Onderzoekers van de F.C. Donders Centre van de Radboud Universiteit Nijmegen vroegen zich hetzelfde af. Daarom hebben ze gezonde proefpersonen geheugentaken laten uitvoeren terwijl hun hersenen gescand werden met behulp van magnetoencephalografie (MEG). Met een MEG kan niet alleen plaats van hersenactiviteit worden gemeten, maar ook of die activiteit gedurende een bepaalde tijd toe- of afneemt.
Samenwerkende neuronen
De proefpersonen werden gevraagd om naar een plaatje te kijken. Terwijl ze dat deden was aan hun hersenactiviteit al te zien of ze het plaatje zouden onthouden of niet. Bij plaatjes die later goed herinnerd werden, werkten neuronen samen om een zo sterk mogelijk signaal te maken. Ze vuurden namelijk tegelijkertijd, waardoor een golfpatroon ontstond. Hoe sterker dit patroon, hoe beter het vertoonde plaatje opgeslagen werd.
Op deze afbeelding is het brein te zien van een proefpersoon dat naar een plaatje kijkt en deze probeert in zijn geheugen te printen. Op het linkerplaatje (LR) is veel activiteit (sterke golfpatronen) te zien. De proefpersoon bleek zich dit plaatje later dan ook goed te herinneren. Op het middelste plaatje (LF) is de activiteit veel minder sterk. Dit plaatje werd dan ook vergeten. Op het meer rechtse plaatje zit de activiteit een beetje in het midden: de proefpersoon onthoudt het plaatje ongeveer de helft van de keren.
Een tijdje later kregen de proefpersonen opnieuw plaatjes te zien, waarbij ze moesten aangeven of ze zich het plaatje herinnerden of niet. Ook nu bleek dit golfpatroon veel sterker te zijn als het plaatje was onthouden dan bij vergeten of onbekende plaatjes.
Golven
De onderzoekers vonden twee soorten golven die allebei een rol spelen bij het onthouden van visuele informatie als plaatjes of schilderijen. In het hersengebiedje dat verantwoordelijk is voor geheugenprocessen vonden ze theta-golven. Theta-golven hebben een frequentie van 4-8 Hertz en spelen een belangrijke rol bij het onthouden. Bij bijvoorbeeld mensen met de ziekte van Alzheimer zijn deze theta-golven verstoord.
In het deel van het brein waar visuele processen worden verwerkt vonden de onderzoekers gamma-golven. Volgens de onderzoekers zijn de gamma-golven (60-90 Hertz) van belang voor het transport van de informatie door het brein van de ‘visuele gebieden’ naar het lange termijn geheugen. De golfpatronen die de samenwerkende neuronen maken dienen dus om verschillende hersengebieden beter te laten communiceren. En als deze hersengebieden beter communiceren, wordt een plaatje of schilderij beter onthouden.
Zie ook:
- In de pas vurende cellen (Kennislinkartikel)
- Het visuele korte-termijn geheugen moet efficiënt gebruikt worden (Kennislinkartikel)