd zoeken farmaceuten naar de beste manier om inslikbare medicijnen te beschermen tegen zure maagsappen. Deense onderzoekers willen vulkaanmicroben nu omtoveren tot medicijnkoerier.
Hoe zijn brokjes losse materie geëvolueerd tot levende wezens? Het is dé grote vraag in de chemie. Een gesprek met Nobelprijswinnaar Jean-Marie Lehn over zijn visie op het maken van complexe materie.
Cellen gedragen zich onderling allemaal een beetje anders, ook al hebben ze precies hetzelfde DNA. Waar die ‘ruis’ vandaan komt was altijd een raadsel. Volgens Nederlandse scheikundigen is de stroperige vloeistof in de cel de oorzaak.
De eerste cel verscheen 3,8 miljard jaar geleden op het toneel. Althans, dat denken we. Maar misschien is leven nog wel ouder. Onderzoekers uit de Verenigde Staten troffen koolstof van biologische oorsprong aan in een 4,1 miljard jaar oud mineraal.
Groningse chemici hebben een nieuw type moleculaire motor ontworpen. Het bestaat uit twee groepen, verbonden via een centrale ‘as’ die in een tegenovergestelde richting draaien, net als de wielen van een auto. Het resultaat lijkt ideaal voor een nanotransportsysteem.
Samenwerken kan op allerlei manieren. Ook enzymen zijn er heel goed in, zo laat een publicatie in Science zien. Als je zorgt dat ze hun hulpstoffen recyclen, krijg je een proces dat veel efficiënter en schoner is dan de huidige industriële productiewijze.
Waarom hebben mensen vijf vingers en tenen? Wat maakt het menselijk brein uniek? Waarom hebben we überhaupt een hoofd? Op die vragen geeft anatoom Alice Roberts antwoord in haar nieuwe boek Het ongelooflijke toeval van ons bestaan. Kennislink sprak de wetenschapper en columniste.
De biologische cel is een bolwerk van chemische reacties die nog nauwelijks doorgrond zijn. Om deze reacties te kunnen volgen hebben wetenschappers verschillende methodes ontwikkeld, en licht speelt daarin een belangrijke rol. Natuurkundige Michel Orrit gebruikt licht om individuele moleculen ...
Wetenschappers wisten al dat motoreiwitten die vracht vervoeren over het wegennetwerk van de cel dwalen. Maar niemand had de motoren ooit in actie gezien. Tot nu. Britse en Japanse onderzoekers legden deze bewegende voertuigen vast.
De voorgekookte practica tijdens de studie scheikunde konden hem niet boeien. Alsof je een kookboekrecept volgde, vindt chemicus Rint Sijbesma. Toen hij eenmaal zelf materialen mocht gaan ontwerpen was hij om. “Ik heb nooit meer wat anders gewild.”
Brandstof laat synthetische bouwstenen zich organiseren tot vezels die weer uit elkaar vallen zodra de energie op is. Dat lieten Delftse wetenschappers zien. De vezels zijn een kunstmatige variant van het celskelet in levende cellen, dat ook brandstof gebruikt om te bewegen.
Hoe infecteert een virus zijn gastheer? Het antwoord is te vinden in de samenstelling van een virusdeeltje. Promovendus Joost Snijder van de Universiteit Utrecht vond een manier om die samenstelling te meten.
Het is een vraag die al heel lang speelt in de verfindustrie: hoe maken we verf milieuvriendelijker zonder dat het ten koste gaat van de kwaliteit? Chemici van de Technische Universiteit Eindhoven en de Universiteit Utrecht zoeken het antwoord in zelf ontworpen bindmiddeldeeltjes.
We waren er natuurlijk niet bij, vier miljard jaar geleden, toen de allereerste cel ontstond. Het blijft dus speculeren hoe het is gegaan. Op basis van experimenten denken onderzoekers uit de Verenigde Staten nu te weten hoe onderdelen van de primitieve cel samenkwamen.
Wat hebben de borstelworm, haarconditioners en onderdelen van de levende cel met elkaar gemeen?
