Antibioticaresistentie volgt de patiënt
Maatregelen voor het vroegtijdig opsporen van resistente bacteriën en het voorkomen van verspreiding worden vooral binnen de muren van individuele ziekenhuizen uitgevoerd. Maar een ziekenhuis is geen eiland. Resistente bacteriën verplaatsen zich helaas ook tussen ziekenhuis, verpleeghuis of revalidatiecentrum. Zo kan het resistentieprobleem van de ene instelling ook het probleem van de anderen worden. Zeker omdat patiënten resistente bacteriën ongemerkt bij zich kunnen dragen en zo voor ongemerkte verspreiding kunnen zorgen.
Door het Universitair Medisch Centrum Groningen is in samenwerking met het RIVM onderzoek gedaan hoe deze patiëntenstromen in Nederland lopen. Dit geeft een nieuwe kijk op het zorgnetwerk met ‘natuurlijke zorgregio’s’ waarbinnen patiënten veelvuldig worden uitgewisseld volgens een voorspelbaar patroon. Uiteraard verandert dit in de tijd. Vergelijkbare structuren zijn waargenomen in de Verenigde Staten, Engeland, Duitsland en Italië. Deze zorgnetwerken ontstaan dus bijna op natuurlijke wijze.
Regionale zorgnetwerken voor bestrijding en surveillance
Resistente bacteriën verspreiden zich vooral binnen deze regio’s. Het pleidooi is de preventiemaatregelen dan ook vooral in dit natuurlijke, regionale zorgnetwerk toe te passen. Dit betekent dat screening op resistente organismen, isolatie van besmette patiënten en uitbraakanalyses regionaal zouden moeten worden geïmplementeerd. Als de maatregelen samenhangend in een dergelijk zorgnetwerk plaatsvinden kunnen de verschillende ziekenhuizen elkaar versterken. Die grote samenhang in preventiebeleid in ziekenhuizen is ook een van de belangrijkste redenen voor het succes van het Nederlandse beleid voor bestrijding van MRSA.
Op die manier zijn niet alleen de ziekenhuizen maar ook de regionale zorgnetwerken verantwoordelijk voor de beste en veiligste zorg. Dit betekent eveneens dat niet elke zorginstelling of laboratorium in een zorgregio meer alles hoeft aan te bieden, terwijl toch het complete spectrum van kennis, ervaring en technologie in elke zorgregio beschikbaar blijft. De kwaliteit en veiligheid blijven zo gewaarborgd.
Deze natuurlijke zorgnetwerken kunnen de basis vormen voor Regionale Preventieteams om BRMO te bestrijden, iets waarin het CIb/RIVM een belangrijke coördinerende rol in kan vervullen zodat er geen zorginstellingen buiten de regio’s vallen en de regio’s van elkaar kunnen leren. Zo kunnen ook in de toekomst complexe operaties en zorg nog veilig uitvoerbaar en betaalbaar blijven.