Delhi Belly, the Aztec Two-step, Turista, de Malta Dog of the Rangoon Runs klinken als gezellige vakantieactiviteiten, maar dat zijn ze zeker niet. Ruim 10 miljoen vakantiegangers naar (sub)tropische gebieden krijgen ermee te maken: reizigersdiarree.
Het overkomt je, meestal, als gevolg van het eten of drinken van voedsel dat ongewenste micro-organismen bevat. Het resultaat is dat je drie dagen van je vakantie kwijt bent, omdat je niet verder dan een meter bij de wc vandaan durft te blijven. Het is dus opletten geblazen bij alles wat je eet op vakantie, maar helaas zijn landen met een warm klimaat niet alleen een vakantieparadijs voor mensen; bacteriën vertoeven hier ook graag. Het voorkomen van reizigersdiarree is daarom lastig. Als je graag Thailand, Marokko of het Caribisch gebied wil bezoeken moet je de drie dagen van algehele malaise maar op de koop toenemen. Ja, shit happens!
Aan deze onaangename vakantieonderbreking kan nu misschien een eind komen, want onderzoekers aan de Universiteit van Cambridge hebben een nieuw vaccin ontwikkeld dat zich richt tegen een van de belangrijkste veroorzakers van de reizigersdiarree: de enterotoxigene Escherichia coli bacteriën (ETEC).
Net als bij de meeste vaccins van tegenwoordig, bestaat dit vaccin uit een deel van een bacterie, in dit geval de ETEC bacterie, dat geen ziekte meer veroorzaakt maar wel een afweerreactie oproept. Op deze manier kan het afweersysteem de noodzakelijke voorbereidingen treffen die weerstand bieden tegen ETEC bacteriën op je favoriete zomerbestemming.
met toestemming van Eva Brinkman en Nadine Bongaerts
Eva Brinkman (rechts) en Nadine Bongaerts (links) leerden elkaar in 2010 kennen tijdens hun deelname aan de wereldwijde synthetische biologie competitie, iGEM. Tijdens deze wedstrijd zette hun team de eerste stappen voor de ontwikkeling van een olie afbrekende bacterie. In 2011 besloten zij samen het onderwijs- en communicatiebureau Biotecture op te richten. Naast hun werk voor Biotecture werkt Eva als promovendus bij het Nederlands Kanker Instituut en leidt Nadine de Nederlandse afdeling van Kairos Society, een wereldwijde gemeenschap van talentvolle jonge mensen die ondernemerschap gebruiken om een positieve bijdrage te leveren aan de wereld.
Echter de opslag van dergelijke vaccins is een praktisch probleem. De vaccins bevatten namelijk levende microben die koud bewaard moeten worden. Omdat dit in veel (sub)tropische landen niet zo makkelijk gaat, ontwikkelden de wetenschappers in Cambridge een methode om een vaccin in tabletvorm te maken die ongekoeld bewaard kan worden.
Ze droogden de bacteriën tot een poeder en verpakten dit in een capsule. Deze gedroogde bacteriën zijn schijndood totdat ze worden ingeslikt door een patiënt en er in de maag water bijkomt. Pas dan komen de bacteriën weer uit hun ‘winterslaap’ en veroorzaken ze een afweerreactie.
Dit klinkt simpel, maar het menselijk spijsverteringsstelsel is ontworpen om bacteriën juist buiten de deur te houden: daarom moesten de wetenschappers in het traject van mond tot dunne darm verschillende moeilijkheden omzeilen om een effectieve vaccinpil te ontwikkelen.
Allereerst heb je het speeksel in de mond dat verschillende enzymen bevat die onder andere de celwanden van de bacteriën kapotmaken. Vervolgens vormt het maagzuur een dodelijke bedreiging voor bacteriën. Alle microben die dit overleefd hebben, komen terecht in de dunne darm waar ze tenslotte met galzuur worden bestookt.
Bescherming tegen speeksel werd bereikt door de bacteriën in een gelatinecapsule te verpakken. Om de bacteriën te beschermen tegen het maagzuur en de galzuren heeft de capsule nog een extra beschermlaag gekregen van poedervormig hars vergelijkbaar met polystyreen. De hars absorbeert de gal maar laat tegelijkertijd water door, waardoor de bacteriën in de capsule uit hun slaap worden gewekt en het afweersysteem kunnen activeren in het slijmvlies van de dunne darm. Zo leert het lichaam hoe het zich moet beschermen tegen reizigersdiarree.
De wetenschappers willen het medicijn later dit jaar gaan testen op mensen. Voor deze vakantie is het misschien te laat, maar in de toekomst zal je zeker geen schijtvakantie meer hebben!