Klimaatnieuws: meestal over CO₂ en soms over de zon. Onderzoek aan grotgesteente toont aan de zon een grote impact heeft op het China van de afgelopen 1810 jaar. Drogere perioden zorgden er zelfs mede voor dat Chinese dynastieën ten onder gingen. Wetenschapper Zhang ( Lanzhou University, China) en collega’s onderzochten daarvoor grotgesteente en publiceerden het nieuws in het wetenschappelijke weekblad Science.

Grotgesteente

Het gesteente dat de onderzoekers hebben bestudeerd, komt uit de Noord Chinese Wanxiang grot. Het grotgesteente is een 1,2 meter lange stalagmiet, een rechtopstaande, kegelvormige pegel. De pegel vormt zich doordat opgelost calciumcarbonaat (kalk) in water neerslaat en druipgesteente vormt. Van verschillende lagen is een verhouding van zwaar zuurstof (10 neutronen en 8 protonen) ten opzichte van licht zuurstof (8 neutronen en 8 protonen) bepaald en vergeleken met een standaardwaarde om de neerslaghoeveelheid te reconstrueren.

Monsoon en zon

De hoeveelheid neerslag wordt in grote mate bepaald door de sterkte van de moesson. Dit is een atmosferisch systeem waarbij de wind gedurende een aantal maanden vanuit oceaanrichting komt en veel regen met zich meebrengt. De Aziatische moesson zorgt er tegenwoordig voor dat 80% van de neerslag in de zomermaanden in het gebied rondom de grot plaatsvindt. Een verzwakking van dit systeem zorgt voor minder neerslag in de regio en heeft enorm negatieve invloed op de voedselproductie zoals rijst. Op zijn beurt is deze moesson weer gekoppeld aan de sterkte van de zon. Bij afname van de zon (lagere temperatuur) neemt de moesson ook af.

Chinese dynastieën

De moesson is een aantal maal sterker en zwakker geworden in de laatste 1810 jaar. En dat had grote invloed op de Chinese dynastieën (2100 v. Chr. tot 1912 A.D.). Bijvoorbeeld, de Tang dynastie eindigde in het jaar 907 na een periode van onrust en dat viel juist in een periode van een zwakke moesson en dus droogte. Rond diezelfde periode werden de gletsjers in de Alpen groter en stortte de Maya cultuur in Midden Amerika in (waarschijnlijk droogte door variaties in de zonnesterkte). Droog was het ook op Barbados, Zuid-Frankrijk en in de staat Amerikaanse staat Minnesota.

Ook andere Chinese dynastieën zoals de Yuan (1271-1368) en de Ming (1368-1644) eindigden in een droge periode. Aan de andere kant beleefde de Song dynastie (960-1290) hoogtijdagen tijdens een sterke moesson. Voldoende voedsel zorgde voor een sterke populatiegroei en stabiliteit in het land.

Een muurschildering uit de Tang periode laat de Chinese heerser Taizong zien die een gast ontvangt.

Invloed mens

Opvallend genoeg blijkt de koppeling van moessonsterkte en zonneactiviteit niet op te gaan voor de laatste 50 jaar. De de temperatuur stijgt juist, terwijl de Aziatische moesson afzwakt. Dit verklaren de onderzoekers door de versterkte invloed van de mens op het klimaat (meer vaste/vloeibare deeltjes (aerosolen) en broeikasgassen in de atmosfeer).

Het blijkt dus dat (voor 1960) een hogere zonneactiviteit lang niet altijd droogte veroorzaakt, maar de moesson juist sterker maakt en meer regen brengt in veel landen. Alles hangt af van het de locatie in het atmosferische systeem, een zeer ingewikkeld systeem. En dit alles is gevangen in een 1,2 meter lange stalagmiet in een Chinese grot ver weg van de bewoonde wereld!

Zie ook:

• Klimaatgeschiedenis wijst op belangrijke rol van de zon (Kennislinkartikel van UvA)
• Broeikaseffect – vriezen of smoren (Kennislinkdossier)
• De polen (Kennislinkdossier)
• Klimaatverandering en regenval (Kennislinkartikel van IBED)
• Groenlandse glijbaan vertraagt (Kennislinkartikel)