Flitst je leven voorbij als je sterft?
Hersengolven van een stervende man lijken te suggereren dat het geheugen actief is op het moment van overlijden. Dat past binnen het idee dat je leven aan je voorbij flitst, maar hoe zeker is dat?
Er is maar één zekerheid in het leven: aan het eind gaan we dood. Maar waarom eigenlijk? En hoe? En als we eenmaal dood zijn, is het verhaal nog lang niet afgelopen. Nabestaanden vinden manieren om met hun verdriet om te gaan, en met de angst voor hun eigen dood. En als dat niet werkt, kunnen we altijd nog op zoek naar onsterfelijkheid en eeuwig leven.
Hersengolven van een stervende man lijken te suggereren dat het geheugen actief is op het moment van overlijden. Dat past binnen het idee dat je leven aan je voorbij flitst, maar hoe zeker is dat?
Wie interesse heeft in het leven, moet ook de dood op een normale manier behandelen, vindt Jules Howard. Maar waarom lukt ons dat nauwelijks? En waarom bestaat de dood eigenlijk? In zijn boek Death on Earth gaat Howard op onderzoek uit langs ongewenste rupsen en ontbindende varkens. Het levert...
Een berkenblaadje in de achterbak van de verdachte, modder onder zijn laarzen en kiezelwieren op kleding in zijn wasmand kunnen belangrijke aanwijzingen geven in een moordzaak. Zulke niet-humane biologische sporen spelen een grote rol bij de reconstructie van een delict.
Je organen afstaan na je dood… die keuze is niet zomaar gemaakt. Wanneer kom je precies in aanmerking voor orgaandonatie? En hoe beslissen artsen dit? Hoog tijd voor een kijkje achter de schermen van de medische wereld.
In België en Nederland is het mogelijk: rottende dieren bekijken tijdens je boswandeling. Bedolven onder de maden en vleesvliegen. Kennislinkredacteur Anne van Kessel was nieuwsgierig en sprak natuurbeheerders over dit project. ‘De dood hoort bij het bos, net als het leven.’
De verhouding van de middeleeuwer tot de dood was macaber, zoals blijkt uit de vele afbeeldingen van de dood als dansend skelet. Historica en presentatrice Helen Castor gaat vanaf 2 november op NPO Doc in ‘Medieval Lives’ op zoek naar de tradities rondom geboorte, huwelijk en dood ...
Of er nu een ziel ten hemel vaart of niet, als iemand sterft, houd je sowieso een lichaam over. Dat kan medisch studenten helpen goede doktoren te worden, misdaden oplossen of keurig gebalsemd eeuwenlang als cultureel icoon dienen. Of je kunt het natuurlijk gewoon laten verrotten…
Doodgaan is niet alleen een kwestie van stervende cellen en zenuwen. De dood neemt ook een bijzonder belangrijke plek in ons culturele en sociale leven in. Tijdens begrafenissen en crematies laten we zien waar we waarde aan hechten, worden de familiebanden aangehaald en vieren we onze cultuur....
Het idee dat je er op een dag niet meer bent, is best griezelig. Om vast een beetje te wennen, zetten we hem om in entertainment en rituelen. In een horrorfilm is de dood niet hoofdzakelijk verdrietig, maar ook leuk-eng. Om er zo lang mogelijk nog bij te horen willen we herinnerd worden door ...
Is er meer tussen hemel en aarde? Misschien blijft er zo nu en dan iets steken tussen leven en dood. Een spook, dat geen rust vindt omdat hem iets gruwelijks is overkomen. Waar komen de verhalen over wandelende (on)doden, zoals zombies en vampiers vandaan? En kan een medium de grens tussen hem...
Als je lijf sterft, begint je ziel dan aan een tocht naar het hiernamaals? Ja, denken sommige onderzoekers. Zij geloven dat iemand die een bijna-doodervaring heeft gehad, een glimp heeft opgevangen van wat onze ziel te wachten staat na de dood. Veel hersenwetenschappers zijn niet overtuigd. Er...
Zou het niet geweldig zijn om eeuwig jong door te leven? Zo opperen wetenschappers dat het eventueel mogelijk zou kunnen worden om je brein en daarmee alles wat jou ‘jou’ maakt te uploaden in een computer. Of is het beter om je lichaam in te vriezen tot betere tijden? Nee, elk jaar een onderho...
Iemand verliezen doet pijn. Maar rouwen gaat bij iedereen anders. Dat we vijf fasen van rouw doormaken – een beroemd idee van psychiater Kübler-Ross – is in ieder geval onzin. Iedereen rouwt op zijn eigen individuele manier. Al heeft cultuur wel invloed op hoe we ons voelen: Ghanes...
