Van een chaotische verzameling moleculen naar een goed georganiseerd geheel dat zichzelf kan vermenigvuldigen. Zo is leven op aarde waarschijnlijk ontstaan. Chemicus Evan Spruijt probeert dat proces na te bootsen met druppeltjes.

Eiwitten zijn onmisbaar voor een levende cel, maar ze zijn alleen nuttig als ze op de juiste manier zijn gevouwen. Die complexe vorm is door evolutie ontstaan. Maar het kan ook anders. Eenvoudige bouwstenen kunnen spontaan complexe, gevouwen moleculen vormen.

Dat gist alcohol kan maken, weten bierbrouwers maar al te goed. Maar het is voor gistcellen een verspilling van energie, dus waarom doen ze het dan? Groningse onderzoekers denken nu dat de productie van alcohol als een soort veiligheidsklep werkt, die overbelasting van de gistcellen voorkomt.

Bioloog Lucas Patty heeft een instrument ontwikkeld om leven te detecteren. In de toekomst kunnen we daar misschien buitenaards leven mee opsporen. Hoe zoeken wetenschappers nu naar buitenaards leven?

Wie naar een betere versie van zichzelf streeft, kan van alles doen. Peter Joosten maakt je wegwijs in de wereld van biohacking – het actief ingrijpen in jezelf om je prestaties op te krikken. Van diëten en ijsbaden tot stamcelinjecties en chips in je hersenen.

Zijn de piepkleine patronen in miljarden jaren oud gesteente op Groenland wel of niet het resultaat van heel vroeg leven? Ja, zeiden onderzoekers in 2016. Nee, zeggen onderzoekers nu.

Met een combinatie van chemie, biologie en nanotechnologie probeert hoogleraar organische chemie Pascal Jonkheijm slimme oplossingen te vinden voor biomedische vragen. En met zijn mix van fundamenteel en toegepast onderzoek weet hij inmiddels al een hoop vragen te beantwoorden.

De Nobelprijs voor Scheikunde gaat naar Frances Arnold, George Smith en Sir Gregory Winter, voor hun gecontroleerde evolutie van eiwitten in het lab.

Waar zouden we zijn zonder gist? Nergens, betoogt microbioloog Nicholas Money. Hij schreef een geestig boek over onze langdurige relatie met deze oeroude eencelligen.

Roxanne Kieltyka van de Universiteit Leiden hoort bij de ‘Talented Twelve’, de twaalf meest veelbelovende chemici wereldwijd. NEMO Kennislink sprak haar over vierkante moleculen en het kweken van stamcellen.

Bewegen kan op allerlei manieren. In Nature Chemistry laten chemici zien dat vorming van een intern gasbelletje al genoeg is om microcapsules netjes te laten opstijgen. Ze zien mogelijkheden voor transport op heel kleine schaal.

Een slimme combinatie van flexibele elektronica en zelfherstellende materialen betekent weer een stapje richting een kunstmatige ‘huid’ voor draagbare medische sensoren of protheses.

Nijmeegse chemici wilden bestuderen hoe een eiwit een bacterie tijdens de celdeling kan afknijpen zodat twee nieuwe cellen ontstaan. Maar de resultaten leveren aanknopingspunten om te begrijpen hoe ooit het allereerste leven kan zijn ontstaan.

Zowel de chemische industrie als de natuur kunnen niet zonder katalysatoren. Groningse chemici ontwikkelden een nieuwe manier om natuurlijke katalysatoren te ontwerpen met niet-natuurlijke bouwstenen.

Een groeiende stad kan met relatief minder infrastructuur toe, net zoals een olifant naar verhouding minder energie nodig heeft dan een muis. En de sterftecurves van beurgenoteerde bedrijven lijken sprekend op die van mensen. Met ‘Schaal’ zet Geoffrey West je gevoel voor verhouding...

