Wham! Met een ferme klap valt de deur in het slot. Stampend ren je de trap op. Onderwijl de ander voor van alles en nog wat uitmakend. Ruzies. Ze komen overal voor. Grote ruzies, kleine ruzies, ik-haat-je-ruzies, ik-mis-je-ruzies, ruzies om alles en ruzies om niets. Waar mensen met elkaar omgaan, vinden botsingen plaats. Wat doe je dan? Hier in Nederland zijn genoeg mogelijkheden om afleiding te zoeken of elkaar te ontlopen. Maar wat als je een Inuit bent en continu op de ander zijn lip zit? Sterker nog, als je helemaal afhankelijk van je ruziezoeker bent voor je eigen overleving?
In Noord-Canada en Alaska wonen de Inuit, ook wel bekend als Eskimo’s. Op het eerste oog lijkt het alsof zij altijd vrolijk zijn. Vol grappen en grollen gaan ze door het leven. En hoewel hun moeilijke bestaan toch voor een heleboel spanningen moet zorgen, maken ze bijna nooit ruzie. Natuurlijk is het een illusie om te denken dat zij daarom nooit kwaad zijn op iemand. Ze komen er alleen niet zo openlijk voor uit, zoals wij dat doen. Of ze houden spelletjes om de spanningen weg te nemen. Om dit wat beter te kunnen begrijpen, duiken we eerst kort in de achtergrond van de Inuitcultuur.
Net zoals Husky’s alleen een slee vooruit krijgen met zijn allen, moeten de Inuit samenwerken om te overleven
Samen sterk
De Inuit leven met elkaar in kleine groepen. Ze moeten nauw samenwerken om te kunnen overleven onder de barre omstandigheden van een bijna eeuwig durende winter. Hun nomadische wereld zit vol gevaren en onzekerheden. Daarnaast verandert de samenstelling van de groep voortdurend door partnerwisselingen en adopties. Om met deze angstige en continu veranderende wereld om te kunnen gaan, moet je ergens op terug kunnen vallen. In dit geval op je eigen groep. Inuit moeten van elkaar op aan kunnen. Het is voor hen van levensbelang dat zij de groep veilig en stabiel houden. Gewelddadige uitbarstingen en ruzies horen hier dus niet in thuis.
Zelfcontrole
Doordat ze de weinig bezittingen die ze al hebben, moeten delen met elkaar, kunnen Inuit zich eigenlijk nog maar op één manier van de rest onderscheiden: met hun lichaam en geest. Vandaar dat ze een vergaand respect voor iemand zijn autonomie hebben en zich niet bemoeien met wat iemand denkt. Hier heb je een hoop zelfcontrole voor nodig. Wie zichzelf goed in de hand heeft, geniet dan ook grote aanzien. En dit zie je terug in de manier hoe de Inuit hun conflicten proberen op te lossen.
Ik zie niks
Zoals gezegd, doen Inuit erg hun best om ruzies te voorkomen. Ze proberen anderen niet in een positie te brengen die mogelijk negatieve gevoelens kan oproepen. Directe vragen over mentale en fysieke gezondheid worden vermeden om de privacy niet te verstoren. Beloften worden niet gedaan om geen onvervulde verwachtingen op te roepen. Ontwijken van potentiële ruzies, daar zijn de Inuit goed in. Twee andere principes die ze gebruiken om conflicten te voorkomen zijn ontkennen en geruststellen.
Inuit zijn meesters in blindemannetje spelen
Lolbroek
Wanneer twee mensen zich ergeren aan elkaar moeten ze het proberen bij te leggen zonder bemoeienis van anderen. Inmenging in iemands gedachten schendt immers zijn privacy. Een veelgebruikte manier is grapjes maken. Als iemand door omstandigheden zijn stem verheft, zal hij dit meteen daarna ontkennen. Ook zal hij zijn ‘slachtoffer’ meteen proberen gerust te stellen door te zeggen dat het een grapje is en hem weer te laten lachen. Want een blij iemand is iemand zonder angsten. En zonder angst, geen agressie, zo redeneren de Inuit.
Grappen worden dus gebruikt om spanning te verlichten. Er worden losse, algemene toespelingen gemaakt zonder dat iemand direct geconfronteerd wordt. Zo kan de ander zonder gezichtsverlies weten dat hij fout is geweest en tegelijk ook stoom afblazen. Het gaat verder. Omdat het karakter van grappen zo licht is, kan niemand er aanstoot aan nemen als je hem juist confronteert met iets wat je niet leuk vindt. “Die kanariegele broek van jou is wel een heel grappig dier.”, komt toch een stuk minder pijnlijk over dan: “Jee, wat heb je een lelijke broek aan!”.
Ideetje voor Nederlanders om ruzies uit te spelen?
