Honderden zuiveringsinstallaties draaien dag en nacht om ons rioolwater en industrieel afvalwater te zuiveren, waarna het richting zee verder stroomt en weer dient als bron voor drinkwaterproductie stroomafwaarts. Het invoeren van zuiveringsprocessen is een goede ontwikkeling voor het milieu en onze gezondheid geweest. Maar afvalwaterzuivering kost veel geld, en er gaan ook nog eens veel energie en waardevolle grondstoffen bij verloren. Tijd voor een herwaardering van ons afvalwater en het ontwikkelen van een integrale blik op water, energie en grondstoffenbeheer. De kringloopeconomie waar afval niet bestaat biedt zowel economisch, sociaal als ecologisch interessante en onverwachte kansen. De toekomst van de waterzuivering is er een van grondstoffen en energie terugwinnen. In dit cahier beschrijven microbiologen, ecologen, biotechnologen, milieutechnologen, procestechnologen en filosofen vanuit hun vakgebied de laatste stand van zaken rond het zuiveren van afvalwater, en wat dit betekent voor onze gezondheid en economie.
In grachten, kanalen en rivieren leeft een grote verscheidenheid aan organismen, variërend van waterplanten en watervlooien tot micro-organismen als bacteriën. Zij geven het water het zelfreinigende vermogen. Ze breken de afvalstoffen die in het water terechtkomen af en houden zo het water sch...
Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde ingenieur Pasveer de oxidatiesloot. Deze manier van zuivering legde in de jaren die volgden de basis voor nieuwe en grotere waterzuiveringsinstallaties. Nog steeds wordt dit systeem internationaal toegepast.
Tot het midden van de negentiende eeuw veroorzaakte lozing van onze ontlasting in de alsmaar uitdijende steden ernstige ziekten en stank. Het zelfreinigende vermogen van de natuur kon deze hoeveelheden eenvoudig weg niet aan. De ontstaansgeschiedenis van onze huidige sanitatie is dan ook voora...
De natuur kan een bepaalde belasting van verontreinigingen aan, maar de omstandigheden voor de groei en activiteit van bacteriën in een sloot, meer of rivier zijn meestal niet optimaal. In het verleden leidde lozing van afvalwater op het oppervlaktewater tot gezondheids- en milieuproblemen, ze...
Een deel van de organische stof in het afvalwater wordt door zogenaamde heterotrofe bacteriën met zuurstof geoxideerd tot kooldioxide en water. De energie die hierbij vrijkomt gebruiken de bacteriën om van het andere deel nieuwe biomassa te vormen.
We lozen in Nederland, maar ook in de ons omringende landen, heel wat afvalwater naar beken en rivieren. Dat afvalwater bevat vaak veel schadelijke stoffen. Lozen mag dan ook niet zomaar. Gemeenten en bedrijven moeten hierbij aan allerlei wettelijke eisen voldoen.
Meer dan 99 procent van al het huishoudelijk afvalwater komt in de rioolzuivering terecht. Dit mengsel van duizenden verschillende stoffen wordt in waterzuiveringen afgebroken zodat het voldoet aan de eisen voor lozing op het oppervlaktewater.
In de strijd tegen antibioticaresistentie kan afvalwaterzuivering een belangrijke rol spelen. Zowel als een manier om de verspreiding van antibioticaresistentie tegen te gaan en als een plek om te monitoren welke resistente bacteriën onder de bevolking voorkomen. Vooralsnog verspreidt afvalwat...
Helofytenfilters, natuurlijke zuiveringssystemen, zijn volop in ontwikkeling zowel in Nederland als in ontwikkelingslanden. Door hun korte waterketen en gering energiegebruik kunnen ze een belangrijke bijdrage leveren aan de vermindering van de uitstoot van CO2.
Door centralisatie van de zuivering van afvalwater zijn er steeds minder en grotere rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) in bedrijf. De lozing van grote hoeveelheden gezuiverd afvalwater heeft lokaal echter een grote invloed op het ecosysteem.
Net als huishoudens hebben bedrijven door de eeuwen heen allerlei afvalstoffen geloosd en het water vervuild. De industrie gebruikt veel water van een heel scala aan kwaliteiten, van ultrapuur tot licht verontreinigd, brak of zelfs zout. Tegenwoordig wordt een groot gedeelte van het gebruikte ...
Actuele cijfers over zuivering van huishoudelijk afvalwater in ontwikkelingslanden zijn nauwelijks te vinden. Maar volgens schattingen uit de praktijk ondergaat ongeveer 20 procent van het afvalwater dat via een rioolsysteem wordt afgevoerd, enige vorm van zuivering. Daarbij is er veel variati...
