Bij sommige typen seismisch onderzoek wordt de zeebodem met een soort luchtgeweer (airgun) vanaf schepen gepenetreerd, waarbij geluidsgolven worden opgewekt; ook kunnen springladingen tot ontploffing worden gebracht. De dieren moeten daar in ieder geval hinder van ondervinden, want na een opgewekte geluidsgolf ontvluchten ze het gebied tot zo’n 10 km ver. Mede daarom nam de Verenigde Staten al in 1972 een wet aan die strenge beperkingen stelde aan seismisch onderzoek vanaf schepen.

Tot nu toe was echter weinig bekend van de onderliggende problematiek. Omdat seismisch onderzoek steeds belangrijker wordt (er bestaan zo’n 100 schepen voor zulk seismisch onderzoek; dagelijks zijn daarvan 15-20 actief), is het echter van groot economisch belang dat er geen zinloze beperkingen aan dit onderzoek worden opgelegd.

Daarom is vanaf een onderzoeksschip waarop 20 ‘luchtgeweren’ aanwezig zijn, onderzoek gedaan naar de hinder die de dieren ondervinden, afhankelijk van de geluidssterkte en de frequentie van het geluid, zowel in diep als in ondiep water. Dit gestructureerde onderzoek heeft nu eindelijk kwantitatieve gegevens opgeleverd over de hinder die zeezoogdieren (en vooral walvissen) ondervinden van dit soort seismisch onderzoek.

Uit het onderzoek kwam ondermeer naar voren dat de gevolgen van laagfrequente golven in diep water tot nu toe werden overschat, en in ondiep water juist onderschat. Walvissen blijken verder erg gevoelig voor geluidsgolven met een frequentie van 1-20 kHz; de meeste ‘luchtgeweren’ wekken een geluidsgolf op van slechts 5-100 Hz, en kunnen volgens dit onderzoek dus zonder nadelige gevolgen voor walvisachtigen worden toegepast. Werkmethoden waarbij geluidsgolven ontstaan met frequenties van 1-20 kHz zullen echter waarschijnlijk definitief worden verboden.

Literatuur:

Tolstoy, M., Diebold, J.B., Webb, S.C., Bohnenstiel, D.R., Chapp, E., Holmes, R.C. & Rawson, M., 2004. Broadband calibration of R/V Ewing/seismic sources. Geophysical Research Letters31, doi:10.129/2004GL020234.