Wereldwijde metingen tonen aan dat de afgelopen winter een gemiddelde temperatuur op aarde kende die aanzienlijk lager lag dan het gemiddelde van de afgelopen honderd jaar. Daarmee wordt mogelijk een scenario herhaald dat eerder is voorgekomen: tot 1978 daalde de temperatuur wereldwijd en waren sommige wetenschappers bevreesd voor een nieuwe ijstijd. In de afgelopen 30 jaar steeg de temperatuur daarentegen. Mogelijk gaan we nu weer terug naar een geleidelijk kouder wordende aarde.

Veel astronomen gaan daarvan uit op basis van de cycli in zonneactiviteit. Ook paleoklimatologen gaan er grotendeels vanuit dat een temperatuurdaling waarschijnlijker is dan een temperatuurstijging. Zij werken met gegevens uit het verleden in plaats van met modellen. Het IPCC (klimaatpanel van de V.N.) gaat juist uit van een temperatuursstijging.

Wereldwijde kou

Satellietopnames uit januari geven aan dat er op het noordelijk halfrond in de afgelopen 42 jaar nog nooit zoveel gebieden met een sneeuwpakket waren bedekt. Ook het zuidelijk halfrond vertoont opmerkelijke tekenen van afkoeling: uit satellietopnames blijkt dat het pakijs rondom Antarctica in januari nog nooit zo’n groot gebied had bedekt sinds de opnames in 1979 begonnen. De omvang van het ijs was maar liefst 30% groter dan het gemiddelde over de afgelopen 30 jaar.

Veel landen raakten door de kou in grote moeilijkheden. In tal van landen, van Amerika tot China, is het een barre winter geweest. Dat het in landen als Estland koud was, is niet zo verwonderlijk. Maar dat dit ook in het westen en zuiden van Europa het geval was, is bepaald niet gewoon.

Verenigde Staten

In het noorden van de Verenigde Staten vielen ongekende hoeveelheden sneeuw: in de staat Washington viel op veel plaatsen meer dan vijf meter sneeuw in slechts twee weken tijd. In Wisconsin ontstonden door de wind bergen van stuifsneeuw van meters hoog na de zwaarste sneeuwval sinds 30 jaar. De gouverneur was gedwongen de noodtoestand uit te roepen omdat scholen en luchthavens onbereikbaar waren geworden.

China

In China heeft de zwaarste sneeuwval van de afgelopen vijftig jaar maandenlang tot dramatische toestanden geleid. Vergeefs wachtten honderdduizenden Chinezen dagenlang op vervoer per trein om hun familie te bezoeken ter gelegenheid van het Chinese Nieuwjaar. Vaak is dit de enige reis per jaar die de Chinezen zich kunnen veroorloven. Meer dan 40.000 km aan hoogspanningsleidingen begaf het in China onder het gewicht van rijp of sneeuw. De sneeuwval verwoestte de oogst op tienduizenden vierkante kilometers, waardoor voor het komend jaar voedseltekorten in China dreigen. Ook op de Nederlandse televisie werd ruim aandacht besteed aan koude winter in China.

Afghanistan, Tadjikistan en Japan

In Afghanistan kwamen meer dan 900 mensen door de barre omstandigheden om. De vorst was ongekend streng en er viel de meeste sneeuw van de afgelopen 30 jaar. Nog erger was het in Afghanistans buurland Tadjikistan, waar de winter het strengst was van de afgelopen 50 jaar. Er trad een enorme energiecrisis op. Volgens hulporganisaties dreigt er een menselijke ramp. In Japan raakten meer dan 50 mensen gewond door ongevallen ten gevolge van extreme sneeuwval.

Nabije en het Midden-Oosten

In het Nabije en het Midden-Oosten was de situatie al niet veel beter. In Saoedi-Arabië zagen de mensen voor het eerst in hun leven sneeuw vallen. In Iran vond in de oostelijke woestijngebieden zware sneeuwval plaats. Rond deze tijd van het jaar is het normaliter heet. In Turkije en Griekenland daalde de temperatuur tot ongekende laagte (plaatselijk was sprake van 31 graden vorst). Er traden ook sneeuwstormen op waardoor honderden dorpen van de buitenwereld geïsoleerd raakten.

West-Europa

Opvallend genoeg was het in West-Europa in zijn totaliteit grotendeels een kwakkelwinter. Echter in Groot-Brittannië vond ongekende sneeuwval plaats en was op veel plaatsen aanleiding voor crisisachtige situaties.

Mogelijk dat de beelden van deze winter in de nabije toekomst vaker zullen optreden. Dan denken we wellicht met enige weemoed terug aan die zachte winters van het einde van de 20e eeuw.

Referentie:

Booker, Chr., 2008. Global cooling: amazing pictures of countries joining Britain in big freeze. Daily Mail 2008-02-21.