Cyberseks is niet altijd wat je verwacht.

The internet: the place where men are men, women are men and children are the FBI.

Hoe langer een discussie over internetseks duurt, des te groter de kans dat deze uitspraak opduikt. Het is een geintje over het feit dat mannen zich op datingsites en in chatrooms wel eens voordoen als vrouw, en dat de politieagenten in tienerchatrooms doen alsof ze kinderen zijn om pedofielen op te sporen. Maar het geeft wel aan hoe het internet seksuele beeldvorming en gedrag ingrijpend aan het veranderen is. Maar hoe ingrijpend?

Om daarachter te komen gaan we twintig jaar terug in de tijd, naar Bob. Bob is een normale jongen, heeft een baan als ambtenaar en hangt zoals zovelen op vrijdagavond in de kroeg om meisjes te versieren. Af en toe is het raak en lukt het Bob om een meisje mee te nemen naar huis. Ze komen binnen en zij hangt binnen no-time om zijn nek. Maar dan gaat het mis.

Fetisj

La Comtesse au fouet, van Martin van Maele

Zodra de schoentjes uit gaan is Bob helemaal afgeleid en heeft hij alleen nog maar oog voor haar voeten. Bob is namelijk voetfetisjist, wat betekent dat hij seksueel genot beleeft bij het zien en aanraken van voeten. Helaas, dat was hij in de haast om thuis te komen even vergeten te vertellen. Het meisje geeft hem een blik alsof hij van Mars komt, trekt snel haar schoenen aan en haast zich naar huis. Bob blijft achter, en vraagt zich af of hij ooit een meisje zal vinden dat zijn voorkeur deelt.

Twintig jaar geleden waren dit soort seksuele voorkeuren een groot probleem. Je zet nou eenmaal geen advertentie in het streekblad met je telefoonnummer erbij voor een partner met dezelfde fetisj. Gelukkig voor deze mensen was daar halverwege de jaren ’90 het internet.

Internetters zijn anoniem, wereldwijd verspreid en contact is ontdaan van persoonlijke aanwijzingen. Het is dus dé plek om op zoek te gaan naar partners voor sociaal eigenaardige (of zelfs onacceptabele) zaken. Dat concludeert seksonderzoeker Michael Ross van de Universiteit van Texas in een literatuurstudie naar seksualiteit en het internet. Volgens Ross maakt het internet drie dingen mogelijk die eerst simpelweg niet konden op seksueel gebied: cyberseks, wereldwijd contact en het aannemen van andere seksuele identiteiten.

Sekschat

Cyberseks zou je kunnen interpreteren als seks met je partner via de computer: je kunt lichamelijk niet bij elkaar zijn, voor de rest verschilt het niet zoveel. Maar dan doe je het fenomeen te kort. Het is bijvoorbeeld makkelijk om tijdens een chat een spannende seksuele fantasie uit te leven die in het echte leven onmogelijk is.

Seksuele boeken en verhalen zijn al eeuwen oud, zoals de Britse socioloog Anthony Giddens in zijn boek The Transformation of Intimacy uit 1992 al opmerkte. Volgens Giddens zoeken mensen in seksuele novelles naar dingen die ze in het echte leven niet kunnen krijgen. En daar is cyberseks via tekstchat (met een gelijkgestemde partner) natuurlijk uitermate geschikt voor. De afstand tot de ander is precies groot genoeg om de illusie niet te verbreken en de fantasie volledig tot zijn recht te laten komen.

Cyberseks heeft dan ook een bizar bij-effect: de meest aantrekkelijke eigenschap is niet langer uiterlijk, maar typvaardigheid! Iedereen kan immers een foto van een lekkere kerel of meid op zijn of haar profiel zetten, maar als je niet met een toetsenbord uit de voeten kunt kom je in een sekschat niet ver.

Gênant

Een kwart van alle aardbewoners zit op het internet. En da’s heel handig als je bijvoorbeeld op zoek bent naar mensen met een fetisj voor voeten of – wat minder vaak voorkomt – furries. Deze mensen zullen online makkelijker aan een seksuele partner komen dan offline, zo stelt Ross. Hoe groter de interesse, hoe groter de groep geïnteresseerden. Dat kan leiden tot de vorming van een gemeenschap, of community, op het internet.

En dat past precies bij het idee van Web 2.0. De term, bedacht door de Ier Tim O’Reilly, omvat het idee van het internet als een verzameling van sociale gemeenschappen die interesses, wensen en doelen delen. Denk aan de verschillende Hyves waar je lid van kan worden, of de Facebook fanpagina’s.

Op sociale netwerken als Hyves is er voor ieder wat wils.

Hierdoor geïnspireerd onderzochten de wetenschappers McKenna, Green en Smith communities voor fans van bepaalde seksuele voorkeuren. Ze ontdekten dat een plek zonder het afkeurende oog van de samenleving leidt tot grotere seksuele vrijheid, en de mogelijkheid om je interesses te botvieren. En het is een stuk minder gênant dan een advertentie in de lokale krant waar je collega je de volgende dag mee confronteert.

Geslachtsverwisseling

Tenslotte stelt het internet iedereen in staat om alles te zijn. Man, vrouw, kind of lama. Dit helpt natuurlijk bij het uitspelen van een fantasie, maar maakt het ook mogelijk om seks eens vanuit een heel ander perspectief te beleven. Verschillende onderzoeken beschrijven bijvoorbeeld het andere geslacht als populaire rol.

Die ‘geslachtsverwisseling’ wordt ook gebruikt door homoseksuele mannen. Michael Ford beschrijft in het boek Alex Baldwin Doesn’t Love Me homoseksuele mannen die zich in chatrooms voordoen als vrouwen. Zo komen ze aan hun trekken in chats met andere (heteroseksuele) mannen die denken dat ze cyberseks hebben met een vrouw. Wat weer prima past in dat gezegde over het internet, aan het begin van dit artikel. Maar het hoeft niet bij geslachtsverwisseling te blijven. Sterker nog, de enige grens in dit rollenspel is de eigen fantasie.

Bij sommige mensen slaat de fantasie af en toe op hol.

Seks 2.0

Michael Ross concludeert in zijn studie dat het internet een nieuwe sociale niche biedt voor seksuele expressie. Door het ontbreken van sociale aanwijzingen, fysieke aanwezigheid en de voorwaarden die bij voortplanting komen kijken, biedt het internet een niet eerder geziene seksuele vrijheid. Het heeft niks met voortplanting te maken—het is dus de ultieme vorm van safe sex.

Maar in Ross’ artikel zit ook een waarschuwende ondertoon. Dat gebrek aan een ander mens in de kamer maakt dat online seks ‘beter’ kan zijn dan de werkelijkheid. De online partner voldoet immers aan alle erotische wensen, althans in de eigen fantasie.

Hier grijpt Ross echter snel terug naar The Transformation of Intimacy, waarin Giddens concludeert dat seksuele fantasieën ons een klein hoekje geven waarin we kunnen ontsnappen. Volgens Ross biedt het internet ons dit hoekje, tussen fantasie en werkelijkheid. En dan voegt Seks 2.0 echt iets toe aan menselijke seksualiteit, in plaats van deze te reduceren tot een evolutionaire noodzakelijkheid.

Oeps: Onbekende tag `feed’ met attributen {"url"=>"https://www.nemokennislink.nl/kernwoorden/seks/index.atom?m=en", “max”=>"10", “detail”=>"minder"}