Greenpeace heeft wat betreft haar campagne tegen gentechnologie heel eventjes de wind mee. De organisatie procedeert al tijden tegen grote bedrijven die genetisch veranderde planten in Nederland willen testen. In september viel de eerste vergunning van het bedrijf Pioneer Hi-Bred, drie weken geleden de tweede. In beide gevallen ging het om gentechmaïs die bestand is tegen bestrijdingsmiddelen, zodat boeren deze met gemak efficiënter kunnen spuiten om onkruid te verdelgen. Volgens Pioneer Hi-Bred is er uiteindelijk minder gif nodig dan wanneer je geen genetisch veranderde planten gebruikt.

Greenpeace werkt al jaren tegen GM-maïs. Eindelijk werpt procederen de eerste vruchten af. De vergunningen van proefvelden met gentechmaïs van het bedrijf Pioneer Hi-Bred zijn opgeschort.

Pixabay, Russel_Yan via CC0

Pixabay, Russel_Yan via CC0

Greenpeace heeft de Raad van State ervan overtuigd dat openbaarheid over de exacte plek van proefvelden met gentechgewassen beter moet kunnen. Omdat Pioneers huidige vergunningen waren vrijgegeven met de eis dat het voldoende is om proefveldlocaties met een kaartje van twee bij twee kilometer aan te duiden, besloot de Raad dat de vergunningen niet aan de nieuwe eis voldoen, en daarmee ongeldig zijn. Dus: geen gentechmaïs van Pioneer Hi-Bred meer. De proefvelden waar het om ging lagen onder meer in het Flevolandse Zeewolde, op akkers in de buurt van Wageningen, en op enkele locaties in Drenthe.

Maar waarom gaf Pioneer Hi-Bred dan niet vanaf dag één de exacte locatie van hun proefvelden aan? Heinz Degenhardt, woordvoerder van Pioneer Hi-Bred, ziet het nut er niet van in om de locatie van de proefvelden zo expliciet openbaar te maken. “Wat moet iemand die in Amsterdam woont nou met de exacte coördinaten van een proefveld in Zeewolde?”, reageert Degenhardt.

Op de vraag of enige geheimhouding niet bedoeld is om activisten uit de buurt van de velden te houden, antwoordt Degenhardt: “Nou, als zij een veld willen vernietigen, komen ze toch wel. Of de locatie nu openbaar is of niet. Met de oude vergunning gaven we de plek vaag aan, en nog kwamen ze. Met een kaartje van twee bij twee kilometer en de kennis van welk gewas je zoekt, is het niet zo moeilijk.”

Degenhardt vindt overigens niet dat de proefvelden een volledig geheim zouden moeten zijn. “Als mensen maar ongeveer weten waar ze liggen, lijkt mij dat wel voldoende. Mensen die écht dichtbij wonen lichten we natuurlijk wel in. Met name de boeren. We leggen dan uit waar het veld komt, wat we testen en waarom we het testen.”

Volgens Herman van Bekkem, woordvoerder van Greenpeace, helpt de ongeldigheidsverklaring van Pioneers vergunningen om Nederland op weg te helpen naar een gentechvrije status. “Er zijn meer vergunningen die onterecht gentechgewassen in Nederland toestaan, en ook daartegen gaan we procederen. De komende maanden liggen alweer enkele zittingen vast”, zegt Van Bekkem.

In de Maas bevindt zich al een bijzonder hoge hoeveelheid glyfosaat. Volgens het rapport van wateronderzoekers komt het bestrijdingsmiddel vooral in de rivier terecht door het onkruidvrij maken van stoepen en wegen.

Wikimedia Commons by MJJR via CC BY 3.0

Wikimedia Commons by MJJR via CC BY 3.0

Volgens Van Bekkem is Greenpeace niet alleen ontevreden over de openbaarheid van de proefveldlocatie. “Dat is maar één pagina van elk rapport dat we indienen. Op de andere zeventien vellen beargumenteren we dat gentechgewassen onnodige milieuvervuiling veroorzaken.” Als voorbeeld noemt Van Bekkem de gentechmaïs van Pioneer. “Die maïs is bestand tegen twee landbouwgiffen: glyfosaat en sulfonylurea, waarvan de eerste ook wel bekend is als Roundup. Deze twee giffen zullen daardoor extra vaak in ons grond- en drinkwater terechtkomen.

De woordvoerder van Greenpeace hoopt dat de overheid dat probleem ook zal erkennen, en volledig afzien van het toestaan van gentechteelt. “Maar helaas zijn ze eigenlijk vóór genetische modificatie van planten”, zegt Van Bekkem. Is dan het wel een realistische uitspraak om te zeggen dat na het intrekken van Pioneers vergunningen, Nederland misschien eindelijk gentechvrij wordt? “Nou, met de Nederlandse overheid komt er gewoon hierop neer: hard werken. Maar ik heb wel hoop dat het kan.”

Wat betreft Pioneer Hi-Bred wordt Nederland niet gentechvrij. “We vragen in 2010 nieuwe vergunningen aan”, zegt Degenhardt, “en dan stemmen we natuurlijk in met het vrijgeven van de exacte coördinaten van proefvelden. Ik verwacht dat we in 2011 in Nederland weer verder kunnen testen.”

Zie ook

Monsanto’s misbruikte gentechnologie (Kennislinkartikel)

Dossier genetisch gemodificeerd voedsel (Kennislink)