Slechts één pil hoeven slikken die wekenlang werkt. Dat is wat medisch technologen uit de Verenigde Staten voor ogen hebben met de maagring die zij creëerden uit een nieuw polymeer. Het is onder meer een uitkomst voor patienten die vaak hun medicatie vergeten.
Je kunt het zo gek niet bedenken of de natuur heeft het uitgevonden. Zoals kevers die explosies opwekken en de gekko als rennende post-it. Ylva Poelman schrijft erover in haar fascinerende boek De natuur als uitvinder.
Medicijnen verpakt in vette nanobolletjes komen al op de juiste plek in het lichaam terecht. Wetenschappers gaan nu nog een stap verder en controleren ook de snelheid waarmee de bolletjes hun inhoud vrijlaten. Dat lukt door de medicijnkoeriers gevoelig te maken voor de zuurgraad.
In de ijszeeën rond Antarctica zwemmen vissen die niet bevriezen. Hun geheime wapen? Antivries in het bloed. Hoe dit natuurlijke antivries werkt op moleculair niveau is nog een mysterie. Chemicus Ilja Voets van de Technische Universiteit Eindhoven zoekt het uit.
Zelfs in 75 miljoen jaar oude fossielen kan je nog organisch materiaal aantreffen. Dat ontdekten Engelse wetenschappers met behulp van een rits chemische analyses op dinosaurusbotten. Ze vonden overblijfselen van rode bloedcellen en eiwitten.
Het prijkt al een tijdje bovenaan de agenda van menig chemicus: een kunstmatig alternatief maken voor het buitengewoon sterke spinnenzijde. Na jarenlang onderzoek aan de structuur en productie van het spul, boekte een internationaal onderzoeksteam succes door computersimulaties te combineren m...
Borstelwormen scheiden onder water een lijm af waarmee ze een huisje van zand en stukjes schelp bouwen. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit proberen de sterke lijm na te bootsen, bijvoorbeeld om straks inwendige wonden te dichten zonder naald en draad.
Ooit zijn er uit eenvoudige eencelligen, complexe meercellige levensvormen ontstaan die uiteindelijk ook onszelf hebben opgeleverd. Zweedse onderzoekers publiceren in Nature de ontdekking van een nieuwe groep archaea die mogelijk de missing link is tussen ‘hen’ en ‘o...
Wetenschappers zijn niet zo bedreven in het maken van nieuwe enzymen. Maar de natuur doet het doorlopend door bestaande enzymen te laten evolueren. Amerikaanse chemici wisten die evolutie na te doen in een reageerbuis, met als resultaat een gloednieuw, nuttig enzym.
Een ‘crazy person’ noemt hij zichzelf. Houdend van de wetenschap vanwege haar gekheid. Hoogleraar Alan Rowan van de Radboud Universiteit heeft dan ook genoeg wilde ideeën. Het liefst begint hij morgen al met het maken van een synthetisch brein uit moleculen.
Archaea kennen we als de ‘oerbacteriën’ die op extreme plaatsen leven, maar verder weten we eigenlijk nog maar vrij weinig over ze, al is sinds kort bekend dat ze ook in je darmen zitten. Om meer te leren over deze eencellige organismen vogelen Duitse biologen uit hoe ze zich voort...
Wetenschappers van de Radboud Universiteit gaan een slimme wondpleister maken op basis van een door hen ontdekte supergel. De gel, die lijkt op materiaal in het menselijk lichaam, moet de wondheling aanzwengelen en littekens helpen voorkomen.
Zoals wij een Ikea-kast in elkaar zetten, zo bouwt een cel machines: vanuit losse onderdelen en met behulp van gereedschappen. Als een vakman neemt de cel het erg nauw bij het in elkaar timmeren van de onderdelen, benadrukken celbiologen van de Kansas State University.
Zwaargewonden op het slagveld of na een auto-ongeluk lopen een relatief hoog risico om dood te bloeden. Wetenschappers hebben nu een polymeer ontwikkeld dat bloedproppen in de buurt van wonden verstevigt en hevige bloedingen tegengaat.