In het kader van het ESSENCE project zijn in samenwerking met het rekencentrum SARA in Amsterdam modelberekeningen uitgevoerd die informatie geven over mogelijke toekomstige klimaatveranderingen.
De onderzoeksresultaten laten zien dat klimaatverandering door een toename van broeikasgassen het duidelijkst zichtbaar is in subtropische gebieden en rond de Noordpool. Het is dus zeer waarschijnlijk dat de veranderingen, die daar nu al te zien zijn, door de mens zijn veroorzaakt. Ook West-Europa warmt duidelijk op. De nieuwe berekeningen laten in de winter vooral een flinke opwarming in West Europa zien door sterkere westenwinden. Ook afgelopen winter was dat het geval. Toch kan er ook nog een koude winter komen. In Nederland is pas in 2020 de opwarming zo sterk dat het de natuurlijke fluctuaties overstijgt.
Klimaatscherm (Tiled Panel Display) toont klimaatberekeningen van de toekomst. bron: KNMI.
Klimaatverandering door toename broeikasgassen
Het klimaat is van nature echter zeer variabel. Dat maakt het moeilijk om natuurlijke variaties te onderscheiden van veranderingen door een toename van broeikasgassen. In het ESSENCE project is met een klimaatmodel 17 keer het klimaat van 1950 tot het jaar 2100 gesimuleerd op Europese supercomputers. Elke versie van het klimaatmodel had een miniem andere begintoestand in 1950. Door het chaotische karakter van het weer laat elke versie van het klimaatmodel een iets ander klimaat zien. De verschillen worden veroorzaakt door de natuurlijke variaties. Het gemiddelde van de 17 berekeningen, waaruit de natuurlijke variaties zijn gefilterd, toont de klimaatverandering door de toename van broeikasgassen.
De zachte winter van 2007. In De Bilt stonden de tulpen half februari in bloei. bron: Jacob Kuiper, WPI.
Veranderingen in extreem weer
De belangrijkste effecten van de klimaatverandering hangen samen met veranderingen in extreem weer. Ook dat wordt bevestigd door de nieuwe simulaties van het klimaat. Het grote aantal berekeningen dat nu is uitgevoerd geeft een nauwkeuriger inschatting van de verandering in extremen dan bij eerdere simulaties. Hittegolven en zware neerslag zullen vaker voorkomen, extreme koude minder vaak. Of ook zware stormen in kracht toenemen is nog altijd niet duidelijk.
De afwijking van de wintertemperatuur (december 2006 t/m februari 2007) ten opzichte van 1961-1990 in Europa (kleurenschaal). De zwarte lijnen geven aan hoe onwaarschijnlijk deze temperatuur zou zijn als het klimaat niet opwarmde; 1.0 betekent dat het gemiddeld in 1 van de 6 jaren warmer is dan dit jaar; bij 2.0 is dit eens in de 40 jaar. bron: ECMWF/MeteoSwiss.
Nieuw klimaatdisplay
Onderdeel van het ESSENCE project is een nieuwe manier van visualiseren van de resultaten uit klimaatmodellen. Met een zogenaamd Tiled Panel Display kunnen klimaatonderzoekers veel informatie van de klimaatmodellen in een oogopslag analyseren. Het Tiled Panel Display bestaat uit een reusachtig scherm van 5 meter breed en 3 meter hoog opgedeeld is in verschillende kleinere beelden. Het beeldscherm, dat eigendom is van SARA, is deze week tijdelijk bij het KNMI gestationeerd om klimaatonderzoekers de kans te geven de nieuwe informatie te verwerken.
Zie verder
- De zachte winter van 2007
- Warmste winter in zeker drie eeuwen
- Hele hete herfst (Kennislinkartikel van het KNMI)
- Vierde klimaatrapport IPCC (Kennislinkartikel)
- Website van het KNMI