Craig Venter droomt al jaren van een schone wereld dankzij synthetische biologie. Sinds deze week is dat beeld langzaam van idealisme naar realisme aan het schuiven.

Wikimedia Commons

Een bacterie als lego uit elkaar plukken en er iets anders van bouwen, wat kun je daar nu mee? Craig Venter, de man achter een paar van de grootste genomics-projecten van de eeuwwisseling, had in 2005 wel een paar ideeën, die hij in een interview aan New Scientist losliet. Bouw bijvoorbeeld een bacterie die autobrandstof uitscheidt. Dan hoef je het niet meer van oliesjeiks te kopen en bovendien kun je het hele proces CO₂-neutraal maken.

Dat dit geen grootspraak was, bleek gisteren. ExxonMobil kondigde een samenwerking aan met het bedrijf Synthetic Genomics – een bedrijf dat gespecialiseerd is in het herontwerpen van bacteriën en algen, oftewel synthetische biologie. De samenwerking is belangrijk, omdat zonder medewerking van olie-industrie de idealistische dromen van Venter niet meer dan idealistisch zouden blijven.

De techniek achter synthetische biologie is enorm ingewikkeld, maar in grote lijnen is dat wat ExxonMobil en Synthetic Genomics voor ogen hebben relatief makkelijk te begrijpen. Ze willen algen herontwerpen om biobrandstof te maken. Ruwe olie, om precies te zijn. Algen zijn volgens Synthetic Genomics per hectare drie tot vier keer efficiënter vergeleken met de beste biobrandstofgewassen die nu gebruikt worden. Als het algenplan lukt kunnen we in de toekomst uitgestrekte waterakkers verwachten, met een diepgroene kleur van algen.

De algen kunnen gekweekt worden in speciale vijvers, of in ruimtebesparende buizen.

Synthetic Genomics

En algen zijn snel tevreden, volgens Synthetic Genomics. Dat klopt, maar de behoeften van een alg zijn niet zo eenvoudig als het persbericht van de twee bedrijven zijn publiek wil doen geloven. Even op een rijtje: voor fotosynthese, het proces waarmee algen zonlicht omzetten in energie, gebruiken ze naast zonlicht ook CO₂ uit de lucht en nutriënten – dat zijn kleine stofjes die algen als voedingsmiddel gebruiken.

Het mag voor zich spreken dat we zonlicht en CO₂ in overvloed hebben. Dus dat is geen probleem. De hobbel zit hem in de laatste benodigdheid: nutriënten. Wanneer algen honderden miljoenen auto’s van brandstof moeten voorzien, is het maar de vraag of je dagelijks genoeg voedingsstoffen kunt aanleveren.

Volgens Bart Vermeulen, Nederlandse woordvoerder voor ExxonMobil zijn dat inderdaad vragen waar het bedrijf mee bezig is. “Maar we bevinden ons nu nog in de eerste fase, en daarin ligt de focus op de alg zelf.”

Hoe het nutriëntenprobleem straks opgelost wordt, blijft nog even afwachten. Bij bestaande algenkwekerijen wordt er bijvoorbeeld gesteriliseerd zeewater langs de algen gepompt. Als de synthetische alg van Synthetic Genomics en ExxonMobil daar al tevreden mee zal zijn, wacht ons een bijzonder schone transporttoekomst.

In Nederland komen vergelijkbare initiatieven van de grond. Gisteren werd ook bekend dat landbouwminister Gerda Verburg 25 miljoen euro verdeelt onder projecten die iets nuttigs met fotosynthese doen, zoals biobrandstof of elektriciteit opwekken.