De aardbeving van 6,3 op de momentmagnitudeschaal kostte aan ruim 300 mensen het leven in en nabij l’Aquila in het midden van Italië. Een week eerder, op 31 maart 2009, kwamen de zeven nu aangeklaagden bijeen onder de banier van de ‘Nationale Commissie voor de Voorspelling en Voorkoming van Grote Risico’s’ om de lichte schokken van de afgelopen periode in de regio te bespreken.
In de daaropvolgende persconferentie, waarbij Bernardo De Bernardinis het woord voerde en verder alleen Franco Barberi aanwezig was, repte De Bernardinis dat “de wetenschap ons vertelt dat er geen gevaar is, omdat er steeds energie vrijkomt (door de lichte bevingen, red.). De situatie lijkt gunstig.” Een deel van de bevolking besloot hierop niet uit het gebied te vertrekken. Een week later volgde de fatale beving.
De aangeklaagden
De aangeklaagden zijn Italiaanse de onderzoekers Enzo Boschi, Franco Barberi, Giulio Selvaggi, Michele Calvi, Claudio Eva, Mauro Dolce en de overheidsfunctionaris Bernardo De Bernardinis.
De aanklacht
De rechtszaak, aangespannen door overlevenden van de beving, begon op 20 september 2011. Nu is de aanklacht bekend, nadat meer dan honderd getuigen waren verhoord, waaronder de nu aangeklaagden, andere wetenschappers, overlevenden van de beving en familie van de slachtoffers. De vier jaar wordt niet geëist omdat de wetenschappers en de overheidsfunctionaris de aardbeving niet voorspeld hebben. Dat kan ook helemaal niet wetenschappelijk gezien.
Wel worden de zeven leden van het commissie verantwoordelijk gesteld voor de onjuist verstrekte informatie. Aanklager Fabio Picuti stelde dat de risicoanalyse van de commissieleden ‘gebrekkig, onvoldoende, onzorgvuldig en misleidend’ was. Hij stelde verder dat de wetenschappers De Bernardinis niet de essentiële informatie hebben gegeven voor de persconferentie. Met name Franco Boschi moet het ontgelden. Hij stelde in een studie in 1995 dat een aardbeving van magnitude 5,9 waarschijnlijk is voor de komende twintig jaar.
Mogelijke zetten van de verdediging
Dat de overheidsfunctionaris zich op z’n zachtst gezegd ongelukkig heeft uitgedrukt lijkt duidelijk. Dat de wetenschappers ook vier jaar tegen zich hoorden eisen, ligt minder voor de hand gezien wat eerder in de media verscheen. Bijvoorbeeld, de Italiaanse overheid negeerde er op toe te zien dat bouwcodes werden nageleefd.
Bovendien staat in de notulen van de beruchte vergadering op 31 maart nergens dat er geen gevaar zou zijn. Sterker nog, Boschi zou hebben gezegd dat “een zware aardbeving in het gebied onwaarschijnlijk is, maar niet uit te sluiten”.
Selvaggi zou hebben verteld dat “in huidige tijden sommige recente aardbevingen vooraf zijn gegaan door voorschokken in de dagen en weken ervoor, maar aan de andere kant volgde geen grote schok op vele ‘seismische zwermen’”. Eva meldde verder dat er niet met zekerheid valt te zeggen dat er geen zware beving zal plaatsvinden en Barberi zou hebben gezegd dat er geen reden is om te geloven dat een zwerm lichte bevingen een zekere voorspeller is voor een grote schok. De leden van de commissie besloten dat snel onderzocht moest worden of de gebouwen in het gebied een zware beving konden weerstaan.
In het nadeel van Franco Barberi spreekt dat hij wel aanwezig was tijdens de persconferentie, maar blijkbaar niet heeft ingegrepen na de inmiddels beruchte uitspraak van De Bernardinis. Enzo Boschi bekritiseerde de persconferentie later.
In de komende weken zullen advocaten de civiele claims presenteren, gevolgd door tegenargumenten van de verdedigende partij. Volgens het schema zou dat op 9 en 10 oktober gebeurd moeten zijn, waarna de uitspraak volgt op 23 oktober door rechter Marco Billi. Een zeer spannende maand breekt aan in deze unieke rechtszaak.
Bronnen:
- Cartlidge, E., Four-Year Prison Terms Sought for Italian Earthquake Experts, ScienceInsider (25 september 2012).
- Owens, B., Prosecution asks for four-year sentence in Italian seismology trial, Nature Blog News, (25 september 2012).
Zie ook:
- Italiaanse aardwetenschappers vervolgd (Kennislinkartikel)
- Aardbeving schokt Italië (Kennislinknieuws)
- Padden voorspelden aardbeving? (Kennislinknieuws)
- Drie aardbevingen in Italië in mei 2012 (Kennislinkartikel)
- Leven op een wankele bodem (Kennislinkartikel)
- Aardbevingen (Kennislinkdossier)
- Seismologen voor de rechter (Wetenschap24)