De Utrechtse hoogleraar Albert Heck ontwikkelt methoden om veel verschillende eiwitten tegelijkertijd te bestuderen. Dat is essentieel om beter te begrijpen hoe ons lichaam werkt en wat er fout gaat als we ziek worden. Hij krijgt de Spinozapremie 2017 voor zijn baanbrekende onderzoek.

De Britse natuurkundige Helen Czerski heeft met ‘Ober, er zit natuurkunde in mijn soep’ een enthousiasmerend boek geschreven. Ze laat op speelse wijze zien hoe natuurkundige wetmatigheden alledaagse verschijnselen verklaren.

Robots kunnen vele vormen aannemen. Natuurlijke inspiratiebronnen zijn er volop. Finse onderzoekers nemen een vleesetende plant als voorbeeld om een heel klein grijpertje te maken dat reageert op objecten die in de buurt komen. In Nature Communications presenteren ze hun zachte mini-r...

IJzer is voor ons van levensbelang. Een heel systeem van eiwitten zorgt voor het transport ervan in en uit onze cellen. Een ontbrekend eiwit heeft vaak ernstige gevolgen. Een klein molecuul uit een Aziatische boom lijkt nu de functie van die veel grotere transporteiwitten over te kunnen nemen....

Onderzoekers van de TU Eindhoven hebben een methode gevonden om de bewegelijkheid van supramoleculaire moleculen te meten. Door deze techniek zijn we weer een stap verder om deze moleculen in de toekomst te gebruiken voor medicijnafgifte.

Planten gebruiken zonlicht als energiebron. Ze kunnen fotonen (licht) heel efficiënt omzetten in elektronen die vervolgens worden gebruikt in chemische reacties. Maar verrassend genoeg verloopt het transport van die elektronen nogal chaotisch, zo ontdekten onderzoekers van de Rijksuniversiteit...

De strijd om te overleven dwingt bacteriën tot slimme oplossingen. Zoals het ontwikkelen van een enzym dat niet een, maar drie verschillende producten kan maken, zo ontdekten Duitse onderzoekers. Opmerkelijk, want enzymen voeren normaal gesproken heel specifiek één reactie uit.

Hoe groot een bacterie wordt, hangt af van de snelheid waarmee de cel een complete cyclus doorloopt ten opzichte van de snelheid waarmee de cel groeit. Dit is de kern van een nieuwe ‘algemene groeiwet’ voor cellen die Amerikaanse onderzoekers publiceerden in het tijdschrift Current...

Een levende cel werkt niet alleen door een samenspel van biochemische reacties, er komt ook mechanica bij kijken. Marileen Dogterom (TU Delft) onderzoekt hoe duw- en trekkrachten in de cel ervoor zorgen dat alles op de juiste plek terechtkomt. Dat gebruikt ze om, op termijn, een synthetische c...

Voor nieuwe materialen wordt veel verwacht van de zogeheten nanomachines: moleculen die als een motor of een schakelaar werken. Franse onderzoekers gebruiken een combinatie van nanomachines om een gel gecontroleerd te laten samentrekken en weer uitzetten.

De Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde gaat naar het ophelderen van de moleculaire grondslagen van de biologische klok. Begin dit jaar publiceerden we een artikel over de werking ervan bij cyanobacteriën.

Waarom willen (sommige) mensen zo graag naar Mars afreizen? Waarom kunnen we chocolade zo moeilijk weerstaan? En wat is het evolutionaire nut van knuffelen? In het boek The Chemistry of Human Nature krijgen deze en nog veel meer vragen een biochemisch antwoord.

Het is onderzoekers gelukt om een stuk kaakbot te laten groeien vanuit de ribben van een schaap. Esther Thole schreef eerder over de bijzondere eigenschappen van botcellen.

Amerikaanse onderzoekers hebben een nieuw algoritme geschreven waarmee ze grote pakketten data op DNA opslaan. DNA werkt dan als een soort super computergeheugen. Het nieuwe systeem doet het beter dan eerdere pogingen.

Een internationaal team van wetenschappers heeft in het noorden van Quebec, Canada, resten gevonden van bacteriën. Deze resten zijn ten minste 3,8 miljard jaar oud en zijn daarmee de oudste fossielen ooit.

Boterbloemen staan bekend om hun intense, glanzend gele kleur. Groningse onderzoekers hebben ontdekt dat de dunne, buitenste laag van de bloembladeren zich gedraagt zoals een olielaagje op water. Dat zorgt voor menging van kleuren en de kenmerkende glans. Ze beschrijven hun resultaten in het <...

