De mensen die meereden merkten er niets van, want de trein zelf is niet anders dan anders. Het grote verschil is de energiebron van de trein. Dat zijn de zestienduizend zonnepanelen op het dak van een spoortunnel.
De spoortunnel langs de E17 bij Brasschaat is onderdeel van de hogesnelheidslijn die Parijs via Brussel en Antwerpen met Amsterdam verbindt (HSL4). Oorspronkelijk werd de betonnen bak aangelegd om de overlast van de hogesnelheidstrein op natuurgebied Peerdsbos te beperken. In 2010 namen de Vlaamse overheid, spoorbeheerder Infrabel en het bedrijf Solar Power Systems het initiatief om de tunnel te gebruiken voor het opwekken van zonne-energie. Het project – dat bijna zestien miljoen euro kostte – is nu klaar en afgelopen maandag werd de eerste ‘zonnetreinrit’ gemaakt.
Milieu en kosten
Het tunneldak heeft een oppervlakte van zo’n 50.000 m2, wat zo groot is als acht voetbalvelden. De zonnepanelen hebben bij elkaar een vermogen van zo’n 3.300 megawatt. Dat zou voldoende zijn om 1000 Europese gezinnen een jaar lang van stroom te voorzien. De energie gaat naar het elektriciteitsnet waarop de trein is aangesloten. Het is dus extra voeding: de trein maakt gebruik van gewone (niet per se groen opgewekte) stroom wanneer er bijvoorbeeld weinig zonneschijn is.
“Dit project zorgt voor een vermindering van 2.400 ton CO2 per jaar”, aldus Chloé van Driessche van spoorbeheerder Infrabel. Daarnaast scheelt het in de energiekosten. Zonnepanelenproducent Enfinity verkoopt de groene stroom aan de spoorwegen, tegen een lagere prijs dan klassiek opgewekte stroom. Enfinity zelf krijgt ‘groenestroomcertificaten’ van de Vlaamse overheid. Dat zijn (virtuele) papieren die het bedrijf verkoopt aan de beheerder van het elektriciteitsnet. Dat maakt het project rendabel.
Zonnetreinen en -stations
De elektriciteit van de ‘zonnetunnel’ wordt niet alleen door de trein benut; ook de verlichting en verwarming in stations, seininstallaties en de wissels maken gebruik van de groene stroom. Volgens Infrabel is het project hierdoor uniek in Europa.
Eerder werd in Italië een experiment uitgevoerd met zonnepanelen op de treinwagons zelf (zie afbeelding hieronder). De energieopbrengst van de panelen was niet voldoende voor het aandrijven van de trein, maar wel voor de airconditioning, verlichting en regelsystemen. Daarnaast zorgt elk zonne-kilowattuur er sowieso voor dat er 750 gram minder CO2 wordt uitgestoten. De kleine besparingen leiden in totaal – als je alle treinen van Trenitalia van zonnepanelen zou voorzien – tot 100.000 ton minder uitstoot. Het kostte echter 45.000 euro om een treinwagon met zonnepanelen uit te rusten.
In Nederland zijn er nog geen zonnetreinen of -tunnels, maar stations worden wel steeds vaker voorzien van zonnepanelen. De nieuwe overkapping van Rotterdam Centraal krijgt bijvoorbeeld 3000 panelen. Die zijn gemaakt van hetzelfde extra blanke glas als de overkapping (een glazen oppervlakte van ruim 9.000 m2), waardoor ze volledig kunnen worden ingebouwd. Door de zeer hoge lichtdoorlatendheid is er ook een optimale energieopbrengst. De zonne-installatie kan straks liefst een halve megawatt aan groene stroom leveren.
In België werkt men sinds 2008 ook aan een ander groen project: een trein die rijdt op windenergie. Infrabel, energieproducent Electrabel en zes gemeenten (Hannuit, Gingelom, Sint-Truiden, Hélécine, Landen en Lincent) willen dat de zogenaamde ‘zeiltrein’ gebruik maakt van elektriciteit opgewekt met windmolens. Het project schijnt echter ‘in de fase van de vergunningsaanvragen en verwervingen’ te verkeren, dus het is nog even afwachten.
Lees meer over duurzame energie op Kennislink:
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/duurzame-energie/duurzame-technologie/duurzaamheid/index.atom?m=of", “max”=>"7", “detail”=>"minder"}