Sterven is allesbehalve vanzelfsprekend. Om te overleven moeten delen van ons lichaam juist afsterven. Uiteindelijk gaan we pas dood wanneer er teveel van ons lijf is versleten; eigenlijk een mysterie, want slijtage gaat niet voor alle dieren op. En zelfs wanneer het lichaam ermee ophoudt, is ...
Ik denk, dus ik ben. Als je het eens bent met die filosofie, dan is onsterfelijkheid misschien niet zo ver weg. Volgens sommige wetenschappers is het in de toekomst namelijk mogelijk om een computerversie van een menselijk brein te maken. En die kan dan voor eeuwig denken zoals jij.
Kan de wetenschap ook een oplossing voor de dood bedenken? Invriezen en verjongen, het lijkt allemaal binnen handbereik.
Je kinderen, vrijheid, onschuldige levens, je land, de wereldtitel… Sommige dingen zijn het waard om voor te sterven… toch? Maar waar zou jij dan je leven voor geven?
In alle samenlevingen vinden we ideeën over goed doodgaan en slecht doodgaan. Hoewel er veel verschillen zijn, blijken de overeenkomsten misschien wel groter. De mens is bang om alleen te sterven, onverwachts en ver van huis.
Ontkenning, woede, onderhandelen, depressie, acceptatie: dit zijn de vijf opeenvolgende fasen die iemand doormaakt als hij weet dat hij binnenkort doodgaat. Helaas is het onzin, ontdekten wetenschappers: sterven is net zo individueel als leven. Toch blijft deze mythe onverminderd populair.
Een moeder die haar kind verliest, heeft verdriet. Het lijkt haast onmogelijk om iets anders te beweren. Maar is verdriet echt wel zo universeel? Voelt de pijn van een Ghanese moeder misschien toch niet anders dan de pijn van haar Nederlandse lotgenote?
Aan onze eigen dood denken we liever niet, maar we zijn er vaker mee bezig dan je zo zou denken. Of je jezelf nu vermaakt met films, games of boeken, de dood is nooit ver te zoeken. Hebben we een beetje doodsangst gewoon nodig?
Gerommel bij de deur terwijl je niemand ziet, voetstappen op de trap terwijl je alleen thuis bent… Beslist angstaanjagend, zeker voor mensen die denken dat spoken echt bestaan. Maar psychologen weten beter: geestesverschijningen zijn eigenlijk hersenschimmen, veroorzaakt door suggestie e...
Bij welke sterfscènes houden we de ogen niet droog? En welke verfilmde dood vinden we zo gruwelijk dat we ernaar blijven kijken? Hier onthult de Kennislinkredactie haar lievelingssterfscènes. Kies jouw favoriet en win een prijs!
“Opa, waar had je dat testament nou verstopt?” Soms zou het maar wat makkelijk zijn als je je overleden dierbare nog even iets zou kunnen vragen. Via mediums, bandrecorders en ouija borden doen nog dagelijks massa’s mensen een poging. Anekdotes over contact met het hiernamaa...
Sterven? ‘Been there done that’. Ondoden zoals zombies en vampiers vormen al decennia voer voor griezelverhalen. Maar zit er ook enige waarheid achter de mythologie van ondoden? Waar komen die verhalen eigenlijk vandaan?
De manier waarop we omgaan met de dood verandert. Religieuze tradities verdwijnen en nieuwe rituelen ontstaan. De Nederlandse rouwcultuur is steeds gevarieerder geworden: door ontkerkelijking en immigratie, maar ook doordat rouwrituelen steeds persoonlijker zijn geworden.
We zijn niet altijd bang geweest om te sterven, al was dat natuurlijk afhankelijk van wat we verwachtten dat er na de dood kwam. Veel culturen kenden naast een ‘hemel’ ook een soort ‘hel’, en daar wilde je niet terecht komen. Gelukkig kon jij zelf, of anders je nabestaa...
Dood gaan we allemaal. Maar elke samenleving heeft zo haar eigen manier om daar mee om te gaan. Soms leidt de laatste ademtocht tot tranen en stilte, soms tot angst, feest, geweld of seks. Op de speciale Kennislink dood-kaart vind je alles over lijken in een pot, spoken in het bos en het belan...
Met een mix van chemicaliën kun je een dood lichaam goed tegen bederf beschermen. Voor de eeuwigheid, als het moet. Kijk maar in Moskou. Daar is het lichaam van Lenin al bijna negentig jaar in volle glorie te aanschouwen.
Elke twee weken verschijnt op Kennislink een gastcolumn over de wetenschap achter een gebeurtenis in de maatschappij of uit ons dagelijks leven. Deze keer neemt wetenschapsjournalist Ellen de Bruin ons mee naar de donkere krochten van ons onbewuste, waar de angst voor de dood huist.