Scheepswrak bevestigt vloedgolfsage

Op het Japanse eiland Honshu blijken in een kuststrook van zo’n 500 km lang in tal van dorpen geschriften bewaard te zijn gebleven waarin staat vermeld dat de kust op 28 januari 1700 werd getroffen door een aantal opeenvolgende hoge golven. Dergelijke golven zijn alleen goed te verklaren als gevolg van een aardbeving. In de Japanse geschriften wordt daarvan echter geen melding gemaakt, zodat die beving zo ver van Honshu vandaan moet hebben plaatsgevonden dat hij daar niet voelbaar meer was.

In het dorpje Kuwagasaki (nu onderdeel van de stad Miyako), een kleine 500 km ten zuiden van Tokyo, was de golf volgens de aantekeningen drie meter hoog, verwoestte hij dertien huizen, en ontstond er brand waardoor nog meer huizen verloren gingen. Zo zijn er soortgelijke aantekeningen uit vijf andere Japanse dorpen. Combinatie van de gegevens wijst erop dat op 26 januari 1700 een extreem zware aardbeving moet hebben plaatsgevonden voor de kust van de staat Washington (in het NW van de VS). Nu is er een Japans scheepswrak aangetroffen dat door de vloedgolf gezonken moet zijn. Het scheepswrak blijkt een belangwekkende bron van informatie.

Het schip vervoerde 470 balen rijst (bij elkaar bijna 30 ton), kwam van Nakamura-han en was op weg naar Edo (nu Tokyo). Het was op dinsdag 26 januari geladen, en had, nog in het duister voor zonsopgang, op 28 januari inmiddels zo’n 150 km in zuidelijke richting langs de kust afgelegd, toen het een rivier bij Nakaminato wilde opvaren. Daar zou de rijst worden overgeladen in kleinere schepen. Omdat er echter vreemde golven de riviermonding in- en uitgingen, werd het schip voor de monding van de rivier voor anker gelegd, misschien omdat de golven het varen over de met zandbanken bezaaide rivier te gevaarlijk maakten.

Het schip bleef daar de hele dag voor anker liggen, gedurende minstens 18 uur. Dat alleen al geeft aan dat de golven door een aardbeving van ongekende omvang moesten zijn veroorzaakt. Juist toen de merkwaardige golven minder begonnen te worden, stak er een storm op, en het schip sloeg op drift. Om het schip lichter te maken, werd de helft van de rijst overboord gegooid, maar het schip sloeg niettemin op de rotsen, waarbij twee bemanningsleven het leven lieten en de lading volledig verloren ging.

Op basis van de diverse beschrijvingen kan worden vastgesteld dat de aardbeving een kracht moet hebben gehad tussen 8,7 en 9,2; een kracht 9,0 lijkt het waarschijnlijkst. Daarmee was deze aardbeving zwaarder dan welke andere ook die bekend is uit historische tijden. De vloedgolf (tsoenami) die bij Japan nog zo’n verwoestende uitwerking had, moet natuurlijk bij de kust van NW Amerika nog veel catastrofaler zijn geweest, en inderdaad ver landinwaarts alles hebben vernietigd. De Indiaanse sage berust dus op waarheid.

Referentie

Atwater, B.F., 2003. The 1700 Cascadia tsunami initiated a fatal shipwreck in Japan. In: Geoscience horizons – Abstracts with programs GSA Annual Meeting & Exposition (Seattle, 2003) 197-3, p. 478.