Dat schrijft onderzoeker Harry Peters samen met zijn collega’s van Unilever in het blad Obesity. Mensen die zo’n maaltijdvervanger met extra vezels drinken, geven zelf aan zo’n twintig tot dertig procent minder honger te hebben. De vezels heten overigens alginaten en zijn veilig om te eten. Ze zijn afkomstig uit zeewier en worden vaker gebruikt om vloeibare sappen meer gelei-achtig te maken.
De wetenschappers lieten 23 proefpersonen een maaltijdvervanger drinken – zo’n yoghurtpapje met energie erin, je kent het wel. Van de drie keer dat ze het laboratorium bezochten, kregen ze de ene keer de maaltijdvervanger zonder vezels, een andere keer met een beetje vezels, en een derde maal met extra vezels. De avond ervoor mochten ze niet sporten, eten of alcohol drinken.
De yoghurtdrank met de extra vezels bleek de honger het best te stillen. Op een balkje dat van ‘geen honger’ naar ‘verschrikkelijke honger’ liep, gaven de proefpersonen na de vezelrijke shake aan dat ze het minst honger hadden. Dat is een redelijk betrouwbare meting, want het het onderzoek was dubbelblind opgesteld: zowel de drinkers als de onderzoekers wisten niet precies op welke dagen de proefpersonen een beetje, geen of extra vezels kregen.
Over hoeveel extra vezels hebben we het dan? Nou, op zo’n maaltijdvervanger van ongeveer een halve liter, is dat een half cupje koffiemelk aan vezels. Dat werkt het best. Veel meer alginaat moet je ook niet toevoegen, stellen de onderzoekers, want daardoor wordt de drank steeds gelei-achtiger. En dat is ook niet lekker.
Het onderzoek duurde niet langer dan een halve dag, en dus weet Peters niet zeker hoe lang de extra vezels honger kunnen onderdrukken. “We weten het gewoon niet”, zegt hij in een reactie. Ook is het onduidelijk of een teveel aan vezels de honger dusdanig ver onderdrukt, dat mensen erdoor te weinig gaan eten waardoor het lichaam in spaarstand kan raken; daar wordt je uiteindelijk alleen maar dikker van. “We zullen meer onderzoek moeten doen om daarachter te komen.”
Of extra vezelige maaltijdvervangers van Unilever straks in de schappen liggen, weet Peters eveneens niet met zekerheid te zeggen. “Het is nog veel te vroeg om daarover te praten. We hebben in ieder geval aangetoond dat het concept werkt.” Bovendien is het maar de vraag of mensen extra geld willen betalen voor een vezelige maaltijdvervanger. Je kunt tenslotte ook gewoon honger onderdrukkende vezels uit bijvoorbeeld groente, fruit en volkoren granen halen.
Ergens is het wel ironisch dat Unilever een product onderzoekt dat de honger stilt. Hetzelfde bedrijf verkoopt immers ook suikerrijke producten waarvan je extra honger krijgt, en uiteindelijk zelfs dik van wordt. Dat lijkt tegenstrijdig, want het bedrijf kan geld verdienen aan een probleem waarvoor het zelf deels verantwoordelijk is. Hoogleraar voedingswetenschappen Jaap Seidell van de Universiteit van Amsterdam ziet ook de tegenstrijdigheid, maar keurt de nieuwe vinding niet af. “Als mensen hierdoor toch minder gaan eten, is dat best oké.”