Sneller medicijnen door kunstmatige intelligentie
Britse wetenschappers hebben met een algoritme de vorm van zo’n honderd eiwitten voorspeld. Zo kunnen in de toekomst sneller medicijnen gemaakt worden.
Zonder het vermogen van moleculen om zichzelf te organiseren zou jij niet bestaan. In de natuur zie je het overal: verschillende moleculen klitten samen tot onderdelen van cellen, die onderdelen organiseren zich op hun beurt weer tot complete cellen. Cellen vormen weefsels, weefsels vormen organen, en organen vormen organismen. Hoe ver komen chemici met het imiteren van die werkwijze?
Britse wetenschappers hebben met een algoritme de vorm van zo’n honderd eiwitten voorspeld. Zo kunnen in de toekomst sneller medicijnen gemaakt worden.
Piepkleine deeltjes die lijken op een bacterie kunnen het immuunsysteem wakker schudden, waardoor tumorcellen vatbaar worden voor antikankermedicijnen.
Eindhovense chemici komen onverwacht met bewijs voor een voorspelling van 120 jaar oud. Het draait allemaal om deeltjes die elkaars spiegelbeeld zijn.
Planten gebruiken zonlicht als energiebron. Ze kunnen fotonen (licht) heel efficiënt omzetten in elektronen die vervolgens worden gebruikt in chemische reacties. Maar verrassend genoeg verloopt het transport van die elektronen nogal chaotisch, zo ontdekten onderzoekers van de Rijksuniversiteit...
De strijd om te overleven dwingt bacteriën tot slimme oplossingen. Zoals het ontwikkelen van een enzym dat niet een, maar drie verschillende producten kan maken, zo ontdekten Duitse onderzoekers. Opmerkelijk, want enzymen voeren normaal gesproken heel specifiek één reactie uit.
Hoe groot een bacterie wordt, hangt af van de snelheid waarmee de cel een complete cyclus doorloopt ten opzichte van de snelheid waarmee de cel groeit. Dit is de kern van een nieuwe ‘algemene groeiwet’ voor cellen die Amerikaanse onderzoekers publiceerden in het tijdschrift Current...
Een levende cel werkt niet alleen door een samenspel van biochemische reacties, er komt ook mechanica bij kijken. Marileen Dogterom (TU Delft) onderzoekt hoe duw- en trekkrachten in de cel ervoor zorgen dat alles op de juiste plek terechtkomt. Dat gebruikt ze om, op termijn, een synthetische c...
Voor nieuwe materialen wordt veel verwacht van de zogeheten nanomachines: moleculen die als een motor of een schakelaar werken. Franse onderzoekers gebruiken een combinatie van nanomachines om een gel gecontroleerd te laten samentrekken en weer uitzetten.
De Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde gaat naar het ophelderen van de moleculaire grondslagen van de biologische klok. Begin dit jaar publiceerden we een artikel over de werking ervan bij cyanobacteriën.
Waarom willen (sommige) mensen zo graag naar Mars afreizen? Waarom kunnen we chocolade zo moeilijk weerstaan? En wat is het evolutionaire nut van knuffelen? In het boek The Chemistry of Human Nature krijgen deze en nog veel meer vragen een biochemisch antwoord.
Het is onderzoekers gelukt om een stuk kaakbot te laten groeien vanuit de ribben van een schaap. Esther Thole schreef eerder over de bijzondere eigenschappen van botcellen.
Amerikaanse onderzoekers hebben een nieuw algoritme geschreven waarmee ze grote pakketten data op DNA opslaan. DNA werkt dan als een soort super computergeheugen. Het nieuwe systeem doet het beter dan eerdere pogingen.
Een internationaal team van wetenschappers heeft in het noorden van Quebec, Canada, resten gevonden van bacteriën. Deze resten zijn ten minste 3,8 miljard jaar oud en zijn daarmee de oudste fossielen ooit.
Boterbloemen staan bekend om hun intense, glanzend gele kleur. Groningse onderzoekers hebben ontdekt dat de dunne, buitenste laag van de bloembladeren zich gedraagt zoals een olielaagje op water. Dat zorgt voor menging van kleuren en de kenmerkende glans. Ze beschrijven hun resultaten in het <...
Planten kunnen echte krachtpatsers zijn. Bijvoorbeeld in de manier waarop ze via exploderende peulen hun zaden de wijde wereld in slingeren. In Angewandte Chemie beschrijven onderzoekers van de Universiteit Twente hun kunstmatige zaadpeul. Een lichtgevoelig materiaal dat ook een explo...
Sinds 2013 levert de rubriek ‘Foto van de week’ fabelachtige foto’s van leven het kleinste niveau. In dit overzicht zie je foto’s met uitleg uit de periode 2013 – 2015.
Merkt een bacterie het verschil tussen een soortgenoot en een synthetische cel? Dat is de vraag achter de Turingtest voor cellen, zoals onlangs beschreven in ACS Central Science. Het antwoord is ‘ja’, de bacterie merkt het verschil. Maar synthetische cellen die herkenbare signalen uit...
