Diemen (NL) – De onderhandelingen over de vestigingslocatie van de experimentele fusiereactor ITER gaan moeizaam door.

Europa kan desnoods in zijn eentje de fusiereactor ITER bouwen en exploiteren, verklaarde de Franse premier Jean-Pierre Raffarin. Daarbij spelen uiteraard Franse belangen een rol: voor de besluitvorming over een mogelijk locatie binnen de Europese Unie maakten de Fransen uitvoerige plannen die de vele voordelen op een rijtje zetten van de locatie in Zuidoost-Frankrijk, Cadarache. Het Spaanse voorstel viel af. In december heeft Canada afgehaakt, zowel als land met een mogelijke vestigingslocatie, maar ook als deelnemer aan het project.

ITER, de International Thermonuclear Experimental Reactor, is het volgende internationale kernfusieproject. Rond 2050 moet het succes opleveren, en bewijzen dat energie uit kernfusie haalbaar is. Na eeuwenlang verstoken van enorme hoeveelheden fossiele brandstof en gebrek aan vertrouwen in kernsplijting, belooft kernfusie een schone energiebron te zijn.

Pokerspel

Nu blijven er twee locaties over, en rangschikken de deelnemers aan het internationale onderzoeksprogramma zich in twee groepen. Aan de linkerkant de landen van de EU, die zich met Rusland en China sterk maken voor de Franse locatie. Aan de rechterkant Japan, Zuid-Korea en de Verenigde Staten, die de locatie Rokkasho-mura als ideaal zien. Deze tweedeling kan zijn gebaseerd op verschillende technische inzichten, maar het lijkt niet onmogelijk dat politieke en historische sentimenten een rol spelen.

Nu verklaren Europese leiders heldhaftig dat ze desnoods op eigen houtje het project kunnen trekken. Al is tien miljard euro misschien wel veel, laat een woordvoerder van Eurocommissaris Philippe Busquin weten. De Franse premier zet ondertussen de deur nog even open voor Canada. Dit doet denken aan een tactische manoeuvre in een pokerspel. Na een op dit moment uitgevoerde evaluatie moet in februari- als de partijen niet al te veel ruzie maken – de beslissing over de locatie vallen. Daarna kunnen hopelijk de technici en wetenschappers aan de slag.