Hete pepers worden tegenwoordig door één op de vier mensen dagelijks gegeten. De chilipeper is een zeer bekende soort en een van de eerste planten die in de ‘nieuwe wereld’ (continenten die door de Europeanen vanaf 1492 ontdekt werden) gedomesticeerd werd. Toen al stond de peper bekend om zijn anti-infecterende werking. Welke stoffen hiervoor verantwoordelijk waren en wat hun functie was in wilde peper was in die tijd nog een raadsel.
Na de ontdekking van de ‘nieuwe wereld’ waren peperplanten één van de eerste gewassen die gedomesticeerd werden.
Onderzoekers van de universiteit van Washington ontdekten dat de concentratie ‘hete stoffen’ in chilipepers afhankelijk is van de geografische locatie van de plant. Omdat deze stoffen een anti-infecterende werking hebben, gingen zij er vanuit dat planten met hoge concentraties meer risico lopen op aantasting door een infectie. Het was voor de Amerikaanse onderzoekers vrij gemakkelijk om deze hypothese te toetsen. De schimmel Fusarium is de enige schimmelsoort die peperplanten aan kan tasten. Bovendien is een infectie met Fusarium duidelijk te herkennen doordat geïnfecteerde zaden van kleur veranderen.
Littekens bepalen kans op besmetting
De schimmel wordt ingebracht door insectjes, die met hun kaken de schil van de peper beschadigen. Elke beet van het insect laat een duidelijk zichtbaar litteken achter op de peper. Aan het aantal littekens konden de onderzoekers daarom duidelijk zien hoe sterk een bepaalde peperplant met Fusarium besmetting bedreigd werd. Hoe meer bijtlittekens, hoe groter de kans op schimmelinfectie. Dit geldt zowel voor milde pepersoorten als voor hete pepersoorten. En toch is er ook een verschil tussen deze twee.
Dit insect tast met zijn kaakjes de peper aan, waardoor de Fusarium schimmel gemakkelijk de plant kan infecteren.
Milde pepersoorten waarop veel littekens te zien zijn, hebben een twee keer zo grote kans om door de Fusarium schimmel geïnfecteerd te zijn dan hete pepers met evenveel littekens. Hier is een rol weggelegd voor de chemische heetmakers van de peperplant. Deze stoffen, die door veel mensen om de smaak gewaardeerd worden, vormen voor de plant een belangrijk verdedigingssysteem. Om deze waarneming te bevestigen, voerden de onderzoekers een extra proef uit.
Hoe heter, hoe beter
In het laboratorium kweekten zij een groeimedium wat de natuurlijke omgeving van de chilipepers nabootst. Bij de ene helft van het groeimedium voegden de onderzoekers een hoge concentratie ‘hete stoffen’ toe, de andere helft kreeg niks extra’s. Daarna brachten zij bij beide soorten peper schimmelsporen aan. De hete peper had duidelijk minder last van infectie dan de milde peper. Het resultaat van deze test was het eerste bewijs waaruit bleek dat de chemische stoffen, die peper zijn hete smaak geven, de plant beschermen tegen Fusarium infectie.
Ook milde pepers hebben zo hun voordelen. Zij missen het slimme verdedigingssysteem van hete pepers, maar zij hebben een veel dikkere schil. Bovendien zijn de zaadjes van milde pepers beter verteerbaar voor de dieren die voor verspreiding van de plant moeten zorgen.
De Amerikanen denken dat het voorkomen van insecten die een schimmelbesmetting over kunnen dragen, de evolutie van verschillende pepersoorten heeft bepaald. Hoe groter de kans op een infectie met Fusarium, hoe heter de pepers worden. Toch is dit niet helemaal waar, want planten met hete pepers hebben ook nadelen. Zo is de schil van hete pepers veel dunner en dus ook kwetsbaarder dan die van milde pepers. Ook worden de zaadjes van milde pepers beter verteerd door dieren die moeten zorgen voor de verspreiding van peperplanten. Hoe heter, hoe beter kan dan onze mening zijn, voor de peperplant is het zaak om de ideale balans tussen mild en heet te vinden.
Zie ook:
- Nanobuisjes proeven chilipepers (Kennislinkartikel)