Je leest:

Verouderen afweerreacties?

Verouderen afweerreacties?

Auteur: | 30 september 2018
iStockphoto

Ouderen hebben een verhoogde vatbaarheid voor infectieziekten. Ook vaccinaties die daartegen moeten beschermen, werken minder effectief. Het afweersysteem dat ons normaal zo goed verdedigt, laat het steeds meer afweten. Dit komt doordat verouderingsprocessen ook het afweersysteem aantasten.

Ouderen hebben een verhoogde vatbaarheid voor infectieziekten zoals ernstige longontstekingen veroorzaakt door griepvirussen en pneumokokken. Ook vaccinaties die daartegen immuniteit geven werken minder effectief. Het afweersysteem dat ons normaal zo goed verdedigt tegen virussen en bacteriën laat het steeds meer afweten. Dit komt doordat verouderingsprocessen ook het afweersysteem aantasten waardoor verschillende onderdelen langzaam minder goed gaan werken en het lichaam langzaam het vermogen verliest zich optimaal te beschermen tegen ongewenste indringers.

Onze thymus veroudert snel en produceert steeds minder afweercellen.

Afname afweergeheugen

De witte bloedcellen die specifieke bescherming bieden, de T- en B-cellen, zijn op hogere leeftijd minder goed in staat immunologisch geheugen op te bouwen. Met name de T-cellen veranderen met veroudering. Deze cellen kunnen heel specifiek stukjes van het virus of de bacterie herkennen op de geïnfecteerde lichaamscel en deze vervolgens opruimen. Na een infectie zal een deel van de T-cellen aanwezig blijven als geheugencellen die, zodra de infectie zich weer aandient, snel in actie kunnen komen om het virus op te ruimen. Dit zijn tevens de geheugencellen die een vaccinatie opwekt om bescherming in de toekomst te bieden.

Beperkte voorraad T-cellen

Een van de eerste signalen van immunologische veroudering is het inkrimpen van de thymus, het orgaantje waar de T-cellen worden geproduceerd en waar ze zich ontwikkelen. Dit gebeurt al vanaf het 20ste levensjaar. De thymus produceert dan al veel minder nieuwe en unieke T-cellen, en we moeten het dan doen met de hoeveelheid en diversiteit aan T-cellen die dan in het lichaam aanwezig is. Dit betekent dat er veel minder nieuwe T-cellen worden geproduceerd.

Omdat we regelmatig uitgedaagd worden door nieuwe indringers, zullen er wel steeds T-cellen geactiveerd worden en leiden tot geheugencellen. De voorraad aan T-cellen wordt kleiner en het geheugencompartiment groter. De consequentie is dat er dan steeds minder unieke T-cellen zijn die bij een nieuwe uitdaging in actie kunnen komen waardoor mensen minder goed kunnen reageren op nieuwe indringers. Ook de geheugencapaciteit neemt daardoor af.

Uitgelicht door de redactie

Geowetenschappen
Dromen over wat er wél kan

Informatica
Tot op de microseconde nauwkeurig

Uitpakken met kerst

Wanneer er minder activatie is van de T-cellen wordt het geheugencompartiment maar matig tot slecht aangevuld met goede en nieuwe geheugencellen. Omdat de geheugencellen die er zijn, vaker in actie moeten komen, gaan ze minder goed functioneren. Om het lichaam te beschermen tegen overstimulatie en mogelijke immuunschade produceren ze namelijk ook moleculen die een remmende werking hebben op hun eigen afweerfunctie. Zo nemen de afweerreacties steeds verder af met veroudering en dat heeft gevolgen voor bescherming tegen infectieziekten en de effectiviteit van vaccinaties.

Lees het volgende artikel van het thema ‘Ons afweersysteem’

Calorische beperking als panacee tegen veroudering?

Huub Savelkoul
Dit artikel is een publicatie van Stichting Biowetenschappen en Maatschappij.
© Stichting Biowetenschappen en Maatschappij, alle rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 30 september 2018

Discussieer mee

0

Vragen, opmerkingen of bijdragen over dit artikel of het onderwerp? Neem deel aan de discussie.

Thema: Ons afweersysteem

iStockphoto
Ons afweersysteem
Zonder afweersysteem kunnen we in deze wereld niet overleven. Ons afweersysteem beschermt ons niet alleen tegen ziekteverwekkers die ons lichaam proberen binnen te dringen, maar bestrijdt ook kanker door ontspoorde eigen lichaamscellen op te ruimen. Wanneer het afweersysteem faalt of onnodig of overmatig reageert, krijgen we te maken met afweerstoornissen, kanker, allergie of auto-immuunziekten. Gelukkig is er steeds meer inzicht in achterliggende mechanismen die deze 'foutjes' in het afweersysteem veroorzaken. Met die kennis ontwikkelen wetenschappers weer nieuwe therapieën en medicijnen.
Bekijk het thema
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.