Metalen maken onderdeel uit van de natuur. Zonder zink, koper en molybdeen kunnen planten, dieren en ook mensen niet gezond blijven. Een teveel aan deze metalen leidt echter tot toxiciteit en bij industriële afvalwaterlozingen is daar al vrij snel sprake van. Er zijn allerlei chemische en fysi...
Er is een hele dierentuin aan micro-organismen nodig die nauw met elkaar moeten samenwerken om het geconcentreerde industriële afvalwater te zuiveren. Daarnaast moeten de micro-organismen het kleine beetje energie dat wordt gewonnen uit de reactie met elkaar delen. Aangezien dit heel weinig is...
Groepjes bacteriën (biofilms) zijn in staat om afvalwater schoon te maken. De vorm van zo’n biofilm, vlok of korrel, bepaalt hoe goed het zuiveringsproces verloopt.
Toen het Delftse biotech bedrijf Gist-brocades te horen kreeg dat de heffing voor het lozen van afvalwater onbetaalbaar werd, ontwikkelde het een nieuwe zuiveringstechnologie. Het basisidee was een hoge reactor met een klein grondoppervlak en biofilms op een zandkorrelbed voor een hoge concent...
Technologische innovaties in de afvalwaterzuivering hebben het doel om zuiveringsprocessen te verbeteren om zo menselijk welzijn te vergroten of bij te dragen aan maatschappelijke waarden zoals veiligheid, gezondheid en duurzaamheid. Toch kunnen daar ook risico’s bij optreden.
Afvalwater bevat een grote hoeveelheid verschillende organische verbindingen. Die verbindingen zijn er individueel niet eenvoudig uit te halen. Bacteriën kunnen dat wel en zetten die gelijk om in andere nuttige verbindingen.
De verliezen van fosfaat in de landbouw en de emissies via het rioolwater eindigen in het oppervlaktewater waar het leidt tot eutrofiering en algenbloei. De aandacht voor terugwinning van fosfaat uit rioolwater is de afgelopen jaren flink gegroeid.
De wereld van afvalwaterzuivering is volop in beweging en zoekt naar mogelijkheden om niet alleen grondstoffen, maar zelfs ook energie uit huishoudelijk en industrieel afvalwater te halen.
De biologische zwavelcyclus vormt de basis voor een aantal industriële biotechnologische processen die zijn gericht op terugwinning en hergebruik van zware metalen en zwavel uit afvalwater en zure gasstromen.
Slimmer omgaan met afvalwater is een grote uitdaging. Door ecologische kennis, de integrale benadering van onze waterketen en ervaringen uit de landbouw te combineren, werd een grote stap gezet. Organismen kunnen afvalwater zuiveren en kunnen tegelijkertijd waardevolle stoffen produceren. Daar...
Wanneer we aan de waterzuivering van de toekomst denken dan zou onze ultieme wens zijn dat een mooi klein en compact apparaat alle componenten die niet in water thuishoren, eruit haalt als herbruikbare energie en grondstoffen.
In Nederland zijn sinds 2010 vier praktijk ‘nieuwe sanitatie’-concepten in gebruik genomen. Hierbij wordt zwart water (urine en fecaliën) gescheiden van grijs water (rest van huishoudelijk afvalwater) behandeld.
Via rioolwaterzuiveringsinstallaties dringen nieuwe chemicaliën ons aquatisch milieu binnen. Het gaat om resten van medicijnen, synthetische of natuurlijke hormonen, persoonlijke verzorgingsproducten en industriële chemicaliën. De laatste decennia staat de chemische kwaliteit van oppervlakte- ...
Er is een grote verandering gaande in het denken over afval- en afvalwaterstromen. In de transitie naar een circulaire economie, wordt afvalwater steeds meer als grondstof behandeld. Dat dit legio mogelijkheden biedt, laten de waterschappen en bedrijven, in samenwerking met milieutechnologen, ...
Waterzuiveraars leveren niet alleen gezuiverd water, maar zijn ook producent geworden van energie en grondstoffen zoals cellulosevezels, bioplastic, zwavel en fosfor en mogelijk ook eiwit. Is de toekomstige afvalwaterzuivering een bioraffinagefabriek?
Dagelijks spoelen we de wc meerdere keren door. Wat er daarna precies met al die poep en pies gebeurt, is voor velen onbekend. Niet alleen wij als burgers maar ook bedrijven lozen afvalstoffen op het riool. Hoe deze afvalstroom verantwoord wordt verwerkt, weten velen niet.
Als we in 2050 de gehele wereldbevolking willen voeden met eiwitten – nu nog voornamelijk uit vlees en vis – dan moeten we op zoek naar nieuwe methoden voor het produceren van eiwitten. Eén onverwachte bron daarvan zou ons eigen afvalwater kunnen zijn.