Je leest:

Wie het eerste boven is

Wie het eerste boven is

Auteur: | 10 augustus 2004

Na de eerste particuliere ruimtevlucht afgelopen juni is de Ansari X-prize in zicht. SpaceShipOne gooit hoge ogen om als eerste de prijs binnen te halen, maar een Canadese concurrent geeft tegengas. Met een heliumballon, wel te verstaan.

De Ansari X-prize staat te wachten voor de eerste particulier die binnen twee weken twee keer met hetzelfde schip de ruimte bereikt. Drie personen moeten tot minstens honderd kilometer boven het aardoppervlak klimmen. Dat is per internationale afspraak de grens van de ruimte. De winnaar kan naar huis met tien miljoen dollar.

Met de eerste particuliere ruimtevlucht voor één persoon al op zak is SpaceShipOne, het ruimteschip van Burt Rutan’s Scaled Composites de belangrijkste kanshebber. In totaal dingen 25 teams mee naar de prijs, maar ze zullen snel moeten zijn: Rutan kondigde aan in september de X-prize te willen veroveren. Eigenlijk heeft maar één team een kans om hem te verslaan: het Canadese Da Vinci-team met haar toepasselijk originele ontwerp.

SpaceShipOne onder het speciaal ontworpen lanceerplatform White Knight. bron: Scaled CompositesKlik op de afbeelding voor een grotere versie.

Da Vinci – of Verne?

Retro is het plan van het Da Vinci-team zeker. Waar Scaled Composites zijn ruimtevaartuig vanonder een vliegtuig afvuurt, reist het Da Vinci-team met de Wild Fire VI onder een gigantische heliumballon naar lanceerhoogte. Op 24,4 kilometer hoogte koppelt de raket los van de ballon en reist verder naar de ruimte. De raket moet met drie passagiers een hoogte van 120 kilometer kunnen halen. Op 28 oktober vindt de eerste poging van het team plaats.

De Wild Fire VI vertrekt vanonder haar lanceerballon. bron: Da Vinci Project

Wild Fire’s terugkeer in de atmosfeer gebeurt in twee fases. Eerst klapt de raket een opblaasbaar schild uit om af te remmen. Dat schild dient ook als schokbreker bij de eigenlijke landing. Tussen die eerste remfase en de zachte landing remt de raket verder af met een parachute.

Ongeluk

SpaceShipOne en Wild Fire VI liggen mooi op koers, maar niet ieder team is zo gelukkig. Phillip Storm en Eric Meier zagen hun Rubicon-1 bij een (onbemande) testvlucht ontploffen. De twee technici van de ‘Space Transport Operation’ hadden al eerder testvluchten gemaakt zonder noemenswaardige problemen. Maar op zondag 8 augustus ging hun zelfbouwraket letterlijk de lucht in. Op een hoogte van 60 meter veroorzaakte een motorstoring een ontploffing die de raket geheel vernietigde. De twee moeten nu sponsorgeld gaan werven om opnieuw te beginnen. “Het is een leerproject en dan kun je tegenvallers verwachten,” aldus de twee.

De laatste vlucht van Rubicon-1. bron: Lonnie Archibald / The Peninsula Daily News

Rubicon-1 was ook niet de enige uitvaller. Een prototype-raket van Armadillo Aerospace raakte dit weekend door zijn brandstofvoorraad heen. Dat kwam deels door een paar mislukte warmlooppogingen voor de lancering. Na de lancering volgde een zogenaamde zweeffase, waarbij de raket probeert net genoeg vermogen te leveren om de zwaartekracht te weerstaan. Blijkbaar waren er nog steeds motorproblemen, want gas terugnemen deed de raket niet. De raket haalde een hoogte van 180 meter en crashte daarna – total loss. Projectleider John Cormack: “we staan waarschijnlijk vijf weken aan de grond terwijl we aanpassingen maken.”

Het Armadillo-team leerde dit weekend ook iets waar ze zeker niet blij mee zijn: “als de motor uitvalt, begint de raket meteen te draaien. Tijdens het ongeluk met vijftig graden per seconde!” Geen goed vooruitzicht voor een astronaut met pech.

Dit artikel is een publicatie van NEMO Kennislink.
© NEMO Kennislink, sommige rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 10 augustus 2004
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.