Spelletjesfreaks
Humor wordt ook op een ander manier gebruikt om gewelduitbarstingen te voorkomen. Een mogelijk gevaarlijk conflict is namelijk ineens een stuk leuker als het wordt omgezet in een spel. Inuit kennen een heleboel spellen. Ze zijn vooral fan van lichamelijke en psychische krachtmetingen. Spellen met ondubbelzinnige namen als schouderslag, hielslag, armtrekken, en lipworstelen, vragen om een hoop zelfcontrole. Bij de hielslag bijvoorbeeld probeert de één de ander onder zijn armen omhoog te tillen en hem daarna weer zo hard mogelijk neer te zetten. Wie de meeste klappen kan verdragen is de winnaar. Niet verwonderlijk dat beide deelnemers er op zijn minst een zware hoofdpijn aan over houden
Denk nu niet dat dit een soort georganiseerd kroeggevecht is. Niets is minder waar. Er zijn strikte regels over wie wanneer mag slaan of trekken en omstanders zorgen ervoor dat deze nageleefd worden. Zo wordt voorkomen dat een spel omslaat in een echt gevecht en iemand zijn zelfcontrole verliest. Deze krachtmetingen zijn dus een zeer gecontroleerde uitlaatklep, voor zowel de deelnemers als de mensen er omheen.
Rapduellen
Er zijn ook minder fysieke krachtmetingen. Bij zangduellen proberen twee deelnemers elkaar belachelijk te maken met zangteksten. Het lijkt een beetje op battelen zoals in de film “8 Mile” van Eminem. Maak je buurman belachelijk, krijg het publiek op je hand en laat de ander met zijn mond vol tanden staan. Het enige verschil is dat je elkaar alleen subtiel de grond in mag boren. Geen vervelende opmerkingen over iemand zijn moeder dus, want dan bestaat het gevaar dat de ander je ineens naar je keel vliegt.
Ruzies uitzingen geeft een heel andere dimensie aan het programma Idols
Remi spelen
Mochten deze ludieke pogingen nu op niets uitlopen, dan hebben de Inuit nog een troef achter de hand: negeren. Een persoon die zichzelf niet in de hand heeft, past niet in de groep en zal sociaal gezien genegeerd worden. Geen woord wordt met hem gewisseld en hij moet zich zelf maar zien te redden. Dit duurt net zolang totdat hij zich weer kan gedragen en zijn naasten zich weer veilig voelen bij hem. Complete sociale isolatie dus. Als je bedenkt dat iedereen onderling zo afhankelijk is van elkaar, kun je je voorstellen dat dit een enorme straf is.
In alle manieren hoe de Inuit omgaan met mogelijke ruzies kunnen we de invloed van het harde, geïsoleerde poolleven terugvinden. Mensen kunnen niet overleven zonder elkaar, dus koste wat kost, moet er harmonie zijn. Zelfs als deze schijn is en er van alles rommelt onder het oppervlak van een glimlach. Ruzies worden dus vermeden, ontkend en ontkracht met grapjes. En als ze uitgevochten moeten worden, gebeurt dit letterlijk in sterk gecontroleerde fysieke spellen of rapbattles. Het ergste dat een Inuit-ruziemaker kan overkomen is aan zijn lot overgelaten worden. Wat een verschil met hoe de meeste Nederlanders dingen aanpakken!
Kom maar op!
Omdat we niet zo afhankelijk zijn van elkaar is onze cultuur wat individualistischer ingesteld. Wij baseren ons zelfbeeld meer op ons eigen karakter en onze prestaties. Als je trots bent op wat je bereikt hebt, mag je dit ook laten zien. En als je het ergens niet mee eens bent ook. Wanneer wij ons ergeren aan iemand kunnen we dit nog wel een tijdje voor ons houden vanwege de goede vrede, maar uiteindelijk volgt toch een confrontatie. En deze is niet altijd subtiel verpakt in grapjes of verstopt in spelletjes!
We zijn vaak minder subtiel in ruzie maken dan de Inuit
Emotioneel beslissen
Wij laten onze emoties dus veel meer zien dan de Inuit. Niet alleen tijdens ruzies, maar ook in de rest van ons dagelijks leven. De emotietheorie van Frijda legt uit hoe dit kan. Wanneer er namelijk iets gebeurt, schieten snel twee vragen door ons hoofd. Is het belangrijk wat me overkomt? En word ik er beter of juist slechter van? Als we er beter van worden, zijn onze emoties positief en in het andere geval negatief. Hoe belangrijker de gebeurtenis, oftewel hoe meer we te verliezen hebben, des te heftiger zijn onze emoties.
Voor de Inuit is harmonie in de groep noodzakelijk om te overleven. Kwade opmerkingen zijn dus erg belangrijk en voelen bedreigend. Bovendien roepen ze heftige emoties op die op hun beurt ook weer gevaarlijk kunnen zijn. Als wij echter chagrijnig reageren of iemand per ongeluk kwetsen, heeft dit meestal geen drastische gevolgen. Ons leven gaat gewoon door zonder dat we bang moeten zijn ineens geen eten of gezelschap meer te krijgen. Of achtergelaten te worden in de wildernis. We kunnen dus sneller onze emoties laten zien. Dat kan ook omdat we minder te verliezen hebben.
Inuitkunstwerk genaamd Inukshuk. Dit betekent letterlijk ‘iets dat zich als een persoon voordoet’
Door het leven gevormd
Toch lijken we meer op de Inuit dan je zou denken. Hoe vaak slikken we niet net een weerwoord in als we op vakantie zijn met vrienden? Of houden we onze mond tegen die baas of docent, omdat hij ons nog moet beoordelen? Mensen zijn van nature nog zo verschillend niet. Het zijn vaak de omstandigheden die ons zo maken tot wie we zijn. Als een zak klei hebben we allemaal onze biologische bagage van onze ouders meegekregen. Maar de cultuur en het klimaat waarin we leven boetseren ons uiteindelijk tot een uniek kunstwerk.