De zadenkluis is gemaakt om de biodiversiteit te kunnen blijven garanderen, maar ook om de wereldvoedselvoorziening veilig te stellen.
Roel Hoekstra is curator van de Nederlandse Genenbank, een van de eerste nationale zaadbanken die hun collectie óók op Spitsbergen laat opslaan. Een wereldwijde zadenbank is hard nodig, zegt hij.
Zo ziet het ontwerp van de zadenbank in Spitsbergen er ongeveer uit. bron: Statsbygg
In veel landen moeten de zaadbanken zich staande houden onder slechte condities. Hoekstra: “Vaak zijn ze niet in staat om de monsters tot -18 graden in te vriezen. Of de zaadbanken bevinden zich in oorlogsgebieden. Als ze nu hun zadencollectie dupliceren en onderbrengen op een risicovrije plek, dan kunnen ze hun zaden altijd weer terughalen.”
Atoombunker
De Svalbard Global Seed Vault doet denken aan een atoomschuilkelder, ook volkomen rampbestendig. Explosies of nucleaire straling hebben geen effect op de collectie. De toegangstunnel vanaf de oppervlakte is een kleine 100 meter lang.
Ook is de berg waar het hele complex in is uitgegraven, van zandsteen, en dat is zelfs bestand tegen aardbevingen. Uitgebreid geologisch onderzoek heeft overigens uitgewezen dat het gebied volkomen vrij is van welke seismische activiteit dan ook.
De tunnel die naar de uiteindelijke zadencollectie leidt, is bijna 100 meter lang. bron: Statsbygg
Zeespiegel
Met een stijgende zeespiegel is bij voorbaat rekening gehouden. De grot ligt ongeveer 120 meter boven zeeniveau; als de poolkappen volledig zouden smelten, dan nog bereikt het water de ingang niet. De permafrost die heel Spitsbergen in zijn ijzige greep houdt, dient ook als veiligheidsmaatregel. Zelfs al zou alle koelingsapparatuur uitvallen, dan nóg duurt het weken voordat de temperatuur in de kluis stijgt tot -3 graden Celsius, nog steeds onder nul dus.
Het permafrost dat de zadenbank omringt, houdt de collectie koel. Als de koelingsapparatuur uit mocht vallen duurt het nog weken voordat de temperatuur in de kluis stijgt tot -3 graden Celsius.
Als een laatste veiligheidsmaatregel komt de energie voor de vriesapparatuur die het hele complex permanent koelt tot -20 tot -30 graden, uit lokaal gewonnen steenkool; geen risico’s dus door een onbetrouwbare aanvoer van olie of gas.
Duizend jaar
Al voor de bouw toonde onderzoek aan dat de zaden van de belangrijkste voedselgewassen honderden jaren kunnen worden bewaard in de kluis en een aantal graansoorten nog veel langer; tot meer dan duizend jaar.
Naar schatting anderhalf miljoen verschillende soorten zaad zijn opgeslagen in nationale zaadbanken. Hoeveel van die specimens ook op Spitsbergen belanden, hangt af van het aantal landen dat aan het project gaat meedoen. In elk geval is de Svalbard Global Seed Vault ruim genoeg; er kunnen maar liefst 4,5 miljoen monsters worden opgeslagen.
Zie ook:
- Nieuwsbericht zadenbank op Nu.nl
- Kieming en opslag van zaden (Kennislinkartikel ism NIBI)