Je leest:

Studenten ontdekken bijzondere planeet

Studenten ontdekken bijzondere planeet

Auteur: | 4 december 2008

Drie Leidse studenten hebben dit jaar een exoplaneet ontdekt. Het blijkt om een uitzonderlijke planeet te gaan, een stuk groter dan Jupiter en ruim vijf keer zo zwaar. Het is de eerste planeet die is ontdekt bij een snel roterende ster.

Meta de Hoon, Francis Vuijsje en Remco van der Burg waren bezig aan een onderzoeksproject voor hun sterrenkundestudie toen ze de nieuwe planeet ontdekten. Ze onderzochten een systeem dat helderheidsveranderingen van sterren analyseert binnen de OGLE-database. Die database bevat de informatie die de Very Large Telescope in Chili heeft verzameld over enkele duizenden sterren. OGLE staat voor Optical Gravitational Lensing Experiment – het doel van dit experiment is om objecten in de ruimte te ontdekken die zich verraden doordat hun zwaartekracht het licht van achterliggende objecten afbuigt.

Zo ziet OGLE2-TR-L9 er volgens een artiest ongeveer uit: zijn planeet is heel erg groot en draait vlak om de hete ster heen. Illustratie: ESO/H. Zodet

Helderheid

Bij het onderzoeken van de informatie in de database viel het de studenten op dat er bij een bepaalde ster, OGLE2-TR-L9, elke tweeëneenhalve dag een kleine helderheidsvermindering te zien is. Zo’n periodieke helderheidsvermindering wordt soms veroorzaakt doordat een planeet voor de ster langsschuift en een deel van het licht blokkeert, maar het kan ook door een kleine, minder heldere ster worden veroorzaakt. De studenten vonden het interessant genoeg om aan de bel te trekken, en sindsdien zijn onderzoekers bezig geweest om uit te zoeken wat het object dat de helderheidsvermindering op z’n geweten heeft precies is.

Na ruim een jaar meten en analyseren ligt het resultaat nu op tafel: de helderheidsfluctuatie komt door een planeet die een stuk groter is dan Jupiter, ruim vijf keer zo zwaar is als de gasreus uit ons zonnestelsel, en die vlak langs zijn zon scheert. De afstand tussen deze planeet, die de prozaïsche naam OGLE2-TR-L9b heeft gekregen, en zijn ster is slechts 3% van de afstand tussen de aarde en de zon.

Razendsnelle tol

Het was niet eenvoudig om die informatie boven tafel te krijgen. OGLE2-TR-L9 is namelijk een bijzondere ster: hij is gloeiend heet (zo’n 1000 graden warmer dan onze eigen zon) en tolt razendsnel om zijn eigen as heen. Dat levert lastige meetresultaten op, en daarom zijn sterrenkundigen tot nu toe niet op zoek gegaan naar planeten bij dat soort sterren. Dat er nu toch een is gevonden is weer een aanwijzing dat het in het heelal stikt van de planeten, zelfs onder de meest extreme omstandigheden.

Francis Vuijsje, Meta de Hoon en Remco van der Burg (van links naar rechts) tonen de meetresultaten die tot hun bijzondere ontdekking hebben geleid. Foto: Sterrenwacht Leiden

ReMeFra-1

De drie studenten zijn dolblij met de bevestiging van hun ontdekking, te meer omdat het heel zeldzaam is dat studenten dit soort belangrijke ontdekkingen doen. Hoewel de opgezwollen, hete planeet hun naam niet heeft gekregen, noemen ze het object zelf liefhebbend ReMeFra-1, naar hun eigen voornamen.

Zie verder:

Dit artikel is een publicatie van NEMO Kennislink.
© NEMO Kennislink, sommige rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 04 december 2008
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.