Twee onderzoekers van de Universiteit Twente, econometrist Laura Spierdijk en wiskundige Michel Vellekoop, onderzochten met statistische methoden of er naast de kwaliteit van een liedje nog andere oorzaken zijn die het aantal stemmen voor een land bepalen. Eerder wetenschappelijk onderzoek naar vriendjespolitiek op het Songfestival analyseerde nooit het stemgedrag van individuele landen.
De onderzoekers analyseerden het stemgedrag van de deelnemende landen tussen 1975 en 2003. Daarbij gebruikten zij een grootheid die ze voting bias noemen. Voting bias zou je kunnen vertalen met ‘afwijking in het stemgedrag’. De voting bias van Nederland ten opzichte van België is bijvoorbeeld 1,53. Dat betekent dat Nederland 1,53 stemmen meer aan België geeft dan België gemiddeld genomen per land ontvangt. Je zou kunnen zeggen dat Nederland afwijkend stemt voor liedjes uit België, en dat daar een reden voor moet zijn die niets te maken heeft met de kwaliteit van de Belgische liedjes.
In de tabel staan in de linkerkolom het jurerende land (het land dat de punten geeft) en in de bovenste regel het land dat de punten ontvangt voor zijn liedje. Op het kruispunt van rij en kolom staat de voting bias van het jurerende land ten opzichte van het land dat het liedje brengt. Klik op de afbeelding voor de hele tabel.
Het onderzoek van de UT verklaart waarom Nederland dol is op Belgische liedjes, waarom Griekenland en Cyprus elkaar altijd veel punten geven en de Scandinaviërs vaak één grote kliek vormen op het festival: landen die overeenkomsten in taal en cultuur hebben, spelen elkaar de meeste punten toe, concluderen de onderzoekers. De puur geografische invloed, waarbij landen veel punten geven aan landen die in de buurt liggen, is minder vaak significant: alleen bij de Baltische staten speelt dit een rol.
En twaalf punten gaan naar…. het land met dezelfde taal!
Landen hebben een grote voorkeur voor liedjes die gezongen worden in een taal die lijkt op de eigen taal. Opvallend is ook dat sommige landen een duidelijke voorkeur hebben voor landen met dezelfde religie. Dat geldt bijvoorbeeld voor het katholieke Ierland en het orthodoxe Cyprus, die beide veel stemmen geven aan landen met overeenkomstige godsdiensten. Vorig jaar beschuldigde runner-up Malta sommige landen er al van religieus te stemmen. Het Twentse onderzoek stelt Malta in het gelijk.
Naast geografische, taalkundige, culturele en religieuze factoren werd onderzocht of een land speciale voorkeuren heeft, zoals voor solo-optredens, duetten of groepsoptredens. Voor Nederland rolden de volgende conclusies uit het model: Nederlanders houden van Franse liedjes, mits het een solo-optreden is en gezongen door een vrouw. Komt het liedje uit een land met een vergelijkbare cultuur, dan geven we ook extra punten.
Kate Ryan: les Néerlandais t’adorent!
Wat dat betreft kan de Belgische Kate Ryan vanavond op steun uit Nederland rekenen: ze is een vrouw, komt uit een land met een cultuur die op de onze lijkt, en ze zingt een sololiedje. Weliswaar een Engelstalig liedje, maar eindeloos herhaalt de Belgische het Franse zinnetje “Je t’adore”. En dat levert Nederlandse punten op.
Dus slim, Kate Ryan, zo’n tweetalig liedje. Niet zo slim, meiden van Treble, zingen in een fantasietaal…
- Laatste wint de wedstrijd (Kennislinkartikel)
- Het onderzoek door Laura Spierdijk en Michel Vellekoop
- Glossolalie op het songfestival (Kennislinkartikel)