Betere voeding, beter gedrag

Dat goede voeding belangrijk is voor je lichaam is bekend. Maar ook je hersenen en daarmee je gedrag kunnen profiteren van bepaalde voedingsstoffen. Momenteel staat onderzoek hiernaar volop in de belangstelling. Zo zou van het eten van broccoli je geheugen beter gaan werken, rode pepers door de maaltijd verminderen slapeloosheid en door de onverzadigde vetzuren uit vis kunnen depressieve gevoelens verminderen. De gedragsproblemen van kinderen met ADHD kunnen sterk afnemen of zelfs helemaal verdwijnen als zij een bepaald dieet volgen.

Ook agressief gedrag kan sterk worden verminderd door bepaalde voedingsstoffen in te nemen. Het gaat hier in het bijzonder om vitaminen, mineralen en vetzuren. De Amerikaanse criminoloog en socioloog Stephen Schoenthaler doet al bijna twintig jaar onderzoek naar de effecten van vitaminesupplementen op jeugdige criminelen. Ernstige gedragsproblemen bleken in deze groep met 38% af te nemen als zij hun aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitaminen innamen. Uit een ander onderzoek van Schoenthaler onder scholieren bleek dat leerlingen die voldoende vitaminen binnenkregen niet alleen minder agressief werden, maar ook een groter leervermogen hadden, waardoor ze beter presteerden op school.

Minder agressie in Britse jeugdgevangenis

Ook in Groot-Brittannië werd de werking van de ‘anti-agressiepil’ vastgesteld. Bernard Gesch en zijn collega’s van Oxford University deden onderzoek naar het effect van zo’n pil in een jeugdgevangenis in Aylesbury. Op basis van toeval werden de 231 jeugdgevangenen – zonder het te weten – in twee groepen verdeeld. De ene groep kreeg een ‘echte’ pil met daarin de extra vitaminen, mineralen en vetzuren. De andere groep kreeg een placebo: een pil die er precies hetzelfde uitziet maar waarin geen werkzame stoffen zitten. Gedurende de negen maanden dat de pillen werden verstrekt, daalde de agressiviteit van de groep die de anti-agressiepil kreeg met bijna een kwart ten opzichte van de groep die een placebo slikte.

Hoe werkt de pil tegen agressie?

Hoewel de hersenen wat betreft massa maar 2% van je lichaam uitmaken, gebruiken ze ongeveer 20% van de energie die je binnenkrijgt door je voeding. Je hersenen – en daarmee ook alle processen die zich daar af spelen, zoals je gemoedstoestand en je geheugen – zijn dus voor hun werking erg afhankelijk van wat je eet en drinkt. Voeding met weinig energie en gezonde stoffen, zoals junkfood, zorgen voor energietekorten in het brein.

Een van de gevolgen hiervan is dat de aanmaak van bepaalde belangrijke stofjes in de hersenen wordt verstoord. Een stofje dat in het bijzonder last heeft van slechte eetgewoontes is de neurotransmitter serotonine. Heb je hier te weinig van, dan voel je je depressief, angstig en rusteloos en hierdoor ga je je makkelijker agressief gedragen. Door het brein de voedingsstoffen te geven die het nodig heeft voor de aanmaak van serotonine – zoals vitaminen, mineralen en vetzuren – komt er weer genoeg serotonine in het brein. Hierdoor voel je je weer prettig, waardoor agressieve neigingen weer afnemen.

Onderzoek naar toepassing in Nederlandse jeugdgevangenissen

De resultaten van het Amerikaans en Brits onderzoek naar de pil tegen agressie zijn veelbelovend. Dat vond ook de Dienst Justitiële Inrichtingen, die namens het Ministerie van Justitie gaat over de Nederlandse gevangenissen. Zij vroegen daarom aan wetenschappers van de universiteiten van Wageningen en Nijmegen om het effect van extra vitaminen, mineralen en vetzuren op agressief gedrag onder jeugdgevangenen nóg een keer te onderzoeken onder Nederlandse jeugdgevangenen. Dit is nodig, omdat gedrag niet alleen wordt veroorzaakt door stofjes in de hersenen, maar ook door bijvoorbeeld cultuur. Daardoor kan een anti-agressiepil in Nederland anders werken dat in de Verenigde Staten of Groot-Brittannië.

Het onderzoek naar de werking van de ‘wonderpil tegen agressie’ in Nederlandse gevangenissen loopt nog. De resultaten zijn dus nog niet bekend. Zodra dit wel het geval, zal hier op Kennislink zeker aandacht aan worden besteed.

Grote gevolgen voor de maatschappij

Als uit dit Nederlandse onderzoek ook blijkt dat de agressiviteit afneemt na het slikken van extra vitaminen, mineralen en vetzuren, dan kan dat grote gevolgen hebben. Niet alleen in de gevangenissen, maar in de hele maatschappij. Wetenschappers denken namelijk dat het tekort aan voedingsstoffen die de hersenen nodig hebben, buiten de gevangenissen nog groter is dan daarbinnen. Gevangen kunnen tenslotte niet helemaal zelf bepalen wat ze elke dag eten, zij krijgen maaltijden verstrekt van de gevangenis. Maar mensen die gewoon op vrije voeten zijn, kiezen zelf hun voeding. En slechts 1,8% van de mensen houdt zich aan de normen die het Voedingscentrum daarvoor heeft opgesteld, bleek uit onderzoek van de Voedingsraad. Hier is dus voor onze hersenen veel winst te halen. Zouden meer mensen zich aan de norm voor goede voeding gaan houden, of een pil met extra vitaminen, mineralen en vetzuren gaan slikken, dan zou de agressiviteit in de samenleving behoorlijk kunnen dalen.