Tientallen dubbele zwarte gaten ontdekt

Tijdens de grote winterbijeenkomst van Amerikaanse sterrenkundigen, die deze week in Washington wordt gehouden, is de ontdekking bekendgemaakt van 33 dubbele zwarte gaten in de kernen van even zovele sterrenstelsels. Uit deze ontdekking blijkt dat zulke om elkaar wentelende zwarte gaten veel vaker voorkomen dan tot nog toe werd aangenomen.

P. Marenfeld, NOAO

De afgelopen jaren is vastgesteld dat in de kern van bijna elk sterrenstelsel een zwart gat van een miljoen tot een miljard zonsmassa’s schuilgaat. Ook is al geruime tijd bekend dat er in het heelal vaak botsingen tussen twee of meer sterrenstelsels optreden. Bij gevolg ligt het voor de hand dat er ook veel sterrenstelsels zullen zijn waarbinnen twee van die superzware zwarte gaten om elkaar wentelen. Maar tot voor kort was slechts een handjevol van die ‘zwarte dansparen’ ontdekt.

Met behulp van een nieuwe waarneemtechniek hebben Amerikaanse sterrenkundigen dat aantal flink opgevoerd. Daarbij is gekeken naar het spectrum van de kernen van een groot aantal sterrenstelsels. In het spectrum van de hete materie rond twee om elkaar draaiende zwarte gaten treden tegengestelde verschuivingen op, doordat steeds een van de zwarte gaten min of meer in onze richting beweegt en het andere van ons vandaan. Op die manier zijn 32 dubbele zwarte gaten opgespoord in sterrenstelsels op afstanden van 4 tot 7 miljard lichtjaar.

Hoewel zwarte gaten onzichtbaar zijn, is de grote hoeveelheid gas en stof die zich naar een groot zwart gat toe beweegt wel te meten. Op deze manier zijn 33 paren van zwarte gaten opgespoord, in het midden van sterrenstelsels.

University of California, Berkeley

Het 33ste dubbele zwarte gat werd aangetroffen in een sterrenstelsel dat duidelijke kenmerken van een recente botsing vertoont. Het stelsel heeft onder meer twee heldere kernen in plaats van één.