Dat het elektrisch stimuleren van bepaalde hersengebieden verlichting kan bieden bij ziektes, is al langer bekend. Zo kan voor Parkinson patiënten stimulatie van de (sub)thalamus de klachten verminderen. Nieuw is echter dat hersenstimulatie ook invloed heeft op depressieve gevoelens. Uit het promotie-onderzoek van Yasin Temel blijkt namelijk dat ratten acuut depressief te maken zijn door een hersengebied dat verantwoordelijk is voor depressies te stimuleren. Stopt de stimulatie, dan verdwijnt ook de depressie. Een ontdekking die de weg opent naar de behandeling van depressieve mensen door middel van elektrische hersenstimulatie.

Oorspronkelijk onderzocht Yasin Tempel of de symptomen van Parkinsonpatiënten konden worden gestopt door diepe hersenstimulatie ofwel stroomstootjes in de hersenen. Sommige patiënten ontwikkelden echter afwijkend gedrag: ze werden manisch (extreem opgewekt en actief) of depressief. Deze afwijkingen verdwenen weer zodra hersenstimulatie werd gestopt. Dat was een aanwijzing dat een specifiek hersengebiedje – de nucleus subthalamicus genaamd – niet alleen een rol speelt bij Parkinson maar ook bij depressies.

Om dit verder uit te zoeken voerde Temel samen met dr. Sharp van de University of Oxford een gedragsexperiment uit bij ratten. In het experiment werd de nucleus subthalamicus van de ratten gestimuleerd. Dit leidde tot een sterke remming van de zogenaamde serotonineneuronen in de hersenen. Deze neuronen produceren serotonine, een stofje dat belangrijk is voor hoe je je voelt. Heb je te weinig, dan word je angstig en depressies. En inderdaad: als de serotonineneuronen werden afgeremd, werden de ratten acuut depressief. Hield de stimulatie op en werden de serotonineneuronen dus niet meer geremd, dan verdween ook de depressie.

Maar voordat dit kan worden uitgeprobeerd op mensen is er nog een lange weg te gaan. Temel: “We hebben aangetoond dat dit mechanisme bestaat, maar weten nog niet precies hoe het werkt. De komende jaren gaan we in een proefdiermodel verder onderzoeken hoe elektrische stimulatie precies leidt tot gedragsveranderingen.” Eerst uitzoeken hoe het nou precies bij ratjes werkt voordat we elektroden in mensenhersenen gaan stoppen dus. Temel hoopt wel over een paar jaar zover te zijn dat hij zijn hersenstimulatie mag uitproberen op echte mensen. Maar, benadrukt hij, er moet wel goed gekeken worden of het wel ethisch verantwoord is om zo’n ingrijpende behandeling op een patiënt uit te voeren.