Reuser bekeek een enorme stapel cijfers: die van de zogenaamde ‘Health and Retirement Study’. Van maar liefst dertigduizend Amerikanen werd tussen 1992 en 2004 de gezondheid bijgehouden.
De demograaf ontdekte dat, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, overgewicht helemaal niet per se tot een vroegtijdige dood leidt. Gek genoeg bleek voor mensen die maar een beetje te dik waren zelfs het tegenovergestelde: zowel mannen en vrouwen met licht overgewicht leefden gemiddeld twee tot drie jaar langer dan gezonde mensen.
Wat is BMI?
Lengte is erg belangrijk: een klein ventje van 1 meter 60 met een gewicht van 100 kilo zou met een BMI van 39 absoluut te zwaar zijn, terwijl datzelfde gewicht voor een reus van 2 meter geen probleem is; hij komt uit op een BMI van 25.
Maar wat bedoelt Reuser met licht overgewicht? Daarvoor hanteerde ze de zogenaamde Body Mass Index (BMI). De BMI brouwt een getal van je leeftijd, gewicht en lengte, waaraan je kunt aflezen of je misschien te zwaar bent. Officieel ligt het gezonde gewicht ergens tussen een BMI van 20 tot 25; de langer levende mensen uit Reusers hadden een BMI van 25 tot 29.
Overigens is het geen nieuw gegeven dat een pondje extra misschien bijdraagt aan je overlevingskansen, zelfs in een maatschappij waarbij je geen voedselschaarste tegenkomt. In 2009 schreven Nancy Ross en andere Canadese wetenschappers al daarover in het blad Obesity. Ook zij concludeerden na een grootschalige analyse dat mensen met een ietwat hoge BMI-waarde langer lijken te leven.
Boven een BMI van 30 begint het sterftegetal weer toe te nemen. En ook de gezondheidsproblemen. Die worden zelfs zo erg, dat de kwaliteit van leven ervan achteruitgaat. Mensen gaan minder bewegen, hebben meer moeite met dagelijkse dingen -denk aan traplopen- en hebben in ergere gevallen ook vaker medische hulpmiddelen nodig.
Wat voor medische hulp dan? Nou, zwaarlijvigheid maakt het bijvoorbeeld waarschijnlijker dat je problemen krijgt met je stofwisseling, zoals een verhoogde kans op suikerziekte. Om die problemen tegen te gaan moeten zwaarlijvige mensen vaker naar de dokter. Maar, zo ontdekte Reuser: ze gaan dus niet of nauwelijks eerder dood dan gezonde mensen.
Zwaarlijvigheid is echter nog steeds een serieus gezondheidsprobleem, vindt Reuser. Niet alleen is het onplezierig voor zware personen zelf, ook de rest van de maatschappij draait op voor de extra kosten. Dat is financieel gezien veel nadeliger dan roken. Aan roken gaan mensen zo vaak dood dat de langlopende zorgkosten gering blijven, zegt Reuser in het persbericht van de Rijksuniversiteit Groningen. Daar valt misschien aan toe te voegen dat de zorgkosten door roken deels worden gecompenseerd door accijns op sigaretten. Overigens geldt voor mensen met extreem overgewicht -een BMI van 35 of hoger- dat ze wel ongeveer even vroeg sterven als rokers.
De conclusie van dit soort onderzoek is natuurlijk niet dat je als persoon beter kunt roken dan teveel eten en te weinig bewegen. Dat soort dingen zijn geheel aan jezelf. Of, voor zover je te beïnvloeden bent door overheidscampagnes, aan de regering. Voor hen is de economische boodschap in ieder geval duidelijk: als je een pot geld voor leefstijlscampagnes hebt, kun je dat beter steken in voorlichtig over zwaarlijvigheid dan in voorlichting over roken.
Reuser promoveert aan de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de RUG bij prof. dr. F. Willekens en dr. L. Bonneux. Momenteel werkt zij als actuarieel analist bij zorgverzekeraar UVIT. De titel van haar proefschrift luidt: ‘The effect of risk factors on disability’.
Bronnen
Heather M. Orpana, Nancy A. Ross, e.a.. BMI and Mortality: Results From a National Longitudinal Study of Canadian Adults. Obesity, 2009; DOI: 10.1038/oby.2009.191
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/obesitas/zwaarlijvigheid/dik/index.atom?m=of", “max”=>"8", “detail”=>"minder"}