Daarom werken onderzoekers van NASA nu aan een wereldwijd alarmsysteem. Dit alarm moet er voor zorgen dat uitbraken kunnen worden voorspeld. Dan kan er gerichte hulp worden geboden en kunnen de uitbraken wellicht zelfs worden voorkomen.

Hoewel de ziekte voor de plaatselijke bevolking als een donderslag bij heldere hemel komt, komt deze natuurlijk niet geheel uit de lucht vallen. Een uitbraak ontstaat doorgaans als het gevolg van omgevingsfactoren zoals regenval, temperatuur, en de vegetatie. Deze zorgen er voor dat er meer ziektedragend ongedierte komt dat de ziekte kan verspreiden. Malaria wordt overgebracht door muggen die het beste gedijen bij een luchtvochtigheid van 55-75% en een temperatuur boven de 18°C. Het moet ook niet te warm weer worden, want dan moet de muggen namelijk in de schaduw schuilen. Bovendien moeten er dieren in de directe omgeving aanwezig zijn om de muggen van hun dagelijkse portie vers bloed te voorzien.

Dus waarom zouden we onze aandacht niet richten op deze omgevingsfactoren en waarschuwen wanneer deze een uitbraak voorspellen? Dit idee werd al in 1960 door de Russische epidemioloog Pavlovsky geopperd maar bleek toen technisch onmogelijk. Met de huidige technologie en wetenschappelijke kennis kunnen we het echter wel verwezenlijken.

Dezelfde satellieten waarmee we onze weersvoorspellingen doen, kunnen worden gebruikt in de strijd tegen dodelijke ziekten. Om aan de satellietbeelden te kunnen zien of er sprake is van ziektevriendelijke omstandigheden worden satellietbeelden gezocht die bij uitbraken horen. Elk soort ongedierte heeft zijn eigen favoriete weersomstandigheden, maar ook andere factoren zoals de verplaatsing van vee of verandering van de vegetatie hebben invloed op het ongedierte; en een satelliet schiet hier plaatjes van. De satellieten surveilleren vanuit het luchtruim om dagelijks over de gezondheid van een hele regio, een heel land of zelfs een heel continent te waken.

Naast de nieuwe hightech satelliet-technologie, is nog steeds ouderwets veldwerk vereist. Veldwerkers registreren het gedrag van het plaatselijk ongedierte, lokale gebruiken van de inwoners en omgevingsfactoren die niet door de satellietbeelden worden weergegeven. Zo heeft bijvoorbeeld iets simpels als het opbergen van emmers waarin kleine plasjes water achterblijven een grote invloed op het aantal muggen. Muggen leggen hun eitjes namelijk in ondiepe plasjes water. Alle informatie van de veldwerkers en de satellieten wordt door een computersysteem verwerkt. Hieruit rolt een uitbraakvoorspelling per gebied.

Uit voorafgaande studies blijkt dat deze benadering voor het inschatten van het ziekte-risico 70-90% betrouwbaar is. Maar net zoals bij weersvoorspellingen het geval is, blijken perfecte epidemievoorspellingen voorlopig niet mogelijk. Een ziekte is als een regenbui, het is erg moeilijk te voorspellen waar hij precies plaats zal vinden, wanneer en hoelang. Toch zijn de resultaten van recente onderzoeken naar malaria in India veelbelovend en ziet het er naar uit dat ziekte-uitbraken met behulp van bovengenoemde benadering een maand van tevoren kunnen worden voorspeld. Het alarm uit de ruimte zal er dan voor zorgen dat ziekte-uitbraken niet langer uit de lucht komen vallen.