Ook als iedereen voor zich beweegt, kan het een stabiel en gecoördineerd effect opleveren. Tenminste, in bacteriën, zo blijkt uit een publicatie in Nature. Deze vorm van collectief gedrag lijkt te ontstaan uit compleet willekeurige interacties en niet uit directe afstemming tussen de ...
Bij nieuwe biomedische technologieën moet je meteen oog hebben voor de ethische vragen, vindt medisch-ethicus Annelien Bredenoord. Daarom zwengelt ze nu in Science de discussie aan over organoids, gekweekte mini-orgaantjes.
Hij ontwikkelde dertig jaar geleden de eerste methode om direct DNA af te lezen. Nu brengt de Amerikaanse geneticus George Church volledige menselijke genomen in kaart en schrijft hij zelf genetische codes om nieuwe organismen te maken. NEMO Kennislink interviewt de pionier.
Sterk, licht, elastisch en ook nog eens biologisch afbreekbaar: spinnenzijde is een buitengewoon materiaal. Al jarenlang wordt gewerkt aan het namaken van deze aantrekkelijke vezels. Zweedse onderzoekers stellen in Nature Chemical Biology dat zij de beste imitatie tot nu hebben gemaak...
Wanneer is een molecuul complex genoeg om te bewijzen het door iets levends is gemaakt? Dat is de vraag die chemicus Lee Cronin drijft in zijn zoektocht naar alternatieve levensvormen. Met NEMO Kennislink deelde Cronin zijn visie over het ontstaan van leven, en vertelde hij onder meer wat slad...
Rendier Rudolf kennen we natuurlijk vanwege zijn rode neus, maar zijn gewei is eigenlijk veel interessanter. Dat is namelijk ongelooflijk sterk en taai. Materiaalwetenschappers hebben de structuur van een gewei op nanoschaal bekeken en ontdekt dat een zigzagstructuur de bron van de taaiheid is...
In zo min mogelijk stappen moleculen uit de natuur namaken. Dat proberen natuurstofchemici te doen. Het is een lastig klusje, erkent de Amerikaanse natuurstofchemicus Sarah Reisman. Maar wel een erg belangrijke taak, want met de moleculen die ze maakt, kun je het menselijk lichaam beter begrij...
Levende cellen ondergaan een doorlopende cyclus van groei en deling. Dit cruciale proces wordt gecontroleerd door een speciaal eiwitcomplex. Maar volgens Groningse onderzoekers is dat niet het complete verhaal. De stofwisseling voert de rol uit van dirigent, zo schrijven ze in het tijdschrift ...
Het duurde even voordat Syuzanna Harutyunyan haar draai vond in de chemie, maar nu zou ze niets anders meer willen. Voor haar originele kijk op het vakgebied en opmerkelijke resultaten krijgt ze de KNCV Gouden Medaille 2016. NEMO Kennislink interviewde Harutyunyan over kritisch kijken en nieuw...
Geneesmiddelen moeten snel de juiste plek bereiken in het lichaam. Dat betekent gas geven, maar ook op tijd stoppen. Chemici van de Radboud Universiteit Nijmegen ontwikkelen een rem voor nanocapsules waar je geneesmiddelen in kunt verpakken. In Nature Chemistry beschrijven ze hoe een harige va...
Soms kun je veel leren van datgene dat je wilt bestrijden. Virussen zijn een goed voorbeeld. Amerikaanse onderzoekers publiceren in Nature hoe ze de verspreidingstactiek van virussen kopiëren om daarmee op een nieuwe manier nuttige stoffen in het lichaam te verspreiden.
Dat materialen van vorm kunnen veranderen onder invloed van licht is bekend. Maar nu blijkt dat ze die vormverandering ook kunnen omzetten in een autonome verplaatsing. In Nature Communications publiceerden Amerikaanse onderzoekers hoe een kleine helix voldoende spanning opbouwt om zichzelf al...
Onze cellen maken gebruik van allerlei eiwitten die als een pomp nuttige stoffen naar binnen transporteren. De motor van deze pompen draait op een stroom deeltjes, vaak natrium-ionen, zoals water een waterrad aandrijft. In Nature Communications publiceerden Groningse onderzoekers hoe dit trans...
Op nanoschaal hebben kleine veranderingen grote gevolgen. Als individuele nanodeeltjes samenklonteren tot iets grotere structuren krijgen ze soms compleet andere eigenschappen. Chemicus Rafal Klajn gebruikt dat principe om nanodeeltjes gecontroleerd aan elkaar te laten plakken en zo materialen...
Tijdens de celdeling wordt de boel letterlijk uit elkaar getrokken, zodat twee nieuwe cellen ontstaan. Amerikaanse celbiologen publiceerden in Nature Communications hun metingen aan de krachten die daarbij komen kijken. De krachten zijn groter dan werd aangenomen, maar een verklaring hiervoor ...
Vitaminen zorgen ervoor dat de enzymen in ons lichaam hun werk kunnen doen. Voor de chemische industrie zijn enzymen interessant omdat ze de productieprocessen veel ‘groener’ kunnen maken. Caroline Paul van de TU Delft ontwerpt synthetische vitaminen die grootschalige toepassing va...