Planten kunnen echte krachtpatsers zijn. Bijvoorbeeld in de manier waarop ze via exploderende peulen hun zaden de wijde wereld in slingeren. In Angewandte Chemie beschrijven onderzoekers van de Universiteit Twente hun kunstmatige zaadpeul. Een lichtgevoelig materiaal dat ook een explo...

Sinds 2013 levert de rubriek ‘Foto van de week’ fabelachtige foto’s van leven het kleinste niveau. In dit overzicht zie je foto’s met uitleg uit de periode 2013 – 2015.

Merkt een bacterie het verschil tussen een soortgenoot en een synthetische cel? Dat is de vraag achter de Turingtest voor cellen, zoals onlangs beschreven in ACS Central Science. Het antwoord is ‘ja’, de bacterie merkt het verschil. Maar synthetische cellen die herkenbare signalen uit...

Ook als iedereen voor zich beweegt, kan het een stabiel en gecoördineerd effect opleveren. Tenminste, in bacteriën, zo blijkt uit een publicatie in Nature. Deze vorm van collectief gedrag lijkt te ontstaan uit compleet willekeurige interacties en niet uit directe afstemming tussen de ...

Bij nieuwe biomedische technologieën moet je meteen oog hebben voor de ethische vragen, vindt medisch-ethicus Annelien Bredenoord. Daarom zwengelt ze nu in Science de discussie aan over organoids, gekweekte mini-orgaantjes.

Hij ontwikkelde dertig jaar geleden de eerste methode om direct DNA af te lezen. Nu brengt de Amerikaanse geneticus George Church volledige menselijke genomen in kaart en schrijft hij zelf genetische codes om nieuwe organismen te maken. NEMO Kennislink interviewt de pionier.

Sterk, licht, elastisch en ook nog eens biologisch afbreekbaar: spinnenzijde is een buitengewoon materiaal. Al jarenlang wordt gewerkt aan het namaken van deze aantrekkelijke vezels. Zweedse onderzoekers stellen in Nature Chemical Biology dat zij de beste imitatie tot nu hebben gemaak...

Wanneer is een molecuul complex genoeg om te bewijzen het door iets levends is gemaakt? Dat is de vraag die chemicus Lee Cronin drijft in zijn zoektocht naar alternatieve levensvormen. Met NEMO Kennislink deelde Cronin zijn visie over het ontstaan van leven, en vertelde hij onder meer wat slad...

Rendier Rudolf kennen we natuurlijk vanwege zijn rode neus, maar zijn gewei is eigenlijk veel interessanter. Dat is namelijk ongelooflijk sterk en taai. Materiaalwetenschappers hebben de structuur van een gewei op nanoschaal bekeken en ontdekt dat een zigzagstructuur de bron van de taaiheid is...

In zo min mogelijk stappen moleculen uit de natuur namaken. Dat proberen natuurstofchemici te doen. Het is een lastig klusje, erkent de Amerikaanse natuurstofchemicus Sarah Reisman. Maar wel een erg belangrijke taak, want met de moleculen die ze maakt, kun je het menselijk lichaam beter begrij...

Levende cellen ondergaan een doorlopende cyclus van groei en deling. Dit cruciale proces wordt gecontroleerd door een speciaal eiwitcomplex. Maar volgens Groningse onderzoekers is dat niet het complete verhaal. De stofwisseling voert de rol uit van dirigent, zo schrijven ze in het tijdschrift ...

Het duurde even voordat Syuzanna Harutyunyan haar draai vond in de chemie, maar nu zou ze niets anders meer willen. Voor haar originele kijk op het vakgebied en opmerkelijke resultaten krijgt ze de KNCV Gouden Medaille 2016. NEMO Kennislink interviewde Harutyunyan over kritisch kijken en nieuw...

Geneesmiddelen moeten snel de juiste plek bereiken in het lichaam. Dat betekent gas geven, maar ook op tijd stoppen. Chemici van de Radboud Universiteit Nijmegen ontwikkelen een rem voor nanocapsules waar je geneesmiddelen in kunt verpakken. In Nature Chemistry beschrijven ze hoe een harige va...

Soms kun je veel leren van datgene dat je wilt bestrijden. Virussen zijn een goed voorbeeld. Amerikaanse onderzoekers publiceren in Nature hoe ze de verspreidingstactiek van virussen kopiëren om daarmee op een nieuwe manier nuttige stoffen in het lichaam te verspreiden.