‘Smokkelen is nu het nieuwste volksvermaak’

Eeuw oude reportage over smokkelen door neutraal Nederland

De Nieuws van de dag voor Nederlands-Indië plaatste op 13 januari 1916 een reportage over smokkel in Nederland, overgenomen en vertaald uit de Engelse krant Daily Mail:

“De Daily Mail brengt een interessant artikel van James Dunn, die al een jaar in Nederland vertoeft.’ “Smokkelen heeft schaatsen als volksvermaak overtroffen,” schrijft hij. “Iedere maand worden er mensen miljonair met smokkelen. De regering treedt ertegen op. Duizenden zijn al gearresteerd, maar duizenden nemen hun plaats weer in. De overheid spreekt krachtige taal, die volkomen door de feiten gerechtvaardigd wordt. Men verdient tegenwoordig gemakkelijk geld in Holland.”

Smokkelwaar: in de holle poten van de kruiwagen zat zeep, chocolade en garen.

HH/Spaarnestad

HH/Spaarnestad

Zonderlinge boeren

“Ik schrijf dit artikel in een café, gevuld met mensen wier fortuin de laatste negen maanden meer dan verdrievoudigd is. Zonderlinge boeren, ruw in kleding en manieren, komen hier zware pakken met bankpapier in klinkende munt omzetten. Handelslieden, die een jaar geleden moeite hadden iets te vinden, zien nu hun kans schoon. Een jaar geleden droeg de gemiddelde Hollander een beurs en dacht hij in stuivers, nu draagt hij een chequeboek en denkt in bankbiljetten van honderd gulden. Honderden smokkelverhalen worden verteld. Sommige humoristisch, de meeste echter laag en vuil. Petroleum, verborgen in grafstenen of in cementen blokken, dan wel in een put gestort en door middel van een ondergrondse leiding over de grens gepompt, zijn voorbeelden van de ‘grote’ operaties. Terwijl in de kleine operaties alle mogelijke listen worden bedacht om de grensbeambten te misleiden. Al zou de smokkel zonder hulp van de Duitse grenswacht niet voordelig zijn voor de Hollanders.”

“Hoewel strenge maatregelen zijn genomen door de Hollandse autoriteiten om het smokkelen tegen te gaan, weet de smokkelaar door de mazen van het net te kruipen. Honderden personen van beide seksen en van alle leeftijden brengen zakken tot twee kilo met rijst, meel, mout en andere voedingsstoffen over de grens. Tegen het overbrengen van dergelijke kleine hoeveelheden bestaat geen verbod. Maar ’s nachts brengen de smokkelaars veel grotere hoeveelheden over de grens. De Hollandse rechtbanken worden overladen met smokkelaarszaken. Achter de smokkelaar staat de Duitse agent, nu eens verlokkend dan weer adviserend. Ruim een jaar ben ik nu in Holland en nooit zag ik zoveel Duitse handelslieden als tegenwoordig. De Duitse handelsreiziger is overal, beproevend alles te kopen.”

“Werklieden hebben geen zin meer in werken, omdat ze met smokkelen overvloed van geld verdienen. Er zijn hele families die zich met niets anders dan het nieuwe bedrijf bezighouden. Een deel van de bevolking wordt bedreigd met morele degeneratie, en de gevolgen daarvan zullen nog na de oorlog gevoeld worden.”