Er is nog veel discussie mogelijk over wat leven nu eigenlijk is, zo bleek tijdens een speciale editie van NEMO Kennislink live. Maar wetenschappers zijn al bezig om het na te maken. Zullen we het snappen, als we het zelf kunnen bouwen?

Met behulp van een enzym ontwikkelden Amerikaanse onderzoekers een manier om makkelijk korte strengen DNA in elkaar te zetten. Op termijn hopen ze met deze nieuwe techniek veel tijdswinst te boeken, want nu wachten onderzoekers vaak dagen op een streng DNA waar ze verder mee kunnen. In de toek...

Marileen Dogterom kijkt met de blik van een natuurkundige naar het krachtenspel in levende cellen. Ze krijgt de Spinozapremie voor haar onderzoek naar de krachten die het geraamte van de cel uitoefent.

Ilja Voets krijgt de KNCV Gouden Medaille 2019 voor haar creatieve materialenonderzoek. NEMO Kennislink dook eerder in het werk van Voets.

Drie hedendaagse Nobelprijswinnaars en een 19e-eeuwse Groningse wetenschapper zijn in ‘ECHT nano’ de belangrijkste gesprekspartners van wetenschapsjournalist Martijn van Calmthout.

Biomoleculair wetenschapper Joost Snijder is een van de winnaars van de Heineken Young Scientists Awards 2018. Hij gebruikt geavanceerde technieken om virussen beter te begrijpen.

Planten weten goed hoe ze licht om moeten zetten in energie, maar volgens Roberta Croce kan dit proces een stuk efficiënter. Zij ontving onlangs een NWO TOP-subsidie en wil hiermee onderzoeken hoe planten meer soorten licht absorberen en meer voedsel produceren.

Amerikaanse wetenschappers ontwikkelden een nieuw kweeksysteem voor hartcellen. De cellen groeien op grafeen en dat biedt een aantal extra mogelijkheden. Zo slaagden de wetenschappers er bijvoorbeeld in om de hartcellen sneller te laten kloppen door ze met licht te beschijnen.

Weefsels en organen bestaan uit grote aantallen cellen die onderling samenwerken en verbonden zijn. Dankzij zout en een laserstraal lukt het Britse onderzoekers om ook kunstmatige cellen aan elkaar te plakken. Weefsel is het nog lang niet, maar een eerste stap is gezet.

Om ook de allerkleinste onzuiverheden uit water te verwijderen, heb je membranen nodig met extreem kleine gaatjes. Jody Lugger promoveerde aan de TU Eindhoven op een manier om membranen zichzelf te laten vormen. Inclusief de piepkleine gaatjes.

Levende organismen communiceren heel slim met hun omgeving. Onze materialen kunnen dit nog niet, maar daar wil Peter Korevaar verandering in brengen. De Nijmeegse universitair docent onderzoekt synthetische materialen die je niet van levende organismen kunt onderscheiden.

Schuim lijkt vaak een bijkomstigheid – soms gewenst, soms niet. Voor hoogleraar Jan Vermant is schuim een fascinerend fenomeen waarvan hij de fundamenten wil doorgronden. “Schuim is moeilijk omdat er zoveel verschillende factoren een rol spelen.”

Cholesterol is een goede bouwsteen. Het vormt van nature nanodeeltjes om ladingen te vervoeren. Chemicus Willem Mulder wil die deeltjes gebruiken om het afweersysteem te stimuleren of juist te remmen.

In een cel ligt het DNA er nogal rommelig bij. Best gek voor zoiets belangrijks. Maar als de cel gaat delen, is al het DNA keurig ingepakt. Hoe doet de cel dat? Onderzoekers van de TU Delft hebben nu gefilmd hoe het eiwit condensin de lange slierten DNA netjes ordent.

Het printen van levende cellen in kunstmatige organen kan veel winst opleveren bij allerlei medische ingrepen. Helaas is deze techniek nu vaak nog te langzaam, maar wetenschappers van de Universiteit Twente hebben een manier gevonden om de cellen een stuk sneller en flexibeler te printen.