Het zijn spannende maanden in Amerika. Wie wordt de brandnew president? Polls opiniepeilingen onder de bevolking geven een verwachting van de winkansen van presidentskandidaten in Amerika. Wordt het een democraat of een republikein? Wordt het Barack Obama, Hillary Clinton of John McCain? In januari bleek bij de eerste spannende voorverkiezing maar weer eens hoe onbetrouwbaar polls zijn. Allemaal wezen ze uit dat Obama de democratische voorverkiezingen zou winnen in de staat New Hampshire. Je raadt het al, het was Hillary Clinton die er met de buit vandoor ging. Is er dan geen betere voorspeller? Jawel, ergens in een duister kroegje in Iowa city schoot drie economen een schitterend plan te binnen: de markt als ultieme voorspeller.

Mooi meegenomen!

Hoe zit dit dan in elkaar? De drie economen in het kroegje -George R. Neumann, Robert Forsythe en Forrest Nelson – bedachten een experiment. De deelnemers zetten geld in via internet, namelijk op de presidentskandidaat waarvan zij denken dat hij zal gaan winnen. Destijds, 1988, waren dit George H.W. Bush en Michael Dukakis. Met dit geld koop je contractjes die een uitbetaling garanderen. In deze contractjes kun je dan weer handelen via het web, waardoor er een voorspellingsmarkt ontstond voor verkiezingen.

Jouw uitbetaling is afhankelijk van het aandeel in de stemmen dat jouw gekozen kandidaat binnensleept op de verkiezingsdag. Stel jij verwachtte dat Bush zou winnen, en de uitbetaling is gelijk aan het percentage stemmen dat hij zou halen. Als dan de prijs op deze markt lager lag, zeg $50,-, dan zou je het contractje best willen kopen. En warempel, Bush won, met 53% van de stemmen! Dan heb je 3 dollar winst geboekt per contract, toch mooi meegenomen?!

Een Bush-contract

Bij het sluiten van de markt, zo vlak voor de verkiezingsdag, liggen de prijzen vast. Een Bush-contract is zus waard, een Dukakis-contract is zoveel waard. En wat is nu gebleken? Deze prijzen, die de verwachte aandelen in de stemmen vertegenwoordigen, voorspelden de uitslagen beter dan de polls, geweldig toch? Inderdaad, zeker als je bedenkt dat van 1988 tot 2004 in bijna driekwart van de gevallen de voorspellingsmarkt IEM (Iowa Electronic Markets) de werkelijke verkiezingsuitslagen beter heeft voorspeld dan de polls.

Geen oorlog in Irak?

We zijn inmiddels 20 jaar verder, polls maken nog steeds de dienst uit als het gaat om voorspellingen in het nieuws. Wél is het geloof toegenomen in de zogenaamde voorspellingsmarkten in het algemeen. Robin Hanson, professor of economics aan George Mason University, geeft in het blad de Scientific American zelfs aan dat de overheid beleid moet uitvoeren dat door de handelspatronen op een voorspellingsmarkt wordt voorspeld als beste beleid! Met andere woorden, dat beleidsbesluiten niet moeten worden genomen aan de hand van sterke onderbouwingen of via de meeste stemmen (democratische besluitvorming), maar aan de hand van handel op een voorspellingsmarkt.

Het beleid met de hoogste prijs op de markt zal worden uitgevoerd. Dit kan zover worden doorgevoerd, dat zelfs militaire beslissingen op basis van prijzen op een voorspellingsmarkt worden genomen. Als de handelaren bijvoorbeeld een lage prijs toekenden aan het aanwezig zijn van massavernietingswapens in Irak, zou dit bijvoorbeeld hebben betekend dat de oorlog in Irak niet had plaatsgevonden. Grote gevolgen dus.

Handel in Hollywood

Dit lijkt wat te ver doorgeslagen, maar wel zijn er gelijksoortige toepassingen van waarde op andere vlakken. Zo kun je op de Hollywood Exchange Market speculeren op het aantal bezoekers van nieuwe films: hoe goed zal het nieuwe drama met George Clooney het doen? Bij NewsFutures kun je handelen in huidige evenementen. Zelfs griepgolven zijn nauwkeurig voorspeld! Ook gebruiken bedrijven als Google en Microsoft een markt voor werknemers, die kunnen handelen omtrent het halen van targets en deadlines. De prijs reflecteert de verwachting van de werknemers. Hier kan het management dan op inspelen.

Een puik idee dus, van die economische kroegtijgers. Handelaren kunnen op voorspellingsmarkten leuk geld verdienen. En voor bedrijven en politici kan het een ondersteunende bron van informatie zijn bij besluitvorming. Weg dus met de polls, op met de voorspellingsmarkt voor verkiezingen, de IEM! Maar, zoals een Afrikaans spreekwoord luidt: “De toekomst is zwanger en niemand weet wie zij gaat baren”. Want oh ja, ook de IEM had een overwinning voor Obama voorspeld in New Hampshire…

Dit artikel is deels gebaseerd op een preview van de maarteditie van de Scientific American. Het stuk in de Scientific American is genaamd “Super tuesday: Markets predict outcome better than polls”, geschreven door Gary Stix.