Basisschoolleerlingen maken hun spellingsoefeningen steeds vaker op de computer. Deze oefeningen hebben het meeste effect als de leerlingen extra woordinformatie aangeboden krijgen. Dit blijkt uit onderzoek van Maartje Hilte, promovenda aan de VU Amsterdam.
Spellingsuitspraak of visuele preview
Hilte experimenteerde in haar onderzoek met verschillende soorten computerprogramma’s. De leerlingen kregen nadat ze het woord hadden gehoord dat ze moesten spellen, nog extra informatie aangeboden. Soms was dit een visuele preview, waarbij het geschreven woord korte tijd op het scherm stond. En soms was dit de spellingsuitspraak, waarbij het woord letter-voor-letter werd opgezegd. Deze extra informatie zorgde ervoor dat de leerlingen de woorden beter konden spellen.
De spellingsuitspraak had niet bij alle typen woorden hetzelfde effect. Vooral bij woorden met een onregelmatige spelling hielp deze extra informatie goed. Dit zijn woorden die anders gespeld woorden dan dat ze uitgesproken worden, zoals ‘jeans’, ‘computer’ of ‘barbecue’. “De Nederlandse taal kent vooral veel regelmatig gespelde woorden, zoals ‘krant’ en ‘test’”, aldus Hilte. “Daar is een spellingsuitspraak niet zinvol.” Ook zal dit hulpmiddel niet veel effect hebben bij werkwoordsvervoegingen die vaak problemen opleveren, zoals de ‘-dt’ in ‘wordt’. “De conclusie is uiteindelijk dan ook dat een visuele preview het meest helpt bij het leren spellen.”
Sterke en zwakke spellers
“Alle experimenten die ik heb beschreven in mijn onderzoek laten een enorme verbetering van de spelprestaties zien”, vertelt Hilte. “Zelfs tweemaal 15 minuten oefenen met specifieke woorden in een computerprogramma levert al een spellingvooruitgang op van 40 procent.” Niet alle leerlingen zijn even goed in spellen, maar over het algemeen blijken de effecten gelijk te zijn voor sterke en zwakke spellers.
Aanpassingen
Tijdens haar onderzoek zag Hilte het gebruik van de computer in de klas flink toenemen. “In de vier jaar durende periode heb ik zelf zo’n 75 scholen bezocht. Daar heb ik de verschuiving gezien van scholen met één verouderde computer in de klas naar de nieuwste technologieën met uitgebreide netwerken in speciale computerruimtes.” Ze verwacht dan ook dat deze ontwikkeling nog wel even zal doorzetten.
Of Hilte’s onderzoeksresultaten zullen leiden tot verbeterde computerprogramma’s is nog maar de vraag. “Helaas bestaat er een enorme kloof tussen de wetenschap en de praktijk”, aldus de promovenda. Ze verwacht dan ook dat die praktijk haar proefschrift niet zal lezen. “Dit is jammer, want mijn onderzoek laat juist voor de praktijk interessante resultaten zien waar het onderwijs iets aan kan hebben.”
Maartje Hilte promoveerde 7 mei 2009 aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Haar proefschrift heet ‘Optimizing computer-based spelling exercises’.
Lees verder
Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/dyslexie.atom", “max”=>"5", “detail”=>"normaal"}