Je kunt erop wachten: zelfs aan boord van een technisch hoogstandje als het ISS gaan dingen mis. Zo besloot een veiligheidsvoorziening van de Mobile Transporter, een rail die over het ISS loopt om robotarm Canadarm2 van werkplek naar werkplek te brengen, in december 2005 spontaan zijn eigen kabels door te knippen. Er was nog een backup-kabel, maar NASA besloot veiligheid voorop te stellen en de Transporter stil te leggen tot er reparaties mogelijk waren. Tijdens hun tweede ruimtewandeling installeerden Discovery’s bemanningsleden Piers Sellers en Mike Fossum een blokkade in de kniptang, waardoor de kabels voortaan veilig zijn. De Mobile Transporter kan daarmee weer gebruikt worden. ‘Bij zo’n ingewikkeld en belangrijk systeem moet je altijd een backup hebben’, legt assistent-manager van het shuttleprogramma John Shannon uit.

Zuurstofgenerator en koelpomp

Na de reparatie van de Mobile Transporter vervoerden Sellers en Fossum ook twee zware apparaten naar het ISS. De nieuwe zuurstofgenerator die ze afleverden maakt het mogelijk in de toekomst een vaste bemanning van zes of meer astronauten op het station te vestigen. Nu kan het station maar drie bewoners voor langere periodes van zuurstof voorzien. Ook de nieuwe pomp die koelvloeistof door het station pompt draagt daaraan bij. Het apparaat is een backup voor twee al aanwezige modellen op het ISS.

Piers Sellers, een geboren Brit die zich liet nationaliseren tot Amerikaan om astronaut te kunnen worden, heeft de belangrijkste rol tijdens Discovery’s ruimtewandelingen. In zijn carrière heeft Sellers 5 ruimtewandelingen uitgevoerd en in totaal 34 uur uur in het vacuüm buiten ruimteschip en –station gewerkt. Hij is er nog steeds niet blasé over: ‘Kijk toch eens naar dat land daar beneden’, merkte hij op tijdens het verlaten van de Quest-luchtsluis: ‘oh, maar wat is dat prachtig.’

Iets verderop in de zeven uur durende ruimtewandeling was Sellers’ humeur een stuk slechter. De verbinding tussen zijn ruimtepak en de SAFER (Simplified Aid For Extravehicular activity Rescue), een rugpak met stuwraketten waarmee astronauten kunnen terugkeren naar het ISS als ze per ongeluk losraken van hun bevestigingspunt. Fossum en Seller moesten de SAFER twee keer aansjorren, om hem uiteindelijk maar vast te klemmen.

Derde ruimtewandeling

Door de beslissing van NASA’s vluchtleiding om Discovery’s missie met een dag te verlengen heeft de bemanning tijd voor een extra ruimtewandeling. Het is de bedoeling tijdens die ingelaste trip te trainen op reparatie van de hittewerende tegels op de buik, vleugels en neus van de shuttle.

Tijdens de terugkeer in de atmosfeer met twintig keer de geluidssnelheid perst een ruimteschip de lucht vóór zich samen. Daardoor loopt de temperatuur rond de buik en neus van de shuttle op tot meer dan 1000 graden boven nul. De hittewerende tegels beschermen het ruimteschip en zijn bemanning tegen die enorme hitte. Door een gat in het hitteschild van de linkervleugel, veroorzaakt door een tijdens de lancering ingeslagen brok isolatieschuim, verongelukte Discovery’s zusterschip Columbia in 2003.

Discovery keert op 17 juli terug naar de aarde. Daarmee sluit de nu-zeskoppige bemanning (de Europese astronaut Thomas Reiter blijft voor een half jaar lang verblijf achter op het ISS) de laatste testvlucht na de Columbia-ramp af. NASA’s nieuwe veiligheidsmaatregelen, zoals verbeterde manieren om het afbrokkelende isolatieschuim op de externe brandstoftanks aan te brengen, hebben ervoor gezorgd dat de shuttles weer veilig kunnen opstijgen. Hoog tijd, want in 2010 gaat de dan meer dan 30 jaar oude vloot met pensioen en de shuttles zijn de enige ruimteschepen met een vrachtruim waar de grote modules voor het ISS in passen. Zonder space shuttle geen afgebouwd ISS.