Je leest:

Venusovergang levert prachtbeelden

Venusovergang levert prachtbeelden

Auteur: | 8 juni 2004

Op 8 juni trok onze buurplaneet Venus voor de zon langs. Het zeldzame verschijnsel werd door velen bekeken. Amateurs en professionele sterrenkundigen legden de Venusovergang vast op de gevoelige plaat.

Via live webcasts konden ook de eclipsbril- en telescoop-lozen onder ons meekijken naar het stukje sterrenkunde. Live vanaf de Kanarische Eilanden verzorgde de Dutch Open Telescope prachtige ingezoomde beelden. Waarnemers die door een paar cdtjes of met gekruiste polaroidglazen (in minstens één Utrechts huis met allebei…) naar de zon keken zagen een minuscuul stipje over de zonneschijf trekken.

Zo zag het er met het beschermde oog uit… en klikken op het plaatje levert een uitvergrote versie.bron: Volkssterrenwacht Mira te Grimbergen (België)

Amateursterrenkundigen hebben zich ook niet onbetuigd gelaten. Het fotoboek van de site Venusovergang.nl laat prachtige shots van de overgang zien. De foto hieronder is wel heel mooi getimed!

Kijken naar de zon

Deze Venusovergang was, in tegenstelling tot voorgaande overgangen, niet van bijzonder belang voor de wetenschap. Door te meten wanneer Venus de zon begint te bedekken en weer verlaat, gekoppeld aan driehoeksmetingen en wiskundige formules, konden vroegere astronomen uitrekenen hoe ver de zon van de aarde staat. Dat was een ijking die ze uit moesten voeren om de maten in het heelal te gaan bepalen. Tegenwoordig zijn daar veel nauwkeuriger methodes voor. Maar de zon wordt nog steeds nauwgezet in de gaten gehouden.

SOHO bijvoorbeeld, het Solar and Heliospheric Observatory, is een satelliet die tussen de aarde en de zon onze ster onderzoekt. Dat soort onderzoek leert sterrenkundigen hoe de zon er vanbinnen uitziet en welke processen er een rol spelen. Eén eigenschap van de zon is hieronder mooi te zien, namelijk granulatie, of korreligheid.

De granulatie op de zon bestaat uit grote gasbellen, die we granulen noemen. Deze gasbellen zijn in voortdurende beroering en hebben een korrelig uiterlijk. De granulen hebben een doorsnede van duizend tot tweeduizend kilometer en hebben een gemiddelde levensduur van ongeveer vijftien minuten.

Een scherpe close-up van de Venusschijf met op de achtergrond de zonnegranulatie. bron: Ralf VandebergKlik op de afbeelding voor een grotere versie.

Ring van licht

Twee mooie details tijdens de Venusovergang vormen de zogenaamde ring van licht en de black drop. Dat laatste effect treedt op als Venus tegen de rand van de zon aan zit. Door een vervloeiingseffect lijkt de planeet dan als een druppel met het zwart van de ruimte te vervloeien. De ring van licht bestaat uit zonlicht dat breekt in de dichte Venusatmosfeer. Hieronder is dat op een afbeelding van de DOT prachtig te zien.

De uittrede van de Venusovergang 2004, waargenomen door de Utrechtse Dutch Open Telescope (DOT) op La Palma om 13:09:34 (Nederlandse tijd). De zichtbare structuur op de zon is de chromosfeer, het hoger gelegen deel van de zonne-atmosfeer. De atmosfeer van Venus is ook duidelijk zichtbaar, omdat ze heel even wordt opgelicht door het zonlicht. bron: DOTKlik op de afbeelding voor een grotere versie.

Dit artikel is een publicatie van NEMO Kennislink.
© NEMO Kennislink, sommige rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 08 juni 2004
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.