Heel vroeg in de evolutie van de mens is samenwerken en samenleven in een groep erg belangrijk geworden. Buiten de groep was een individu ten dode opgeschreven.

Het voelde misschien wel een beetje als een soort rebellenclubje, aan het eind van de jaren zestig. Gedragsbiologen Jan van Hooff en Piet Wiepkema, criminoloog Wouter Buikhuisen, neurobioloog Menno Kruk, en ook de jonge promovendus Frans de Waal bogen zich over de biologische basis van agressi...

‘Schrijf je idee ergens op waar niemand het kan lezen, en houd er ook verder maar je mond over!’ Kip Williams moet nog steeds hartelijk lachen om het advies dat hij als student kreeg, toen hij een medestudent vertelde dat hij graag onderzoek zou doen naar sociale uitsluiting.

‘Ik voel mij gekwetst’, ‘Mijn hart is gebroken’, of wat te denken van ‘Je trapt me op mijn ziel’. Onze taal kent de meest bloemrijke metaforen om aan te geven dat iemand emotioneel geraakt is.

‘Resusapen lijken misschien wel meer op mensen dan chimpansees of bonobo’s,’ zegt Steve Suomi. Als psycholoog werkt hij al bijna dertig jaar bij het Amerikaanse overheidsinstituut dat de jeugdgezondheid onderzoekt, het National Institute of Child Health and Human Development, in Be...

Het wordt wel eens gekscherend de ‘bijbel van de psychiatrie’ genoemd, de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, in het dagelijks spraakgebruik ‘de DSM’.

Conflicten maken onderdeel uit van het dagelijks sociale leven en agressief gedrag maakt onderdeel uit van ons normale sociale gedragsrepertoire. Het is daarbij wel belangrijk dat de conflicten beheersbaar blijven, ook als er agressief gedrag aan te pas moet komen om de situatie op te lossen.

Genen en omgeving bepalen samen of, hoe en waarom iemand agressief gedrag vertoont. Daarnaast heeft het lichaam nog een hele reeks van controlemechanismen die agressie reguleren en in de hand moeten houden.

Als je alle waardeoordelen achterwege laat, en je kijkt met zuiver statistische ogen naar geweld onder mensen, dan is er maar één conclusie mogelijk: de mens is een vreedzame soort.

De mens is een succesvolle ‘diersoort’, wat vooral te danken is aan ons vermogen tot samenwerken.

Het leek lange tijd bijna een conflict op zichzelf: wordt gedrag bepaalt door opvoeding en omgeving, of is het aangeboren? Tweelingstudies spelen een belangrijke rol in deze ‘nature/nurture’-controverse.