De katalysator is ontdekt door chemicus Raveendran Shiju van de groep Heterogene Katalyse en Duurzame Chemie bij het Van ’t Hoff Institute for Molecular Sciences van de UvA. Groepsleider professor Gadi Rothenberg toont zich in een UvA-persbericht enthousiast over de toepassingsmogelijkheden. Het gebeurt volgens hem bijna nooit dat een wetenschappelijke ontdekking echt tot verandering leidt in een industrieel proces. Hij is daar nu optimistisch over: “Samen met DSM kunnen we deze vinding op grote schaal verder ontwikkelen en testen”, aldus Rothenberg.
Nylon
De universiteit doet geen mededelingen over de hoogte van het bedrag dat DSM heeft betaald. Ook de chemische details blijven binnenskamers. Toch kreeg vakblad Chemisch2Weekblad met enig octrooi-speurwerk detailinformatie boven water. Raveendran Shiju blijkt namelijk slechts één patent op zijn naam te hebben.
Volgens C2W is de nieuwe katalysator van belang bij de synthese van cyclohexanonoxim. Dat is een belangrijke grondstof voor de productie van caprolactam. En daar kun je via polymerisatie nylon-6 van maken, een veelgebruikte kunststof met uiteenlopende toepassingen. Je vindt nylon-6 vooral als synthetische vezel, onder andere in (sport)kleding, visnetten en bijvoorbeeld voor de versteviging van autobanden. Ook snaren van gitaren, violen en andere muziekinstrumenten zijn vaak van nylon-6.
Uit cyclohexanonoxim zijn ook allerlei andere chemicaliën te maken, bijvoorbeeld voor de geneesmiddelenindustrie. Maar als het om hoeveelheden gaat, dan spant de caprolactamproductie de kroon. Het gaat jaarlijks wereldwijd om enkele miljarden kilogrammen. DSM is naar eigen zeggen wereldwijd leidend in de synthese van caprolactam en de productietechnologie daarvoor.
Reactie in water
C2W meldt dat de nieuwe katalysator de synthese mogelijk maakt van cyclohexanonoxim uit cyclohexanon, ammoniak en waterstofperoxide. Die reactie is in water uit te voeren, zodat er geen milieubelastend organisch oplosmiddel nodig is. Daarnaast is de synthese effectiever dan bestaande syntheseroutes, bijvoorbeeld die op basis van cyclohexanon en hydroxylamine. Gemiddeld genereert het gangbare industriële proces per kilo cyclohexanonoxim maar liefst 2,5 kilo aan bijproducten. Volgens het UvA bericht zou de nieuwe katalysator dat ‘aanzienlijk’ verminderen.
Als zulke claims op industriële schaal werkelijkheid worden dan kan DSM daar garen bij spinnen. Het bedrijf verwacht dat de samenwerking met de UvA de efficiëntie en de duurzaamheid van de activiteiten kan verbeteren en de markt en toepassingmogelijkheden zal stimuleren.
De video hieronder geeft een overzicht van de activiteiten van de onderzoeksgroep Heterogene Katalyse en Duurzame Chemie van het Van ’t Hoff Institute for Molecular Sciences (Universiteit van Amsterdam) " frameborder=“0” allowfullscreen>
Meer over katalyse en katalysatoren op Kennislink
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/katalyse/katalysator/index.atom?m=of", “max”=>"10", “detail”=>"minder"}