Op vrijdag 19 december is het mikken, schieten en wegwezen voor de Europese marsmissie Mars Express. Want haar passagier, de sonde Beagle 2, volgt vanaf dan zijn eigen weg naar Mars. Het scheiden van de sondes is niet de eerste spannende stap: Beagle 2 moet nog veilig landen en contact zoeken met de aarde. En als het weer tegenzit, krijgt de sonde ook nog eens een stofstorm over zich heen…

Mars Express en Beagle 2 hebben de oversteek naar Mars samen gemaakt, maar Beagle 2 is op weg naar het oppervlak, terwijl Mars Express in een omloopbaan terecht zal komen. Om gewicht te besparen, werd Beagle 2 niet met eigen raketten uitgerust. Om op zijn plaats van bestemming te komen liftte de sonde mee op de Mars Express, de Europese satelliet die Mars vanuit de ruimte gaat zoeken. Het zijn dus spannende dagen bij ESOC (European Space Operations Centre) in Darmstadt, Duitsland. Want Mars Express ligt nu op ramkoers! Om Beagle 2 in de goede richting te sturen, moet de satelliet zelf namelijk óók recht op Mars afvliegen.

Vrijdag is het zover, dan worden de twee sondes losgekoppeld. Mars Express kan daarna zijn motoren gebruiken om in de geplande baan rond Mars te komen. Vanuit die baan, die over de polen loopt, ziet de satelliet Mars onder zich voorbij draaien. Met verschillende instrumenten wordt gezocht naar water onder het oppervlak, maar de satelliet doet ook onderzoek naar circulatiepatronen in de Mars-atmosfeer.

Beagle 2 reist door en zal op Eerste Kerstdag de dunne atmosfeer van Mars binnengaan. Een hitteschild, twee parachutes en een stuiterende landing op drie airbags later staat het 30 kg. wegende apparaat in het Isidis-bassin op Mars. En dan begint het werk nog maar! De sonde moet zijn zonnepanelen uit zien te klappen en energie verzamelen, want de batterijen aan boord bevatten maar voor één dag energie.

Telefoontje naar huis

Gelukkig kunnen de teamleden op aarde volgen wat er met de Beagle 2 gebeurt. Kort na de landing trekt de Amerikaanse Mars Odyssey-satelliet over de landingsplek van Beagle 2. Die kan hopelijk de eerste radiosignalen van de sonde opvangen. Lukt dat niet, dan staat de enorme radioantenne van Jodrell Bank in Groot-Brittanië klaar om naar de sonde te zoeken.

Als alles goed gaat, begint Beagle 2 na de tests met zijn eigenlijke werk: bodemanalyse. Daarvoor heeft de sonde een speciale robotarm met allerlei sensoren aan boord. Met een speciaal ontworpen boor zal de sonde samples Mars-grond nemen en ter plekke onderzoeken op tekenen van leven. Ook zal Beagle 2 proberen een ‘mol’ op pad te sturen: die kan op enige afstand van de lander graven en bodemonderzoek doen.

De ESA-wetenschappers zullen ondertussen ook met één oog naar het weerbericht op Mars blijven kijken. De laatste week ontwikkelt zich namelijk op het noordelijk halfrond van Mars een heuse stofstorm. Die bedekt voorlopig nog maar een beperkt deel van Mars, maar het is niet ondenkbaar dat de storm zich over een groter deel van het oppervlak uit gaat strekken. In 2001 gebeurde dat ook: toen strekte een storm uit het Hellas bassin zich uit tot een band om de hele planeet.

De stofstorm kan Beagle 2 niet wegblazen, daar is de atmosfeer van Mars veel te dun voor. Maar het rondvliegende stof kan zich wél afzetten op de zonnepanelen of die bekrassen. Dat zou indirect toch invloed hebben op de werking van de sonde: hoe minder energie die kan verzamelen, hoe minder onderzoek er gedaan kan worden.