Belgische wetenschappers stopten genen van de zenuwziekte HMSN in fruitvliegjes. Het kleine diertje is praktisch voor onderzoek naar genetische problemen, omdat onderzoekers het genoom van de fruitvlieg goed kennen.

Wikimedia Commons, Mr. Checker via CC BY-SA 3.0

Wikimedia Commons, Mr. Checker via CC BY-SA 3.0

Drie jaar geleden werden er een paar gevonden: genen die een verzameling erfelijke zenuwziekten (ook wel HMSN) veroorzaken. De ziekte, die bij één op de 2500 mensen voorkomt, heeft wat weg van het bekendere multiple sclerose (MS). Ook bij HMSN doen spierzenuwen hun werk niet goed. Iemand met HMSN heeft daarom slappe armen en benen en loopt ongemakkelijk. Helaas zijn er geen geneesmiddelen beschikbaar. Dat gaat vanaf deze week misschien veranderen.

De kapotte genen die tot de zenuwziekte leiden, zijn nu voor het eerst in een fruitvlieg gebouwd. Met zo’n HMSN-vlieg wordt het maken van medicijnen een stuk makkelijker. Dat melden Albena Jordanova en haar collega’s van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) te Leuven in het tijdschrift PNAS. Ze zaten trouwens ook achter de ontdekking van de genetische oorzaak van HMSN in 2006.

De fruitvlieg lijkt misschien weinig op de mens – afgezien van het feit dat we beide een voor- en achterkant hebben – maar de genen voor het bouwen van zenuwen zijn ongeveer gelijk. De Vlaamse onderzoekers vermoedden daarom dat fruitvliegjes ook HMSN kunnen krijgen. Nadat ze de menselijke ziektegenen in de vlieg hadden gebouwd, bleek dat inderdaad het geval te zijn: de vliegjes klauterden onhandig en hun spiergroei bleek aan de slappe kant te zijn.

Dat de vliegjes onder HMSN te lijden hebben is positief, want nu kunnen de Vlaamse onderzoekers de ziekte beter onder de loep nemen. Het is overigens vrij uniek om een menselijke ziekte in fruitvliegen te onderzoeken; meestal moeten muizen eraan geloven. Toch is volgens hoofdonderzoeker Albena Jordanova de fruitvlieg ideaal. Ten eerste omdat de werking van HMSN in mens en fruitvlieg dankzij het inbouwen van menselijke HMSN-genen identiek is. En daarnaast is het diertje gewoon goedkoop en is geen speciale goedkeuring nodig om het diertje in een lab te kweken.

Hoe snel dit fruitvliegonderzoek naar HMSN tot nieuwe medicijnen leidt, is niet duidelijk. Maar hoopgevend is het zeker.