Hoofdonderzoeker Paul Krimpenfort maakte in het onderzoek gebruik van een muismodel voor borstkanker. De muizen missen het gen p53, waardoor tumoren ontstaan. Die tumoren zitten vaak ingekapseld en zaaien daardoor niet zo snel uit. Maar hoe gaat dat als niet alleen het p53 gen ontbreekt, maar ook het DCC gen afwezig is? Om daar achter te komen maakte Krimpenfort muizen die zowel p53 als het DCC gen missen.

De tumoren die in eerste instantie ontstaan (de primaire tumoren) hebben bij alle muizen ongeveer dezelfde kenmerken. Blijkbaar heeft het DCC gen geen invloed op de ontwikkeling van de primaire tumor. Maar uitzaaiingen kwamen bij muizen die zowel het p53 gen als het DCC gen misten veel vaker voor dan bij muizen die het uitsluitend zonder p53 moesten doen. Krimpenfort vond de uitzaaiingen met name in de lymfeklieren en in de longen.

Wikimedia Commons, vrijgegeven in het publieke domein

Wikimedia Commons, vrijgegeven in het publieke domein

Voordeel

“Tumorcellen zijn genetisch niet stabiel en er treden allerlei mutaties op. Wanneer zo’n mutatie een groeivoordeel oplevert, zullen cellen die die mutatie opgelopen hebben selectief uitgroeien ten nadele van andere cellen”, legt Krimpenfort uit. In het voorbeeld van de muizen met borstkanker hierboven geeft het verlies van p53 een duidelijk voordeel. p53 fungeert normaal gesproken namelijk als tumoronderdrukker.

“Het verlies van het DCC gen levert in eerste instantie geen voordeel op, maar in een later stadium wel. We denken dat cellen met DCC niet lang overleven als ze loslaten van de primaire tumor en in de circulatie terecht komen. Cellen zonder DCC hebben een grotere kans om te overleven en zo tot een uitzaaiing te leiden”, vertelt Krimpenfort verder. Dat komt doordat het verlies van het DCC gen de apoptose van tumorcellen onderdrukt.

Diagnostiek

Ook bij menselijke patiënten speelt het DCC gen waarschijnlijk een belangrijke rol. Zo gaat DCC verloren in meer dan zeventig procent van de gevallen van gevorderde stadia van dikke darmkanker. Maar ook bij andere typen tumoren werd het verlies al gezien.

Als het verlies van het DCC gen uitzaaiingen veroorzaakt, kunnen we dan ook een manier vinden om dat te voorkomen? Krimpenfort: “Ik zou op dit moment niet weten hoe, omdat het verlies van DCC het gevolg is van andere genetische gebeurtenissen die een groeivoordeel opleveren. Vooralsnog is het moeilijk voor te stellen hoe je dat zou kunnen voorkomen.”

Krimpenfort denkt dat het DCC gen wellicht wel van diagnostische betekenis kan zijn. De aan- of afwezigheid van het DCC gen in tumorcellen van een patiënt kan iets zeggen over de kans op uitzaaiingen.

Lees meer over kanker op Kennislink:

Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/kanker.atom", “max”=>"6", “detail”=>"minder"}