Besmettelijke ziekten zoals MRSA zijn in een ziekenhuis extra gevaarlijk. Veel patiënten hebben een slechte weerstand, hebben hierdoor meer kans om ziek te worden en kunnen zelfs aan zo’n ziekte overlijden. Ook kan een besmettelijke ziekte zich via het verplegend personeel snel verspreiden. Vanuit de gezondheidszorg kwam dan ook de vraag naar computermodellen voor de verspreiding van besmettelijke ziekten. Wiskundige Martin Bootsma is postdoc onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en stelt daar modellen op voor de verspreiding van de ziekenhuisbacterie MRSA. Deze is nauwelijks met antibiotica te bestrijden en vormt daarom een groot probleem voor ziekenhuizen.

Voorzorgsmaatregelen

De gezondheidszorg wilde graag weten hoe een besmettelijke ziekte zich verspreidt in een ziekenhuispopulatie. Het gaat met name om de vraag welke voorzorgsmaatregelen een ziekenhuis moet treffen wanneer er een besmettelijke ziekte uitbreekt. In het geval van MRSA zijn er al maatregelen, maar met computermodellen kunnen deze worden gecontroleerd.

De computermodellen bootsen afdelingen van het ziekenhuis na. De gegevens komen uit het ziekenhuis zelf. Zo staat er bijvoorbeeld in wanneer patiënten binnenkomen, of weer weggaan. De verspreiding van een ziekte kan ook ingevoegd worden. Ook factoren die besmetting kunnen veroorzaken of juist kunnen voorkomen worden aan het model toegevoegd. Bij MRSA gaat het om factoren als besmetting van anderen via handen van het ziekenhuispersoneel of het feit dat ziekenhuispersoneel zelf bacteriën kan meedragen in de neus.

MRSA komt gelukkig bijna niet voor in Nederlandse ziekenhuizen. Dat willen we graag zo houden. In het buitenland komt deze bacterie echter wel voor in ziekenhuizen. Patiënten die vanuit een buitenlands ziekenhuis naar een Nederlands ziekenhuis gaan, worden daarom ook eerst in isolatie gelegd als voorzorgsmaatregel. Voor de patiënten die deze bacterie bij zich hebben is er een streng beleid. Artsen en verplegend personeel moeten zichzelf desinfecteren voor en na het contact met de patiënt. Ook de kamer waarin de patiënt gelegen heeft, wordt na zijn vertrek gedesinfecteerd. Computersimulaties geven aan wat de effecten zijn van verschillende maatregelen tegen MRSA. Hierbij kan ook worden onderzocht of de maatregelen goed zijn en of de maatregelen mogelijk aangepast kunnen worden.

Variaties

Variaties op de verspreidingsmodellen voor MRSA zijn ook bruikbaar voor de vogelgriep, maar ook voor andere besmettelijke ziekten zoals de griep. Een computermodel voor de vogelgriep is handig om te bepalen hoeveel vaccins je nodig hebt wanneer er een epidemie uitbreekt. Een model van de griep is handig om te zien wat het effect is van de griepprik. Met zo’n model kan je zien of de griepprik daadwerkelijk effect heeft of dat hij overbodig is. Zo zie je dat het principe van deze wiskundige modellen niet voor een speciale ziekte hoeft te gelden, maar kan worden toegepast op allerlei verschillende ziektes.