Wat motiveert vogels om samen te gaan zingen? Tropische vogelpaartjes zijn vaak zo goed op elkaar afgestemd dat hun duetten voor ons vaak klinken als solo’s. Volgens onderzoekers gebruiken mannelijke en vrouwelijke winterkoninkjes hun zang om elkaar in de gaten te houden, maar hun duetten veranderen in duels als ze een ander paartje tegenkomen.

Duistere zijde

Teams van de universiteiten van Cornell en Windsor trokken de dichte tropische bossen van Costa Rica in om de duetten te onderzoeken. Ze gebruikten een opnamesysteem met acht microfoons zodat ze vogels konden opsporen met een driehoeksmeting.

“De eerste indruk die je krijgt als je een duet van tropische vogels hoort is er eentje van harmonie en samenwerking,” zegt Daniel Mennill van de Universiteit van Windsor. “Ze vereisen coördinatie en synchronisatie. Uit mijn metingen met de microfoons blijkt dat ze hun activiteiten inderdaad op elkaar afstemmen door samen te zingen. De duetten hebben ook een duistere zijde. De vogels gebruiken het duet op een agressieve manier, en zingen met extra agressie als ze rivalen van hetzelfde geslacht tegenkomen. De stemmen zijn een prachtige symfonie, maar ook een audio-oorlog.”

Echospelletje

De winterkoninkjes achtervolgen elkaar met behulp van de duetten. Ze spelen een echospelletje: één vogeltje zingt, hoort een antwoord, en vliegt dan die kant op. Als experiment zette Mennill twee luidsprekers neer waaruit de stemmen van twee zingende winterkoninkjes klonken. Zodra een ander paartje het duet hoorde gingen de vogels “helemaal los” met hun gezang. Dit bewijst volgens de onderzoeker dat de liedjes een belangrijke rol spelen in het verdedigen van het territorium.