Diabetes type 2 is een aandoening waarbij het lichaam minder gevoelig is geworden voor insuline, het hormoon dat normaal gesproken zorgt voor de opslag van glucose in lichaamscellen. Door de verstoorde opslag is het glucosegehalte in het bloed van een diabetes type 2 patiënt te hoog. Diabetes komt in de westerse wereld steeds vaker voor en lijkt in sommige landen bijna epidemische vormen aan te nemen. Volgens verschillende wetenschappers hebben kort en slecht slapen hier iets mee te maken.
Wakker gevoel en meer honger
Dr. Michael Koban van de Amerikaanse Morgan State University deed jarenlang onderzoek naar slaaptekort bij ratten. Knaagdieren die slechts vier uur per dag de kans krijgen om een dutje te doen, verhogen hun voedselconsumptie. Zij worden hierdoor niet dik, maar passen wel hun stofwisseling aan. Het lichaam van de ratten blijft vragen om glucose, terwijl het glucosegehalte in het bloed al hoger is dan normaal: een voorbode van diabetes.
Kobans collega Dr. Gloria Hoffman heeft onderzocht hoe de stofwisseling van de ratten tijdens het slapen wordt aangestuurd. Neurotransmitter histamine blijkt een belangrijke rol te spelen. In ratten met slaaptekort neemt de productie van histamine toe. Dit zorgt ervoor dat het knaagdier ondanks zijn slaaptekort een wakker gevoel heeft en het maakt de dieren minder gevoelig voor insuline.
Slaaptekort beter in kaart brengen
Ook bij mensen is de relatie tussen slecht slapen en diabetes al meerdere malen onderzocht. Dr. Eve van Cauter van de universiteit van Chicago weet hier alles van. Zij voerde verschillende studies uit waaruit blijkt dat kort slapen de controle over eetgedrag beschadigt. Normaal gesproken geeft het hormoon leptine ons lichaam een seintje als we vol zitten. Bij slaaptekort is de hoeveelheid leptine verlaagt en kunnen we dus door blijven eten.
Verder ontdekte Van Cauter dat drie dagen te weinig slapen al voldoende is om de gevoeligheid voor insuline langere tijd omlaag te brengen. Het glucosegehalte in het bloed blijft daarbij hoog. Of de verandering van de stofwisseling in mensen precies op dezelfde manier gaat als bij ratten is nog niet duidelijk. Koban gaat de komende jaren onderzoek doen om het mechanisme achter slaaptekort bij mensen nog beter in kaart te brengen.
Michael Koban, Gloria Hoffman en Eve van Cauter presenteerden hun onderzoek op 22 april tijdens de bijeenkomst ‘Experimental Biology 2009’ in New Orleans.
Zie ook
Slaaptekort maakt depressief (Kennislinkartikel van Rijksuniversiteit Groningen) Slapeloosheid maakt depressief (Kennislinkartikel) Nederlanders slapen te weinig (Kennislinkartikel van Universiteit Utrecht) Slecht slapen op de intensive care (Kennislinkartikel)