De meeste mensen zullen denken dat wiskunde niet kan helpen bij het kiezen van een partner of bij het oplossen van relatieproblemen. Dit blijkt een misvatting te zijn. James Murray is emeritus hoogleraar wiskunde van de University of Washington, Seattle. Samen met onder anderen de klinisch psycholoog John Gottman van dezelfde universiteit ontwikkelde hij een eenvoudig, maar verrassend nauwkeurig wiskundig model dat voorspelt of een huwelijk standhoudt of niet. Zij publiceerden hun onderzoek in 2003 in het boek The Marriage of Mathematics – Dynamic Nonlinear Models.

Methode

In de jaren negentig van de twintigste eeuw begonnen Murray en Gottman met hun onderzoek. Zij wilden een wiskundig model opstellen dat de duurzaamheid van een relatie vaststelt. Hiertoe ondervroegen zij elke twee jaar meer dan 700 pasgetrouwde stellen, gedurende een periode van tien jaar. Gespreksonderwerpen waren bijvoorbeeld sex, communicatie, kinderen, schoonouders, woonsituatie, geld en politiek.

De onderzoekers gaven naar aanleiding van de gegeven antwoorden bij elk onderwerp punten; een score tussen -4 en 4, volgens een systeem dat in het psychologisch onderzoek veel wordt gebruikt. Slechte signalen, zoals een spottende of nukkende toon, kregen een negatieve score. Goede signalen, zoals een hartelijke, opgewekte toon, het maken van grappen en een glimlach op het gezicht, resulteerden in een positieve score. De onderzoekers gaven de scores volgens een systeem dat algemeen wordt geaccepteerd in het psychologisch onderzoek. Als er veel werd gespot, kreeg dat de score -3, gebruik van humor gaf een score van +2. Globaal geldt volgens de onderzoekers de volgende vuistregel: de verhouding van positieve en negatieve gedragingen is bij een stabiel huwelijk ten minste vijf staat tot één. Dat wil zeggen: bij elke negatieve gedraging moeten er minimaal vijf positieve tegenover staan, wil het huwelijk met grote kans stand houden.

Van verschillende tijdstippen van de vijftien minuten durende ondervraging werd het verschil tussen de positieve en de negatieve score uitgezet in een grafiek. Aan de hand daarvan werden twee vergelijkingen – een voor de vrouw en een voor de man – opgesteld. Met die vergelijkingen kon een voorspelling worden gedaan over het standhouden van het huwelijk. De tussentijdse resultaten bleven geheim voor de onderzochte stellen en dat is in sommige gevallen maar goed ook. Een getrouwd stel zal niet graag horen dat hun huwelijk een hopeloze zaak is. Bovendien zou het tussentijds geven van informatie schadelijk kunnen zijn voor het vervolg van het onderzoek.

Nog twee boeken

Naast het boek The Marriage of Mathematics – Dynamic Nonlinear Models van James Murray, dat wetenschappelijk van aard is, vermelden we hier nog twee titels die wat luchtiger van toon zijn.

Clio Cresswell, afkomstig uit Australië, schreef in 1994 het boek Mathematics and Sex. Cresswell studeerde na de kunstacademie wiskunde, promoveerde in 1999, en is docente aan de wiskundefaculteit van de University of New-South Wales in Sydney. Tegelijkertijd staat ze hoog op de lijst van tweehonderd ’ most beautiful people’. Een greep uit de inhoud van Cresswells boek. Het hormonenverkeer in de opgewonden man beschrijft ze met een stel indrukwekkende formules. Ze brengt relatiemogelijkheden in kaart door toepassingen van speltheorie, combinatoriek en grafentheorie. Ze rekent voor met hoeveel geliefden je moet breken, om de kans te optimaliseren om uiteindelijk de partner te kiezen die het best bevalt. De strategie komt neer op het taartenprobleem, zie onderstaande link.

Van Mathematics and Sex staan bij de onderstaande links twee recensies. The Mathematics of Love is de titel van de onlangs uitgekomen debuutroman van Emma Darwin. Ook hiervan staan hieronder twee recensies.