De aarde warmt op en het is onze eigen schuld, zegt de VN-klimaatcommissie IPCC. In haar vierde stand-van-de-wetenschap rapport wond de organisatie er geen doekjes om: menselijke CO2-uitstoot zorgt dat het klimaat op aarde verandert. Daardoor veranderen neerslagpatronen, smelt het poolijs langzaam en stijgt de zeespiegel. Landen die zich willen voorbereiden op de verandering hebben meer details nodig dan in het globale IPCC-rapport staan. In de Rode Hoed presenteerde het Nederlandse klimaatplatform PCCC op 6 juni de vertaling van het VN-rapport naar de Nederlandse situatie. Conclusie: Nederland wordt warmer, natter én droger. En vooral wispelturiger.

Zeespiegel

Goed nieuws: het waterpeil van de wereldzeeën gaat stijgen, maar met nog geen meter in de komende eeuw. Zelfs de kleine bodemdaling door inklinken van veengebieden krijgt de zee niet over de dijken. Een zeespiegelstijging van zeven meter of meer komt pas over honderden jaren – daar moeten de Groenlandse en Antarctische ijskappen voor afsmelten. Maar regelmatig de dijken ophogen is niet de enige maatregel die we moeten nemen.

Door de opwarming van de aarde veranderen windpatronen en daardoor het weer. Afgelopen herfst en winter had Nederland meer dan normaal te maken met zuid- en westerwind. Die draagt relatief warme en vochtige lucht van de Atlantische Oceaan mee. Daardoor was de overgang 2006/07 nat en minder koud dan normaal. Of het gaat om een uitzondering gaat of om een trend is nog niet duidelijk; windpatronen zijn moeilijk te voorspellen.

Drogere zomer

Regen, da’s een andere zaak. Volgens klimaatmodellen van het KNMI komen hevige zomerse buien in 2050 meer dan vijf keer zo vaak voor als nu. De totale hoeveelheid neerslag in de zomer neemt juist af. Daardoor krijgt Nederland misschien te maken met droogteproblematiek, zoals we in de hete, droge zomer van 2003 hadden. De landbouw had toen veel last van de aanhoudende droogte en kon maar met moeite de planten van water voorzien.

Ook de energievoorziening had in 2003 te lijden onder de hitte en droogte. Energiecentrales gebruiken namelijk rivierwater als koeling en om het ecosysteem te beschermen mag de watertemperatuur door de afvalwarmte niet boven de 30 ^oC komen. Door het warme rivierwater en lage waterstand mochten de energiecentrales minder warmte lozen dan normaal. Tennet, de beheerder van het energienetwerk, kondigde de ‘code rood’ af. De overheid overwoog de temperatuurgrens tijdelijk te laten varen. Zo wilde ze economische schade door uitgevallen stroom vermijden. Die keuze tussen economie en natuur zullen we de komende eeuw vaker moeten maken. De gemiddelde temperatuur op aarde stijgt de komende eeuw met 1,4 tot 6 ^oC. In Nederland neemt het aantal zomerse dagen, waarbij het kwik boven de 25 ^oC stijgt, net als het aantal hittegolven toe.

Overstromingen

Terwijl de zomers droger worden, voorspelt het PCCC dat Nederland ’s winters juist natter wordt. Noord-Europa krijgt dan volgens klimaatmodellen meer neerslag te verwerken. Dat hemelwater moet worden afgevoerd en stroomt voor een deel via Nederland naar de Noordzee. Daardoor kunnen rivieren buiten hun oevers treden. Vorige week kondigde staatssecretaris Huizinga (Verkeer en Waterstaat) aan dat er een nieuwe Deltaplan komt. De nieuwe Deltacommissie moet zorgen dat Nederland het verwachte hoogwater van de komende eeuw aankan. Dat kan miljarden kosten – maar spaart noodhulp aan overstroomde gebieden uit. Nederland strijdt ook in de 21ste eeuw met het water.